Hangi mülki idare amiri Isparta Senirkent Yassıören Köyü’nde usulsüz ağaç kesimine izin veriyor?
1 Nisan 2025 Pazartesi ikinci bayram günü hem bir aile dostunun vefatı hem de sılayı rahim gayesiyle gittiğim Yassıören Köyü Kırçeşme Mezarlığında kötü bir sürprizle karşılaştım. Dedemin mezarı başındaki Dağın ağacını sözde mezarlık temizlenmesi kapsamında kesmişler. Oysa her ziyarete gittiğimizde mezarı, Dağın ağacından tanıyorduk. Uhrevi bir havası vardı. Acaba kesilen ağaçlar kime satılıyor kimin cebine gidiyor, merak ettim? Yazıklar olsun…
Daha sonra bu konuyu yukarıdaki ifadelerle Facebook'ta kurucusu olduğum Senirkent/ Yassıören/Büyükkabaca BisseGüreme/ Garip/ GencelliUluğbey/Akkeçiili adlı grupta paylaştım.
Gerçekten çok üzülmüştüm. Çünkü şahide taşının yanı başındaki ağacın kimseye veya başka bir mezara zarar verecek veya erişimi engelleyecek durumu yoktu.
Kuru, çürük ve kırık değildi. Buna rağmen ağaç kesilmişti. Ancak bazı ağaçlar kesilirken bazı başka mezarların yanındaki ağaçlara dokunulmamıştı. Ortada çifte standart vardı. Bundan şu anlaşılmasın; dedemin mezarı başındaki ağaç kesildiyse diğerleri de kesilsin demiyorum. Zaten kuru, çürük veya kırılmış ağaçların kesilmesine kim ne diyebilir?
“Acaba kesilen ağaçlar kime satılıyor kimin cebine gidiyor, merak ettim? Yazıklar olsun…” ifadesi, bir hemşehri ve manevi bağlarla köye aidiyet duyan bir vatandaş olarak kamunun ve köy halkının bilgilendirilmesi talebinden başka bir anlam içermemesine rağmen, gereksiz şekilde havadan nem kapan birileri, konuyu benim, köyü karıştırmak istememe kadar götürdüler. O kadar ki “yarası olan gocunur” diye düşünmeden edemedim.
Çünkü ağaçların kesilmesi veya satılması ile ilgili herhangi bir isim veya görevliden söz etmemiştim. “Kimin cebi” ifadesi ile paranın gittiği yer kast edilmiştir. Bu kasıt, ücret karşılığı kesimi yapan şahsı işaret ettiği gibi köyün idari bütçesini de göstermektedir.
Düşünsenize kesim yapılan alan 96 bin metrekare...
Kesim motoru yakıtı ve günlük ücret yani yevmiye 5000 TL. civarındaymış. Muhtemelen bu işçilik ücreti, köyün tüzel kişiliğinin cebinden/kasasından ödeniyor. Kesimi yapan, hayrına bu işi üstlenmişse takdire şayan bir davranış. İlgililer eğer kesimi yapılan ağaçların, kereste veya yakacak odun kapsamında açık duyuru ile satışını yapıyorlarsa ne güzel bir durum, hiç olmazsa köyün gelir hanesine kaydedecekleri bir akar oluyor.
Yok eğer yine işi yapanların dediği gibi kesilen ağaçları yakıyorlarsa bu da kötü bir durum. Çünkü köy tüzel kişiliğinin bir gelir kaleminden mahrum bırakılması demektir. Bence yakılanlar işe yaramayacak çalı-çırpı, ot veya testerenin işlemediği taşlı kökler olabilir.
Şimdi 96 bin metrekarelik alanda ağaç kesimi yapıldıysa kaç metreküp kerestelik ağaç çıkmıştır? Yok bunlar yakacak odun kapsamında ise kaç ton odun elde edilmiş ve bunlar satılarak köy tüzel kişiliğinin bütçesine kazandırılmış mıdır? Kesilen ağaçların milli ekonomiye kazandırılmadan yakılması ne demek? Bu, keyfilik olmaz mı? İhtiyaç sahibi fakir fukara bir köylüye tahsis edilse daha iyi olmaz mı?
İlginç olan ne biliyor musunuz? Konuyu sosyal medyada paylaşımımdan rahatsızlık duyanlardan birisi “o ağacı sen mi diktin, neden çam dikmedin?” diyerek aklı sıra beni sorgulamaya kalkınca inanın afalladım. Ha bir de kesilen ağaçlar, Kırçeşme mezarlığı ile Çanlar mezarlığı arasında gidip geldi. Nasıl oldu derseniz erbabına sorun derim. Eğer köydeki ailemize ait mezarlar tahrip edilirse sorumluları şimdiden belli. Umarım böyle bir sey olmaz.
Köylerde ağaç kesimi izni kime ait?
Türkiye'de köy mezarlıklarında ağaç kesimi konusunda yetki, genel olarak mülki idare amirine (vali veya kaymakam) aittir. Muhtarların ise doğrudan ağaç kesimi yetkisi bulunmamaktadır; ancak köy sınırları içindeki ormanların korunması ve orman suçlarının takibi konusunda orman teşkilatıyla iş birliği yapma yükümlülükleri vardır.
6831 sayılı Orman Kanunu'nun 81. maddesine göre, orman içinde veya civarında bulunan köylerin muhtar ve ihtiyar meclisi, kendi köy hudutları içinde bulunan devlet ormanlarının muhafazasında orman teşkilatı ile iş birliği yapmakla görevlidir. Ayrıca, Ormanların Korunmasında Muhtar ve İhtiyar Kurullarının Görevlerine Ait Talimatname'nin 9. maddesi, köy muhtar ve ihtiyar meclisi üyelerinin, izin almadığı veya orman içinde bir hizmeti bulunmadığı halde ağaç kesmeye veya nakletmeye çalışan şüpheli kişileri orman dışına çıkarmaya yetkili olduğunu belirtmektedir.
Bu nedenle, köy mezarlıklarında ağaç kesimi için gerekli izinlerin alınması ve işlemlerin yürütülmesi konusunda mülki idare amirinin yetkili olduğu, muhtarın ise bu süreçte orman teşkilatıyla iş birliği yaparak destek sağladığı söylenebilir.
Orman köyü olmayan ve mezarlığında az sayıda ağaç bulunan köylerde de ağaç kesme yetkisi konusunda mevzuat geçerlidir.
Köy mezarlıkları, genellikle köy tüzel kişiliğine veya belediyeye ait olduğundan, bu alanlarda yapılacak her türlü ağaç kesimi için izin alınması gerekir.
Yetki ve İzin Süreci:
Mülki İdare Amiri (Kaymakam veya Vali): Ağaç kesme izni, mülki idare amiri tarafından verilir. Belediye veya Köy Muhtarlığı: Mezarlık köy tüzel kişiliğine aitse, muhtar veya ihtiyar heyeti kesim talebini iletir.
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü: Bazı durumlarda bu müdürlükten de izin alınması gerekebilir, özellikle koruma altındaki ağaçlar varsa.
Orman İdaresi: Ağaç orman statüsünde değilse ve özel bir koruma kararı yoksa, orman idaresinin doğrudan yetkisi bulunmaz.
Sonuç:
Köy muhtarı, doğrudan ağaç kesme yetkisine sahip değildir ancak kesim talebini mülki idare amirine iletebilir. Kesim izni verilirse, işlem, belirlenen kurallara göre yapılır. Özellikle korunmaya değer veya anıtsal ağaçlar söz konusuysa daha titiz bir süreç gerekebilir.
Usulsüz ve izinsiz ağaç kesmek suç değil ağaçların neden kesildiğini sorgulamak abes, öyle mi?
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
