Bugünlerde Ermenistan’ın jeostratejik hamlelerine bakıldığında bir taraftan Karabağ yenilgisinin ülkede oluşturduğu sosyal psikolojik travmayı atlatmak, Azerbaycan sınırında askeri yığınağı güçlendirmek ve toparlanıncaya kadar, şimdiye kadar dışlandığı bölgenin bir parçası olarak gelişmişlik düzeyini yükseltmek için çaba gösterdiği görülmektedir.
Diğer yandan ikircikli bir dış politika takip ederek Rusya’nın yörüngesinden kısmen çıkmaya uğraşırken, dimyata pirince giderken evdeki bulgurdan da olmamak için Rusya’nın desteğini kaybetmeden Azerbaycan ve Türkiye’ye karşı ulusal çıkarlarını koruma refleksiyle hareket etmeye çalışıyor. Ancak Rus yetkililer Ermenistan'ın bu tür çıkışlarını dikkate almadıklarını belirtmekten kaçınmıyorlar.
Ermeniler, NATO üyesi ülkelerle sıkı fıkılar.
Fransa sanki kendisini Erivan yönetiminin tek hamisi gibi görüyor. Amerikalı yetkililerin biri gidiyor diğeri geliyor. Erivan ile Avrupa Başkentleri arasında mekik dokunuyor.
Ermeniler, Avrupa'nın bu ilgisinden şımarıp Ruslara kol saati göstermeyi marifet sayıyor. Mesela 2023 Mart ayında Ermenistan Cumhurbaşkanı Vahagn Khachaturian, Ermeni-Rus ortak birlik grubunun komutanı Tigran Parvanyan'ı görevden almıştı.
Ermeniler, Moskova’nın duvarına işiyor!..
Erivan yönetimi; 26 Eylül - 8 Ekim 2022 tarihleri arasında, Rusya’nın öncülüğünde Kazakistan'da gerçekleşen Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü tatbikatlarına katılmayı reddetmişti. Erivan'ın askeri faaliyetlere katılmayı reddetmesinin nedeni, Azerbaycan ile olan sınır anlaşmazlığıydı.
23 Kasım 2022'de Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Erivan'daki Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nün (CSC CSTO) Kolektif Güvenlik Konseyi Deklarasyon taslağını imzalamadı.
Bir ay sonra Aralık 2022'de Nikol Paşinyan, Rus barış güçlerini, Birleşmiş Milletlerin tanımadığı illegal Dağlık Karabağ cumhuriyetini; Ermenistan'a bağlayan Laçin Koridoru’ndaki yükümlülüklerini yerine getirmemekle suçladı ve Ermenistan’daki Rus askeri varlığının ülkesi için bir tehdit oluşturduğunu söyledi.
Buna rağmen 1 Ocak 2023’te Rusya Savunma Bakanlığı KGAÖ barışı koruma birliklerinin “Sarsılmaz Kardeşlik- 2023” ortak tatbikatının Ermenistan'da yapılacağını açıklamıştı. Ancak 8 Ocak 2023'te Ermeni muhalifler, Gümrü'deki Rus askeri üs yakınında protesto mitingi düzenlediler.
Protestocular, Rus barış güçlerinin Dağlık Karabağ'ı Ermenistan'a bağlayan tek çıkış noktası Laçin Koridorunu açmasını talep ederek Ermenistan'ın KGAÖ/CSTO'dan çekilmesi gerektiğini duyurdular.
Rus devlet aklı, hiç şüphesiz bunu kaydetti.
Ruslara yok Amerikalılara var!..
Rusya’nın itirazlarına rağmen Ermeni-Amerikan ortak tatbikatı "Eagle Partner 2023/Kartal Ortak 2023" 11-20 Eylül tarihlerinde Ermenistan'da gerçekleştiriliyor.
Ermenistan ile ABD'nin ortak düzenlediği “Eagle Partner 2023” askeri tatbikatı, Başkent Erivan yakınlarındaki Zar ve Armavir eğitim merkezi üssünde başladı.
Ermenistan, NATO/GSC'nin "Operasyonel Yetenek Konsepti"nin planlanan değerlendirmesine yönelik birimin görevlendirildiğini ifade etti. Moskova, geçen hafta birkaç kez “endişesini” dile getirerek, Amerika tarafıyla Ermenistan'da yapılacak ortak askeri tatbikatlara olumsuz tepki gösterdi. Ermenilerin işin nereye varacağını kestiremiyor. Ne de olsa “Nato kafa nato mermer” bunlar!
Ortak tatbikat hemen meyvesini verdi. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Amerika’nın Dağlık Karabağ’da hızlıca kötüleşen insani durumdan derin endişe duyduğunu, Laçin Koridoru’nun, ilave rotalarla hemen açılması gerektiğini belirtti.
Paşinyan barış istiyor mu?
Açıklamaları baz alınırsa öyle görünüyor. Savaş çığırtkanı muhalefeti frenlediği kesin. Ancak diğer taraftan Karabağ sınırını tahkim ediyorlar.
Geçtiğimiz günlerde Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'a, sınırda gerilimin azalmasını önlemek amacıyla Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile müzakereye hazır olduğunu söylemişti.
Paşinyan daha önce de Aliyev ile sınırdaki gerilimi azaltmak için müzakere etmeye karar vermişti. Paşinyan; İlham Aliyev'in kara kaşının kara gözünün hatırı için bunları yapmıyor.
Ermenistan, Laçin Koridoru’nun kapatılması ve "Azerbaycan birliklerinin Dağlık Karabağ çevresinde yoğunlaşması" ve Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki sınırda artan gerilimin çözülmesini istiyor.
Ermenistan devlet güvenlik teşkilatı başkanı görevden alındı!..
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, yetkileri arasında ülke liderlerinin güvenliğini sağlamak da bulunan Nisan 2023'ten bu yana başkanlık eden devlet güvenlik teşkilatı başkanı Sarkis Hovhannisyan'ı; "Özel Devlet Korumasına Tabi Kişilerin Güvenliğinin Sağlanması Hakkında" Kanunun 15.1 Maddesi 2. Kısmına göre, Tümgeneral Sargis Hovhannisyan'ı, Devlet Koruma Teşkilatı başkanlığı görevinden aldı.
Darbe yapacağı gerekçesiyle görevden alınan Sargis Boriki Hovhannisyan; 2 Mart 1968'de Erivan'da doğdu. Eğitim yoluyla avukat. Afganistan ve Dağlık Karabağ'daki muharebe operasyonlarına katıldı. Ermenistan İçişleri Bakanlığı'nda görev yaptı.
Daha sonra başkanlığını yapacağı cumhurbaşkanının ve ülkenin liderliğinin güvenliğini sağlamak için departmandaki üst düzey yetkililerin koruması olarak çalıştı. 2004 yılında Devlet Güvenlik Teşkilatına katıldı. 2021 yılında tümgeneral rütbesini aldı.
Tümgeneral Sargis Hovhannisyan'ın azledilmesi ile boşalan bu göreve başkan yardımcısı olarak görev yapan Artur Gasparyan vekaleten atandı. Zaten geçen yılın sonundan bu yana hükümet, Devlet Güvenlik Servisi'nin Ulusal Güvenlik Servisi'nden ayrılarak doğrudan Başbakan Paşinyan'a devredilmesini gerçekleştirmişti.
Muhalefet, bu hükümetin bu idari tasarrufunu eleştirerek, Paşinyan'ın iktidar yapılarını elinde yoğunlaştırmaya çalıştığını belirtmiş, Nikol Paşinyan ise bu değişiklikten sonra Milli Güvenlik Teşkilatı'nın üç alana karşı istihbarata, terörle mücadeleye ve Anayasal düzenin korunmasına odaklanması gerektiğini söylemişti.
Bu uygulama ile darbe girişimlerinin önlenmesinin amaçlandığı söylenebilir.
Ermenistan'da askeri darbe girişimi…
Ruslar sadece Ermenistan - Fransa veya Ermenistan - ABD ilişkilerinden rahatsız değil. Kör göze parmak dercesine Erivan yönetiminin Ukrayna sevdası da mevcut. Ukrayna'da Ruslara karşı savaşan ciddi bir Ermeni nüfus var. Bu faaliyetin başındaki isim ise Ukrayna Ermenileri Birliği (UAU) milletvekili David Mkrtchyan.
Ona Erivan'ın kapılarını açan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın eşi, Armenian Times gazetesinin yazı işleri müdürü Anna Vaçiki Hakobyan.
Paşinyan ile birlikte katıldığı Kiev Zirvesinde konuşma bile yapmıştı. Rus ayısını kızdıracak ne varsa yapmaktan geri durmuyorlar.
İranlı bir Telegram hesabının iddiasına göre Ermenistan’daki darbeyi Türk İstihbaratı engelledi.
Başbakan Paşinyan, birkaç gün önce darbe beklentisi nedeniyle bazı üst düzey komutanları ve yetkilileri apar topar görevden almıştı. Ermenistan'da da ülkenin savunma bakanı Suren Papikyan'ın istifasına ilişkin söylentiler var.
Şimdi soru şu, geçtiğimiz birkaç gün içinde Paşinyan'a darbe yapılacağı söylentisinin arka planında Rusya yanlısı Ermeni muhalefeti mi var? Yoksa Kafkaslarda istikrarsızlık peşinde olan ve bunu çıkarları açısından gerekli bulan ABD ve beslediği muhalefet mi?
Ermenistan’daki askeri darbeyi Türkiye mi engelledi?
Türkiye bir NATO ülkesi. O nedenle ABD ve Avrupa eksenli politika izleyen Paşinyan'ı tahtından indirecek bir darbe girişimine sessiz kalır mı?
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile MİT Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kalın'ın mesleki yakınlığı göz önünde bulundurulursa, Türk İstihbaratı neden böyle bir işe kalkışsın?
Yoksa “Türk İstihbaratı” ifadesinden Türkiye'nin başka bir istihbarat birimi mi kast ediliyor? Acaba Paşinyan; ABD/AB yanlısı imajına rağmen, ülkesinin çıkarları doğrultusunda Türkiye ile yakınlaşma stratejisi izleyen, yerel ve ulusalcı bir siyasi aktör mü?
Düşünsenize çok uzak değil yakın bir zamanda, Ermenistan sınırı açıldığında Nahçıvan üzerinden Azerbaycan ile sınırdaş olacağız. Azerbaycan'ın, batı kısımları ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ni Ermenistan üzerinden, Zengezur bölgesinden geçecek kara ve demir yolu hatlarıyla birleştirerek Türkiye ile yeni ulaşım bağlantısı sağlanması hedefleniyor.
Daha dün Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Ermenistan Başbakanı Paşinyan ile görüşmesinde Türkiye- Ermenistan ilişkileri ve bölgesel konular ele alındığı medyada yer aldı.
Türkiye-Ermenistan ilişkileri ve bölgesel konuların ele alındığı görüşmede, iki lider ayrıca, bölgede kalıcı barış ve istikrarın tesisinin bölge ülkelerinin tamamının kalkınma ve refahına katkıda bulunacağını belirtmişler.
Nasıl oldu da ABD ve Avrupa'daki Ermeni disporasına rağmen Paşinyan bu çizgiye gelebildi?
Türkiye; Cumhuriyetin kuruluşunun 100. Yılında büyük atılımlar gerçekleştiriyor. Ümitvar olunuz, şu istikbal inkilabı içinde en gür seda Türklerin olacaktır.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Seçilmiş Kaynakça
https://news.am/arm/news/779838.html
https://en.aravot.am/2023/07/02/329110/
https://www.azatutyun.am/a/32383547.html
https://civic.am/politics/armenia/99801--.html
https://ria.ru/20230909/uvolnenie-1895250456.html
https://arminfo.info/full_news.php?id=78571&lang=2
https://www.rbc.ru/rbcfreenews/64fcd7959a794701fcee76f1
https://russian.rt.com/ussr/news/1201083-pashinyan-sluzhba-gosohrany
https://nsn.fm/in-the-world/pashinyan-uvolil-glavu-sluzhby-gosohrany
https://report.az/ru/v-regione/pashinyan-uvolil-glavu-sluzhby-gosohrany/
https://www.voaturkce.com/a/blinkendan-daglik-karabag-aciklamasi/7261999.html
https://360tv.ru/news/mir/premer-armenii-uvolil-glavu-sluzhby-gosudarstvennoj-ohrany/
https://moscow-baku.ru/news/politics/v_armenii_uvolili_nachalnika_sluzhby_gosudarstvennoy_okhrany/
https://twitter.com/rusencenter/status/1700920813812060385?s=12&t=hX084Zivk5QUtYSWlNz_JA
https://news.rambler.ru/world/51389988-premer-ministr-armenii-pashinyan-uvolil-glavu-sluzhby-gosohrany/
