KIRIM
Türkiye’de Kırım ve Kırım Tatarlarının tam olarak anlaşılmadığı ortadayken Kırım’ı anlamak ve anlatmak için bir seri yazmaya karar verdim.
Elimden geldiği kadarıyla sizlere bu güzel yarımadayı, Kırım Tatarlarını ve yarımadadaki diğer halkların hayatları hakkında kimi zaman kısa kimi zamansa uzun uzun anlatımlarda bulunacağım.
Bu yazılarımı ansiklopedik bilgi kaynağı gibi değil de sizin de ilginizi çekebilecek tarzda yazmayı düşünüyorum. Umuyorum ki sizler de beğeneceksiniz.
O zaman başlayalım!
Gelin size Kırım hakkında 4 ilgi çekici bilgi anlatayım.
Eşsiz güzellikleriyle dolu bu yarımadada insana, doğaya ve tarihe dair birçok inanılmaz ögeler var.
Hepimizin tarihteki Kırım Savaşı sebebiyle bildiği ya da en kötü duyduğu şu Sivastopol (Akyar) şehrinin yüzölçümü Rusya’nın başkenti Moskova ile eşit. Hatta 2012 yılında Moskova şehrine yeni eklenen 2 ilçe olan Troitskiy ve Novomoskovskiy olmasa Sivastopol’ün yüzölçümünden daha az olacaktı. Kulağa başta garip gelse de gerçek bu!
Tramvay bizim ülkemizde pek yaygın olmasa da dünya genelinde sık kullanılan bir toplu taşıma aracı.
Peki dünyanın en kısa tramvay hattının Kırım’da olduğunu biliyor muydunuz?
1.5 km’lik bu hat, 1989 yılının Ağustos ayında Kırım’ın Yevpatorya (Kezlev) şehrinde bulunan Beregovoy tatil beldesine ulaşım için inşa edildi.
Karadeniz kıyısındaki bu küçük tatil beldesinde denize ulaşmak için daha öncesinde otobüsler kullanılıyor. Daha sonra yerel yönetim, turistlere bedava ve yerel halka ise sembolik bir ücret karşılığında bu tramvayı kullanıma açıyor.
Bu arada dünyanın en kısa tramvay hattına sahip olan Kırım, aynı zamanda dünyanın en uzun troleybüs hattına da sahip. 86 km’lik Simferopol (Akmescit) – Yalta hattı dünyada eşi benzeri görülmemiş bir toplu taşımaya sahip.
Güneş enerji santralleri son yıllarda ülkemizde de yaygınlaşıyor.
Dünyanın en güçlü güneş enerji santrallerinden birisi olan “Perovo” Kırım Cumhuriyeti’nin başkenti Simferopol (Akmescit)’de bulunuyor.
Alternatif elektrik üretimine yönelen dünyada Kırım da dünya standartlarını yakalamış durumda.
Simferopol (Akmescit) şehrinin Perovskiy kasabasının Klyuçi köyünde bulunan Perovo Güneş Enerji Santrali’nin toplam kapasitesi 105.56 MW. 1.500 km’lik kablolarla akım sağlanan santralde toplamda 440.000 güneş modülü bulunmaktadır.
200 hektarlık bir alanda (kabaca bir tahminle 259 futbol sahası) kurulan bu santral, bir yılda 132.5 milyon kW-s yenilenebilir elektrik sağlama kapasitesine sahiptir. Uzmanların hesaplarına göre Perovo, CO2 emisyonlarını yılda 105.000 ton azaltabiliyor.
Ülkemizde de yaygın olarak bulunan kaplıca turizminin Karadeniz bölgesindeki en önemli noktalarından birisi de Kırım.
Özellikle “Saki Çamuru” ile tedavi için yurtdışından Kırım’a gelen turistler oluyor.
Bu çamurun özelliği anti-enflamatuvar ve anti-bakteriyel etkiye sahip olmasıdır. Bu çamurun tedavi amaçlı olarak ilk kullanımı 1828 yılına dayanıyor.
1853-1856 Kırım Savaşı sırasında, Ruslar bu çamurla askerlerini tedavi ediyorlar.
1956 yılından bu yana bölgedeki termal turistik tesisler ve sanatoryumlar açılmaya başlanıyor. Bunlardan bazıları:
- İlyanka Köyü: Yüksek miktarda brom, iyot, demir, manganez ve çinko içeren sodyum klorürlü ve 60 derecelik kaplıcaya her yıl şifa bulmak isteyenler geliyor.
- Nizinnoye Köyü: Gastrointestinal sistem hastalıklarını ve solunum yolları rahatsızlıklarının tedavisi için gidilen bölgede yine 60 derecelik donanımlı bir kaplıca bulunmaktadır.
- Novoya Jizn Köyü: Az bilinen bu tesiste donanımlı bir hidrojen sülfür kaynağı bulunmaktadır. Yerel yönetim tarafından yakın zamanda, faydalı tuzlar ve iyotla doldurulmuş 45 derecelik suda yüzülebilen bir kaplıca yapıldı.
- Pyatihatka Köyü: Tesise 1190 metre derinliğe sahip bir kuyudan getirilen su, özellikleri bakımından Soçi’deki Matsesta ve Çekya’daki Karlovy Vary’nin şifalı sularına benzer.
Köyün bu jeotermal kaynaktan elde ettiği “Bişuli” marka maden suları vardır. Bu maden suyu, farklı yaş gruplarındaki insanların sindirim ve boşaltım sistemleri üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Metabolizmayı iyileştirirken kilonuzu da kontrol etmenizi sağlar.
.
İlber Vasfi Sel, dikGAZETE.com
