Elektromanyetik dalgalar ile konum bulan cihazlara, aygıtlara RADAR denir. Radarların frekansları 30 MHz’ten 130 GHz’e kadar uzanabilir.
Radar, anteni ile hedefe yüksek frekanslı sinyaller yollar, hedefe çarpan sinyaller yansır ve radar aygıtındaki alıcılar ile yansıyan sinyal alınıp o sinyal ile uçak, gemi v.s yer tespiti yapılır.
Teorik olarak aynı prensipte çalışan canlı yarasadır.
Yarasaların gözleri olmadığı halde özellikle gece engellere çarpmadan uçabilmelerini sağlayan kulaklarıdır.
Yarasanın ağzından çıkan ses dalgaları, engele çarpar ve tekrar yarasaya gelene kadar geçen süre ile engelin kendisine olan uzaklığını bulup buna göre hareket eder.
FREKANS BANTLARI NELERDİR?
A ~ B Bandı:
300 MHz’in altındaki radar bantlarıdır. Bu frekanslar çok uzun menzillere sahip Ufuk Ötesi Radarlar (Over the Horizon) olan erken uyarı radarlarında kullanılıyor.
Hassas hesaplama, dalga boyu uzunluğu v.s antenin büyüklük oranına bağlı olduğundan bu radarlar, aranan gereksinimleri karşılamada yetersizdir, çünkü anten boyları çok büyüktür.
Bu bant aralığında çalışan radarların olumsuz yönleri olsa da en önemli özelliği radarın menzilini arttırmasına neden olmaktadır.
Bu da radyo servisleri tarafından yoğun olarak kullanılmasına sebep olmaktadır.
C Bandı:
300 MHz’ten 1 GHz arasındaki frekans bandında çalışır. Bu frekanslar, meteorolojik oluşumlardan (Bulut, yağmur, kar...) az etkilenirler; bu sebeple çok uzun menzillere ulaşmak mümkündür. Meteorolojik gözlemler ve Orta Menzilli Hava Savunma Sisteminin erken uyarı radarı tarafından kullanılır.
D Bandı:
Bu frekans bandı 400 km gibi uzun menzilli radarlar tarafından kullanılmaktadır.
Bu bantta çalışan radarlar şehirlerden uzak dağlara veya sınıra konuşlandırılıyor çünkü sivil iletişim servislerinden kaynaklanan parazitlerin çok az oluşu, radarın çok yüksek güçle geniş bantlı sinyalleri gönderebilmesine imkân sağlar. D bandı parazit üreteci jammerlar L bandında çalışan tüm radarları olumsuz etkiler. L frekans bandını Hava Rotası Gözetim Radarları kullanmaktadır (L-harfi: LARGE büyük anten ve LONG uzun menzil kelimelerini çağrıştırdığı için bu şekilde adlandırılmıştır).
E ~ F Bandı:
2 - 4 GHz arasındaki frekans bandında çalışır. Radarlar, büyük menzillere ulaşmak için bir yüksek sinyal gücüne ihtiyaç duyarlar.
Örneğin askeri Orta Güç Radarına 20 megawatt elektrik gücü gerekir. Atmosferik olayların olumsuz etkileri bu frekans bandında başlar. S frekans bandı, Havaalanı Gözetim Radarları tarafından kullanılmaktadır.
G Bandı:
Bu frekans bandı, kısa ve orta menzilli taşınabilir askeri savaş alanı radarlarında kullanılır.
Oldukça küçük boyutlu olmalıdır çünkü bu radarların anteninin füze yön güdümü sırasında hızlı tepki vermesi gerekmektedir. Meteorolojik etkilerinin çok büyük olması nedeniyle askeri amaçlı radarların antenlerinde dairesel polarizasyon kullanılır.
Ekvator ve çevresinde kullanılan yağış radarlarında bu frekans bandı kullanılır. 8 - 12 GHz arasındaki frekans bandında çalışır.
Sivil ve askeri amaçlı olarak ve özellikle gemi yöngüdüm radarlarında yaygın kullanılmaktadır.
Boyunun anten büyüklüğüne olan oranı, diğer radarlara kıyasla daha dengelidir. Küçük, ucuz ve hızlı dönen antenleriyle iyi bir hassasiyetle uzun menzillere ulaşılabilir.
Bu frekans bandı, sıklıkla askeri araştırmalarda ve yer yüzeyinin coğrafik şekilde ölçümlenmesinde kullanılıp denizlerdeki çevre kirliliğinin denetlenmesi gibi bir özel uygulaması da bulunmaktadır.
K Bandı:
Hava koşullarından fazla etkilenir bu nedenle, yüksek frekanslı sinyaller göndermek sıkıntıdır. Avantaj olarak menzil çözünürlük yeteneği yüksektir.
Bu frekans bandındaki radar örnekleri arasında Yüzey Hareket Radarı (Surface Movement Radar) Havaalanı Yüzey Algılama Aygıtı (Airport Surface Detection Equipment) Havaalanı Yer Kontrol Radarı sayılabilir.
L Band:
Atmosferdeki olaylardan etkilenir. Mesela suyun havada oluşturduğu nem ile elektromanyetik dalga kuvveti zayıflar.
Bu banttaki radar uygulamalarının menzil birkaç on metre ile sınırlıdır.
M Bandı [W Bandı]:
75 - 76 - 96 - 98 GHz ararlığı frekans bandlarında çalışır. Otomobil park etme, otomatik frenleme v.b sensörlerde kullanılır.
Moleküler saçılma nedeniyle ki en büyük etken, oksijen moleküllerinin etkisidir, zayıflamalara neden olmaktadır.
96 ila 98 GHz arasındaki frekanslar, laboratuvarda teknik cihazlarda kullanılmakta ve çok daha yüksek frekanslarında kullanılmasına da öncülük etmektedir.
N Bandı:
122 GHz frekans bandlarında çalışır. Bilimsel çalışmalarda, endüstri sektöründe kullanılır. Bu frekans radarlar “Terahertzradar” etiketini taşır.
Bu “Terahertz radar” uygulamalarında; vücut tarayıcıları, paketlenmiş nesnelerin kalite kontrolü, çikolata kaplama kalınlıklarının ölçülmesi ve yiyeceklerdeki yabancı maddelerin tespiti gibi taramalar yapılmaktadır.
Vücut tarayıcılarda bu Terahertz frekanslar kuru ve iletken olmayan nesnelere kolayca işleyebilmekte yukarıdaki paketlenmiş ürün kontrolü örneği gibi ancak derinin nemi nedeniyle vücuda birkaç milimetreden daha fazla girememektedir.
.
Eren Talha Altun, dikGAZETE.com
