11-10-2022’de yayınlanan “Putin, Ukrayna savaşını tersine çevirecek komutanı buldu! Kiev alev alev yanıyor!..” başlıklı değerlendirmemi, Sergei Surovikin’in geçmişteki askeri başarılarından yola çıkarak hazırlamıştım.
Ne yazık ki, kinaye olacak ama dazlak Sergei Surovikin ne yaptı etti, doğrudan savaşı tersine çevirdi, Rus ordusuna bozgun yaşattı.
Putin, Ukrayna cephesinde komuta kademesini neden değiştirdi?
11 Ocak Çarşamba günü Rusya Federasyonu’nun Ukrayna ile savaşının 322. gününde, Rusya Savunma Bakanlığı geniş çaplı bir personel değişikliği gerçekleştirdi. Ukrayna'daki Rus birliklerinin komutasındaki değişiklik, Soledar için şiddetli çatışmalar olduğu haberlerinin ortasında geldi.
Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı, Rusya Birinci Savunma Bakan Yardımcısı, Ordu Generali Valery Gerasimov, Ukrayna'daki Rus Ordusunun komutanlığına atandı. Ama zaten orada bir komutan vardı hatta cepheye gönderileli 3 ay olmuştu. O halde neden bu değişikliğe gerek duyulmuştu?
Ukrayna'daki Rus birliklerinin gruplandırılmasının eski komutanı Sergei Surovikin, bu görevde sadece üç ay kalabildi. Şimdi ise daha önce tam yetkili olduğu birliklerin yeni komutanı Valery Gerasimov'un yardımcısı. Her ne kadar ana akım Rus medyasında bu yeni görev durumunun, tenzili rütbe gibi değerlendirilmemesi gibi anlayışa rağmen fiili durum tam bir tenzili rütbe.
Orgeneral Sergei Surovikin, Kara Kuvvetleri Başkomutanı Orgeneral Oleg Salyukov ve Genelkurmay Başkan Yardımcısı Albay-General Alexei Kim, ortak kuvvetler grubunun komutanlığında Valery Gerasimov'un yardımcılığına getirildiler.
Rusya Savunma Bakanlığı, bu değişiklikleri "özel harekatın liderlik düzeyine yükselme" olarak adlandırdı ve çözülmekte olan görevlerin ölçeğinin genişletilmesi, birliklerin türleri ve kolları arasında daha yakın etkileşimi organize etme ihtiyacı ile ilişkilendirdi.
Rus ordusundaki değişiklik İngiliz istihbaratının gündeminde!..
Çünkü atanan veya mevcut komuta kademesinin nasıl bir savaş stratejisi izleyeceğini öngörmeye çalışıyorlar. İngiliz istihbaratına göre, "Genelkurmay Başkanı'nın harekat sahasının komutanlığına atanması, Rusya'nın karşı karşıya olduğu durumun ciddiyetinin arttığının ve harekatın Rusya'nın stratejik hedefleriyle uyumlu olmadığının açık bir şekilde kabul edildiğinin bir göstergesidir."
İngiliz istihbaratı, Surovikin'in Gerasimov'un yardımcılarından biri olarak atanmasının, onun (Surovikin'in) otoritesine ve etkisine önemli zarar verdiği sonucuna varıyor.
Rus güçleri arasında yetki tartışması…
Rus Kuvvetlerinin Ukrayna'da yaşadıkları yetki krizi ve savaş alanındaki egemenlik kavgasından söz ediliyor. Ukrayna'daki Rusya Federasyonu Kuvvetleri Komutanı General Sergei Surovikin'in Rusya Federasyonu Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov'ın atanması, Wagner PMC'nin sahibi Yevgeny Viktorovich Prigozhin ile cephede yaşadığı bir anlaşmazlığın sonucuydu.
-Yevgeny Viktorovich Prigozhin-
Anlaşmazlığın temel nedenlerinden birisi, Donbas’ın bazı bölgelerinde Rusya merkezli paramiliter/özel askeri şirket Wagner‘in Rus operasyonlarının komutasını devralması. Mesela birkaç gün önce özel bir Rus askeri şirketi Wagner Group, Ukrayna'nın Soledar şehrinin kontrolünü ele geçirdi.
Bu yetki tartışması İstiklâl Savaşı sırasında Batı Cephesi Komutanlığına atanan Albay İsmet (İnönü) ile düzensiz gönüllü müftezelerine komuta eden Çerkez Ethem arasındaki kavgayı hatırlatıyor. Ama o anlaşmazlıkta İsmet İnönü ağır basmıştı.
Soledar, Ukrayna askerlerinin silah, askeri teçhizat ve mühimmat tedarik ettiği büyük bir ulaşım merkezi olan doğu Ukrayna'daki stratejik Bakhmut şehrinin yakınında bulunuyor. Bakhmut'un kontrolü için birkaç aydır şiddetli çatışmalar yaşanıyor. Aralık sonunda Ukrayna ordusu Donetsk bölgesindeki Bakhmut şehrini geri almıştı. Hiç şüphesiz bu, Surovikin için büyük bir başarısızlıktı.
Surovikin döneminde askeri kayıplar arttı!..
Surovikin'in emir komuta anlayışı, “tohumuna para mı saydım?” olunca, komuta ettiği iki ayda Rus kayıpları neredeyse ikiye katlandı, bu sayı 50.000'den fazla asker demek.
General Surovikin, Rus füzelerinin stokunu azaltan Ukrayna'nın enerji altyapısına yönelik son büyük saldırılara öncülük etti. Bombardıman için yüzlerce roket harcamasına rağmen istenilen şekilde Ukrayna'nın elektrik ve enerji alt yapısına zarar verilemedi.
Surovikin'in Ukrayna'daki başarısızlığını tescilleyen Rus birliklerin Herson'u tahliye için karar vermesiydi. Surovikin yönetimi Rus tesisleri gerçekten sistemli olarak Ukrayna'nın enerji altyapısını bombalamaya başladı.
Buna rağmen Kasım ayında Rus birlikleri, Surovikin'in hatlarıyla savaşının başında ele geçirmeyi başardı. Herson şehrini terk etti. Ayrıca Surovikin komutasında bulunan Makeevka kasabasına Ukrayna askeri birlikleri tarafından düzenlenen sızma operasyonunda onlarca Rus askeri öldürülmüştü.
Bu büyük kayıp Ukrayna ordusunun Makeevka'da bulunan askeri üsse düzenlediği saldırıda kutlama yapan 400 Rus askerinin öldürülmesiyle yaşandı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 31 Aralık gece yarısı Rus askerlerin öldürülmesiyle ilgili ihmali görülenler hakkında soruşturma başlatılması talimatı verdi. Doğal olarak Makeevka'daki askeri kayıplar, eksik güvenlik önlemlerinin faturası Surovikin'e çıkarıldı.
Rusya Savunma Bakanı Sergei Shoigu, savaş yanlıları tarafından sıklıkla cephedeki başarısızlıklarla suçlanan Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov'u Ukrayna'daki ortak birlik grubunun komutanı olarak atadı.
Harkov ve Herson'dan geri çekilmeler, Ukrayna operasyonunu sevk ve idare eden askeri liderliğe yönelik bir eleştiri yağmurlarını artırdı. Rus Milliyetçilerinin, başarısızlıklardan sorumlu tuttukları kişilerden biri de Gerasimov'du. Hatta kısa bir süre önce Putin'in Gerasimov'u makamına çağırarak azarladığı, uzun bir masa fotoğrafı ile Kremlin tarafından Rus medyasına servis edilmişti.
Valery Gerasimov, 2012 yılından bu yana Rusya Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı olarak Savunma Bakan Yardımcısı statüsünde bulunuyor. Rusya Güvenlik Konseyi üyesi.
Valery Gerasimov'un yeni pozisyonu bir rütbe düşürme veya terfi değil, sonunda genelkurmay başkanlığı görevi onda kalıyor. Ancak koskoca Rusya Federasyonu Genelkurmay Başkanı’nın bir cephe komutanı gibi görevlendirilmesi, hatalarının telafisi için son bir fırsat. Başarılı olamazsa askeri kariyerinin sonuna geldiğinin herhalde farkındadır.
Putin, Ankara'dan Türk askeri danışman mı istedi?
Çünkü Putin'in Gerasimov da başarılı olmazsa, Azerbaycan Savunma Bakanı Zakir Hasanov'un danışmanligina atanan, Azerbaycan Görev Grup Komutanı olarak görev yapan Korgeneral Bahtiyar Ersay örneğinde olduğu gibi, Türkiye'den askeri bir danışman isteyebileceği konuşuluyor.
Belki muvazzaf olmaz ama emekli Türk Paşaları olabilir. Aklıma gelmişken 2022'nin sonlarında Türkiye'den emekli bir MİT Müsteşarı ve Rusça bilen emekli iki Türk General, Moskova'ya gitmişler, bazı temaslarda bulunmuşlardı. Anladınız siz onu, arife tarif gerekmez!
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Seçilmiş Kaynakça
https://www.bbc.com/russian/news-64241371
https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=30545009
https://www.gazeta.ru/tags/person/sergei_surovikin.shtml
https://www.pravda.com.ua/articles/2022/11/23/7377538/
https://kp.ua/ua/politics/a662613-putin-zvilniv-surovikina-i-priznachiv-zamist-noho-herasimova
https://strana.today/news/421404-vojna-v-ukraine-11-janvarja-onlajn-svodka-novosti-sehodnja.html
https://glavcom.ua/world/world-politics/chomu-putin-poniziv-surovikina-osnovni-skandali-901484.html
https://glavcom.ua/world/world-politics/chomu-putin-poniziv-surovikina-osnovni-skandali-901484.html
https://prm.ua/surovikina-zniato-z-posady-komanduvacha-viysk-rf-v-ukraini-yoho-zaminyv-herasymov/
https://ukrayina.pl/ukrayina/7,183471,29348750,1055-1091-1090-1110-1085-1087-1086-1085-1080-1079-1080-1074.html
https://subscriber.politicopro.com/article/2022/12/u-s-officials-russia-is-increasingly-relying-on-wagner-in-ukraine-00075276
https://russian.rt.com/ussr/news/1096306-surovikin-salyukov-kim? Utm _mediu =referral & utmsourc =i nfox.sg &utm_campaign=exchange
https://nsk.tsargrad.tv/news/novosibirskogo-generala-surovikina-snjali-s-posta-komandujushhego-vojskami-svo-chto-jeto-znachit_702006
https://secretmag.ru/news/surovikina-snyali-s-posta-komanduyushego-voiskami-na-specoperacii-11-01-2023.htm
https://www.azerbaycan24.com/ru/nachalynik-genshtaba-vs-rf-naznachen-komanduyushtim-obaedinennoy-gruppirovkoy -voysk-v-ukraine/
https://bnr.bg/tr/post/101758581/moskova-makeevkadaki-kayiplarini-ortmeye-calisiyor