Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırısında ülkenin doğusunda Azak Denizi kıyısındaki Mariupol kentinde bulunan askeri bölge vuruldu.
Kırım'a yakınlığı ve Ukrayna ekonomisi için hayati önem taşıyan liman açısından stratejik bir nokta olan liman kentinde yüzlerce patlama meydana geldi.
Rus ilerleyişinin stratejisi büyük ölçüde Mariupol ve Slavyansk’ı, Donetsk ve Lugansk ile birleştirmek. Dinyeper havzasını boydan boya tamamen Moskova'nın kontrolüne almak istiyorlar. Bir sonraki adımda gözlerini, Ukrayna’nın, Karadeniz’deki liman kenti Odesa'ya dikmişler. Bu saydığım yerlerin Kırım ile bütünleşmeleri an meselesi.
İlerleyen aylarda Gagavuz Özerk Bölgesi’nin Rusya'ya ilhak olmak istemesi durumu ortaya çıkabilir. Zaten Gagavuz yönetimi Avrupa Birliği ve NATO yapılanmasına sıcak bakmıyor.
Mariupol ve Slavyansk’ı, Donetsk ve Lugansk ile birleştirmek istemelerinin nedeni, özellikle Mariupol limanının, buğday ve çelik ihracıyla, kömür ithali açısından stratejik öneme sahip olması. Slavyansk bir liman kenti değil ama bir dizi demiryolu ve karayolunun bir bağlantı noktasında yerleşik.
Şu anda kullanımda olan, üç tren istasyonu var. Üç demiryolu hattı şehirden Lozova, Lyman ve Kramatorsk yönlerine gidiyor.
Ukrayna uluslararası karayolu, şehrin kenarından geçiyor ve N-20 ulusal karayolu şehirden Mariupol'a doğru ayrılıyor.
Kara ve demiryolu ulaşımında lojistik açısından stratejik önemi var. Rusların Slavyansk’ı ele geçirmeleri Ukrayna ekonomisinin hayat damarlarını kesmesi ile eşdeğer. Çünkü Lipetsk, Kemerovo ve Cherepovets'teki işletmeler için kok üretimi ve kullanımı için kimyasal ekipman üreten Slovvazhmash ağır makine üretim tesisi burada.
Mariupol, Kryvyi Rih, Donetsk ve Kamianske'deki şirketler, burada imal edilen ürünlerini kullanıyor. Beton karıştırma tesisleri, madencilik ekipmanları ve metal işleri için yedek parçalar, kok fırınları için parçalar üreten Betonmash makine yapım fabrikası yine burada.
Fabrika, Donetsk Oblastı , Kharkiv Oblastı, Dnipropetrovsk Oblastı'ndaki şirketler için dökümhane hizmetleri sağlıyor. Yaklaşık dört yüz kişiyi istihdam eden Sloviansk mekanik tesisi, Kok üretimi için kimyasal ekipmanların yanı sıra gezer vinç ve diğer makineler üretmektedir. Artem Armatür-yalıtkan fabrikası ile ayrıca Hidroelektrik santraller ve termik santraller için yüksek voltaj izolatörleri üreten bir fabrika yine bu şehirde.
Mariupol Liman kentinin durumu Ukrayna ekonomisi perspektifinden trajik sonuçlar verebilir. Zaten üç dört yıldır Ukrayna tekneleri, Azak Denizi'ndeki Ukrayna limanı Mariupol'a gidebilmek için Rusya/ Kırım’ın kontrolündeki Kerç Boğazından geçmekte sorun yaşıyordu. Rusya, ayrıca Ukrayna'nın itirazlarına rağmen Kerç Boğazı üzerinden geçen ve Kırım yarımadasının doğu ucunu Rus topraklarına bağlayan bir köprü inşa ederek bölgedeki denetimini güçlendirmişti.
İşgalle birlikte, Rusya ve Ukrayna'nın üretimdeki ağırlığı nedeniyle buğday, emtia piyasalarında ana aktör oldu. Enerji fiyatlarındaki yükselişler dikkati çekerken, Rusya'nın metal üretiminde sahip olduğu önemli rol nedeniyle bakır, alüminyum ve nikel gibi metal fiyatlarındaki yukarı yönlü hareket de ivme kazandı.
Rusya-Ukrayna krizi, buğdaya vurdu. 9,34 dolarla Ağustos 2012'den, mısır fiyatları ise 7,16 dolarla Mayıs 2021'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Mariupol liman kenti, neden Ruslar için stratejik önem taşıdığı tahıl fiyatlarındaki astronomik artış ile ortaya çıktı. Buğdayın da bununla bir ilgisi var mı derseniz “olmaz mı” derim?
Ukrayna’nın hububat ihracında limanlarını kullanamayacak olması lojistik sorununu tetikleyecektir. Bu kriz sadece Ukrayna’yı değil, Ukrayna’dan hububat özellikle buğday ithal eden Ortadoğu ülkelerini çok olumsuz etkileyebilecektir.
Nitekim dünyanın en büyük buğday ithalatçılarından biri olan Mısır, buğday ithalatının yaklaşık yüzde 80'ini Rusya ve Ukrayna'dan birlikte gerçekleştiriyor. Krizin, bu teslimatları doğrudan tehdit etmesi söz konusu. Mevcut stratejik buğday rezervleri önümüzdeki dört ayı karşılamaya yeterli olan Mısır, Nisan ayı ortasında başlayan yerel buğday tedarik sezonunun toplam stokunu beş ayı daha kapsayacak şekilde artırmasını, yani yaklaşık olarak önümüzdeki Kasım ayına kadar endişeyle bekliyor.
Kuzey Afrika ülkesi, tahıl ihtiyaçlarını karşılamak için ABD, Arjantin, Kanada ve Paraguay gibi Avrupa dışı ülkeler de dahil olmak üzere yerel tarım kurumları tarafından önerilen 14 alternatif pazara da göz dikiyor.
Bir diğer önemli endişenin mevcut tırmanışın buğday fiyatlarını genel olarak yukarı çekebileceğidir. Rusya ve Ukrayna birlikte dünya buğday ihracatının yaklaşık yüzde 30'unu oluşturuyor.
Rusya - Ukrayna savaşı, nasıl İsrail - İran savaşına döner?
Asker, istihbaratçı, uluslararası ilişkiler uzmanlarından oluşan İsrailli analistler; “Rusya Ukrayna Savaşı nasıl İsrail İran savaşına döner?” sorusuna cevap bulmaya uğraşıyor. İsrail’de bu beklentinin oluşmasının haklı sebepleri olabilir.
ABD'nin Ukrayna'ya odaklanmasının ve İran'ın bu kaotik zamanı paramiliter güçlerini veya bölgedeki taşeron örgütleri, İsrail'e saldırmaya teşvik etmek için kullanabileceği ihtimal kapsamında.
Ortadoğu'da İran, Rus operasyonunun bölgedeki ülkelere saldırmaya devam etmek için kendisine açık çek verdiğini anlıyor. Bunun İsrail için potansiyel yansımaları var. İsrail her zaman İran'la tek başına yüzleşmek zorundaymış gibi davrandı, ancak Ukrayna'daki çatışma, Ortadoğu için bir başka mesaj.
İsrail-İran gerilimi, on yıllardır sürerken, asıl soru, Rusya'nın Ukrayna'daki savaşının benzer istilalar ve savaşlardan oluşan bir “Pandora'nın Kutusu”nu açıp açmayacağı. Rusya'nın sebepsiz saldırısının dünyaya verdiği mesaj açık: Diğer ülkeler de aynısını yapabilir.
Hizbullah, İsrail'i tehdit ediyor ve giderek artan oranda füze ve insansız hava araçları stokluyor. Tahran, nükleer yaptırımları azaltarak veya vekillerini güçlendirerek Ukrayna krizinden fayda sağlayabilir. İsrailli uzmanlar; İran’ın, dünyanın nasıl tepki vereceğini görmek için Rusya'nın yürüttüğü savaşı dikkatle izlediğini düşünüyor.
Ruslar Ukrayna’da neyin peşinde? Ne istiyorlar? Nasıl yapacaklar?
Rusya'nın NATO'nun kapılarını yeni Doğu Avrupalı üyelere kapatma ve askeri altyapısını restore etme taleplerini reddettiği kamuoyunun malumu. Ancak bu horoz döğüşünün ceremesini Ukrayna halkı çekiyor.
Kiev'de bir Rus kukla hükümetinin kurulmasına yönelik planlar devrede. Ruslar, Ukrayna yönetimi için bir musibet bin nasihatten iyidir diye düşünüyor olmalı ki, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Viktoroviç Lavrov; Operasyon kararının, Ukraynalıların zulümden kurtulup geleceklerini belirleyebilmesi için alındığını söylüyor.
Ukrayna, yeni süreçte Rusların şamar oğlanı. ABD ile Rusya arasındaki mutabakat yansıması Ukrayna'da daha net görülebilir. Rus diplomatlara göre Doğu Avrupa'nın sorunlu bölgesine kalıcı barış ve istikrar getirecek diplomatik bir çözüm, Amerika Birleşik Devletleri ve müttefiklerinin temel ilkelerinden ve çıkarlarından ödün vermelerini gerektirmeden en azından Moskova'nın asgari güvenlik gereksinimlerini karşılayan bir yol bulmasından geçiyor.
Amerika Birleşik Devletleri’nin, son otuz yıldır çıkarlarına olağanüstü iyi hizmet eden bir Avrupa düzeninden vazgeçmeye niyeti yok. Oysa Ruslar dört şey istiyor;
Birincisi; NATO/Rusya sınırındaki askeri operasyonlara yönelik kısıtlamalar. İkincisi, NATO'nun doğuya doğru genişlemesine ilişkin bir moratoryum. Üçüncüsü; eski Sovyet alanı ve Balkanlar'da devam eden ve donmuş ihtilafların çözümü. Dördüncüsü; bir pan-Avrupa forumu yaratan ve Doğu-Batı arasındaki yumuşamayı desteklemek için üzerinde anlaşmaya varılan devletlerarası ilişkiler ilkelerini dile getiren 1975 Helsinki Anlaşmalarının modernizasyonu.
Yine bu kapsamda Rusya ile NATO arasındaki temas hattı boyunca askeri faaliyetleri sınırlayan bir tampon bölge yaratmak, NATO-Rusya Konseyi'nin çalışmalarına devam etmek ve askeri bir bileşen dahil etmek, muhtemelen Açık Semalar Antlaşması'nı bir şekilde yeniden canlandırmak-yerdeki değişken durumu dengelemeye yardımcı olacaktır.
Ayrıca Rus kamuoyunda Rusya’nın, 1990 tarihli Yeni Avrupa için Paris Şartı'ndan ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı ve Avrupa Konseyi'nden çekilmesi, Rusya ve NATO tarafından 1997'de imzalanan Karşılıklı İlişkiler, İşbirliği ve Güvenlik Kurucu Yasası'nı feshedilmesi, NATO üye ülkelerinin yakınlarına yeni füze sistemleri yerleştirilmesi, Küba ve Venezuela'da ABD'ye askeri tehditler oluşturulması, Rusya'ya bağlı özel askeri şirketlerin varlığını artırmak da dahil olmak üzere uzlaşmaz Batı'ya nasıl misilleme yapılacağına dair öneriler havada uçuşuyor.
Satışa gelen Zelenskiy akıllanmış!..
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy; "Ülkemizin savunmasında yalnız bırakıldık. Kim bizimle savaşmaya hazır? Bunları görmüyorum. Kim Ukrayna'ya NATO'ya katılma garantisi vermeye hazır? Herkes korkuyor Avrupa'daki 27 lider korkuyor. Hepsi korkuyor ve biz korkmuyoruz. Rusya ile tarafsızlık statüsünü konuşmaktan korkmuyoruz. Ancak bizim ne tür güvenlik garantilerimiz olacak? Bunu hangi ülkeler temin edecek?" diye konuşmuş.
Ahmak adam, kaç kez uyardık! “Avrupa Birliği’ne güvenme, bunlar sizi yarı yolda bırakır, ABD'ye itimat edilmez, Afganistan örneği var!..” diye? Şimdi kimse yardım etmiyor diye dövünüyor, beter ol!
ABD Başkanı Joe Biden, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'ya askeri harekât düzenleyerek savaşı seçtiğini ve sonuçlarına katlanacağını belirterek, ağırlıklı olarak Rus bankacılık sistemini ve ekonomisini hedef alan yaptırımlarda bulunacaklarını, NATO'yu desteklemek için Almanya'ya ek kuvvetler konuşlandıracağını söylemiş. Biden, üstüne basa basa, ABD güçlerinin Ukrayna'da savaşmayacağını kaydetmiş.
Şaşırdık mı?
Şaşırmadık, çünkü Ukrayna’nın stratejik petrol rezervleri ya da ABD şirketleri ile ticaret ortaklıkları falan yok. Putin’in ABD’de konuşlu Dünya Yahudi Kongresi nezdinde itibarı hayli fazla. Zaten Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy de Yahudi.
Zelensky, Putin’in işini kolaylaştırdı.
Neden mi?
Leningrad/Saint Petersburg Belediye Başkanı Anatoly Sobchak'ın yardımcısı iken tanıştığı kadim Yahudi dostu ABD’li Henry Kissinger tarafından önü açılan Putin, ABD yönetiminin kendisine altın tepside sunduğu tarihi fırsatı iyi değerlendirmişti.
Rusya Federasyonu, Avrupa Birliği ülkelerinin en büyük enerji tedarikçisi. Ruslar, doğalgaz vanalarını kaparsa, Avrupa buz devrini yaşar. Bunu göze alamazlar. Göstermelik yaptırımlarla süreci geçiştirmeye çalışırlar. Mesela Almanya, Kremlin’in bilgisi ve oluru dahilinde, Kuzey Akım 2 projesini geçici bir süre için askıya aldı. Olaf Scholz hükümeti, Kuzey Akım 2 doğalgaz boru hattının ruhsatlandırma sürecini durdurduklarını, hattın bu aşamada faaliyete geçemeyeceğini açıkladı.
Yapımına 2018 yılında başlanan Kuzey Akım 2 projesiyle Rusya doğal gazının, transit ülkeler olmaksızın, doğrudan Almanya'ya taşınması hedefleniyordu. 1230 km uzunluğundaki bu boru hattı, Baltık Denizi'nin altından geçen ve 2011 yılından bu yana faaliyette olan Kuzey Akım boru hattına paralel inşa edildi.
Rusya, yapımı geçen Eylül ayında tamamlanan ve inşası için yaklaşık 11 milyar dolar harcanan bu boru hattı ile Avrupa'ya yılda 55 milyar metreküp ilave doğal gaz sevk etmeyi, böylelikle ilk Kuzey Akım hattıyla birlikte toplam sevkiyatını 110 milyar metreküpe çıkarmayı hedefliyordu.
ABD, Ukrayna ve Rusya kapışması üzerinden Avrupa Birliği’ne aleni şekilde sopa gösterdi. Tıpkı birlikte korku filmi izleyip bir birine sarılan sevgililer gibi.
Rusya, Amerika’nın vahşi kapitalizmine hem Avrupa’yı hem de Çin Halk Cumhuriyeti’ni baskılamak için lazım. Bu arada Odesa limanına yatırım yapan, Ukrayna ile savunma, güvenlik, ticaret alanlarında anlaşma imzalayan İngiltere, sanırım yediği Amerikan kazığının şokunda.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Seçilmiş Kaynakça
https://english.ahram.org.eg/News/461688.aspx
https://www.jpost.com/international/article-698452
https://www.ukr-ayna.com/donbas-taki-gerilimin-ic-yuzu/
https://www.lefigaro.fr/international/guerre-en-ukraine-les-europeens-frappent-l-economie-et-les-elites-russes-20220225
https://isranews.com/71545/la-russie-lance-une-operation-militaire-de-grande-ampleur-en-ukraine/
https://russiancouncil.ru/en/analytics-and-comments/comments/how-to-end-the-ukraine-crisis-in-4-steps/
https://russiancouncil.ru/en/analytics-and-comments/analytics/is-there-a-way-out-of-the-russia-nato-talks-impasse/
https://turkish.aawsat.com/home/article/zelenskiy-ülkemizin-savunmasında-yalnız-bırakıldık
https://www.dw.com/tr/ almanyanın-rusyaya-kuzey-akım-2-resti-ne-anlama-geliyor/a-60891207
https://tr.sputniknews.com/20220225/lavrovun-donetsk-ve-luganskla-disisleri-bakanliklari-duzeyindeki-gorusmesi-basladi---1054228313.html
https://tr.euronews.com/2022/02/24/abd-baskan-biden-almanya-ya-asker-gonderiyoruz-guclerimiz-ukrayna-da-savasmayacak
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-60497891
https://www.amerikaninsesi.com/a/rusya-ile-ukrayna-arasindaki-gerilim-neden-tirmandi-/6343152.html
https://www.milligazete.com.tr/haber/9475996/bugday-fiyatlari-95-yilin-zirvesine-yukseldi
