"Madagaskarlı Müslümanlar, İstiklâl Savaşı’nda yanımızdaydı” diye başlık atıp köşesinde o Müslümanların listesine de yer veren tarihçi Erhan Afyoncu, bir zamanlar her başı sıkıştıkça Osmanlı’ya başvuran ülkelerde bulunanların, Osmanlı Devleti'nin son günlerindeki yardım çabaları ile Milli Mücadele döneminde nasıl bir gayretle ellerindeki o kısıtlı imkanları seferber ettiklerinin örneğine işaret etti.
İşte Müslüman bir ülke iken Fransızların işgali sonrası hristiyanlaştırılan bir ülke olan Madagaskar'ın bizimle olan bağı ve tarihi ilişkisine dikkat çeken o yazı
:
Adını duysak da harita üzerinde yerini bile bilmediğimiz Madagaskar Osmanlı’dan bu yana hep yanımızdaydı. Büyük vefa borcumuz olan Madagaskar Müslümanları Milli Mücadele döneminde yardım toplayıp göndermişler, dualar etmişlerdi
Cumhurbaşkanımız Tanzanya, Mozambik ve Madagaskar'ı ziyaret etti. Film ve kitaplarda isimlerini duyduğumuz bu Afrika ülkeleri Osmanlı döneminde bizden yardım ister, zor zamanlarımızda da en ufak yardımı bile bizden esirgemezlerdi.
Prof. Dr. Ahmet Kavas, Fransız ve Osmanlı kaynaklarına dayanarak önemli araştırmalar yapmakta ve Afrika'nın Osmanlı yüzünü aydınlatmaktadır.
Ahmet Kavas, "Geçmişten Günümüze Afrika" isimli kitabında Madagaskar Müslümanları'yla ilgili ilginç bir hadiseyi anlatmaktadır.
ADA DEVLETİ MADAGASKAR
Madagaskar, Afrika'nın doğusunda Hint Okyanusu'nda yer alan Türkiye'nin yüzölçümünün yarısından büyük bir ada devletidir.
Madagaskar yerlilerine ve konuştukları dile Malgaş denir.
Müslümanların adaya çıkmasından sonra Büyük Komor (Kamer) adası olarak bilinen ülke, Avrupa sömürgeciliğinden sonra San Loranzo ismini aldı.
Sonraki dönemlerde ise Madagaskar denildi.
Doğu Afrika sahillerine gelen Müslüman Arap ve İranlılar, yerlilerle karışarak bölgede onlarca sultanlık kurdular.
XVI. yüzyılda Portekizliler, XVII. yüzyıldan itibaren ise diğer Avrupalı devletler bölgeye göz diktiler.
Onların buraya ayak basmasıyla birlikte Müslümanlar zor durumda kaldılar.
Fransa, Madagaskar yerlilerinin direnişlerini kırarak 1885'te adanın tamamını işgal etti.
Sömürgeciler, adadaki yerlilerin topraklarına el koyarak Madagaskar'da çalıştırmak için Hindistan ve Endonezya taraflarından nüfus getirdiler.
Getirilenlerin önemli bir kısmı da Müslüman'dı. Ancak sömürgecilerin faaliyetleri sonucu Madagaskar Hıristiyanlaştırıldı.
Müslümanların sayısı azaldı.
Madagaskar, bağımsızlığına 1960'ta kavuştu.
MADAGASKAR VE MİLLİ MÜCADELE
Osmanlı İmparatorluğu'nun Birinci Dünya Savaşı sonunda mağlup olması dünyanın değişik yerlerinde yaşayan Müslümanlar'da büyük bir hayal kırıklığına yol açtı.
Ancak Anadolu'da Atatürk'ün liderliği altında emperyalistlere karşı Milli Mücadele'nin başlaması sömürge olarak yaşayan Müslümanları büyük bir sevince boğdu.
Kendi ülkelerinde sömürge olarak yaşayan Müslümanlar bir taraftan Milli Mücadele için dua ederken bir taraftan da ellerinden gelen yardımı yapmaya başladılar.
Bu yıllarda Fransa'da yaşayan İbrahim Mansur isimli Madagaskarlı bir Müslüman, savaş sırasında Türkiye'ye yardım etmek için koşturup, durmuş, Anadolu Müslümanlarına yardım toplamıştı.
Milli Mücadele'nin başarıya ulaşıp, 24 Temmuz 1923'te Lozan Antlaşması'nın imzalanması İbrahim Mansur'u büyük bir sevince boğdu.
İbrahim Mansur, Lozan haberini alır almaz, Madagaskar'a bir telgraf çekerek bu mutlu haberin her yere duyurulmasını ve bu önemli hadiseyi işyerlerini kapatarak bayram gibi kutlamalarını istedi.
Madagaskarlı Müslümanlar, ertesi gün işyerlerini kapatıp, bütün camilerde Türkiye'nin bağımsızlığı için şehit düşenlere dualar ettiler.
Adanın her tarafına Türk bayrakları asıldı. Akşam olduğunda ise yine bütün camilerde hatim duaları yapılıp, mevlitler okundu.
Tamatave şehrinde yaşayan Müslümanlar adına Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne hitaben şu tebrik telgrafını gönderdiler:
"Zatıalinize son derece yüksek saygımızla. İslam'ın muzaffer davası için sonsuz minnetimizle.
Türkiye için yeni bir dönemin ortaya çıkışı yolunda Türkiye Büyük Meclisi ile fikir birliği içindeyiz.”
Madagaskarlı Müslümanlar, Türkiye için bir yardım kampanyası düzenlediler.
Herkes karınca kararınca yardım etmeye çalıştı.
Tanarive ve Tamatave şehirlerinden Türkiye'deki yetim ve savaş gazileri için yardımlar toplandı.
Erhan Afyoncu, Sabah -29 Ocak 2017, Pazar-
:
Yazıda siyahlaştırmalar ve bazı paragraf açmalar bize aittir.
dikGAZETE.com
