Ukrayna’da gerçekleşen son Başkanlık Seçimlerinde oyların büyük bir çoğunluğunu alarak Cumhurbaşkanı seçilen Vladimir Zelenskiy, seçim boyunca kendisinden önce yapılan bütün yolsuzlukların takipçisi olacağı konusunda vaatlerde bulunuyordu.
Zelenskiy, Başkan seçilmesinin ardından Ukrayna Sayıştayı Üyesi ve Sayıştay Denetim Dairesi Müdürü Vasiliy Nevidomiy’e bu konuda görev verdi.
Ukrayna Sayıştayı başlattığı denetimle, Kırım Tatar halkının sosyal durumunu artırmayı hedefleyen yardım bütçesi konusunda bir dizi çalışma yürütüyor.
Bilindiği gibi 1991 ve 2010 yılları arasında, II. Dünya Savaşı sırasında sürgüne uğrayan Kırım Tatar halkı, memleketlerine dönme girişimlerinde bulundu. Dönenlerin büyük bir çoğunluğu Kırım’a, kalan bir kısmı da Ukrayna’nın Herson bölgesine yerleşti.
2014 yılında Kırım’da gerçekleşen referandum sonrası Rusya’ya bağlanan Kırım’dan Ukrayna’ya 2000 kadar Kırım Tatarı göç etti. Bu göçlerin temelinde ise Kırım’da terör faaliyetlerinde bulunmaları yatıyordu.
Göç edenler ile birlikte o tarihte hali hazırda Ukrayna’da yaşayan Kırım Tatarları, bugünlerde genellikle Herson bölgesinde yaşıyor.
Sayıştay’dan yapılan resmî açıklamaya göre; sürgüne uğramış Kırım Tatar halkının Herson bölgesine yeniden yerleşimi ve buna yönelik devlet bütçesi fonlarının nasıl kullanıldığı, denetime tabi tutuluyor ve devlet yetkililerine bu konuda bildirimlerde bulunuluyor.
Ukrayna Sayıştayı
Yapılan denetimler sonucu; "Sürgüne Uğramış Halkların Rehabilitasyonu" başlıklı Ukrayna yasası yürürlüğe girdikten sonra yalnızca 109 vatandaşa sosyal yardım yapıldığı tespit edildi.
Bilindiği gibi Ukrayna’daki “Rehabilitasyon Yasası”, 5 sene önce Kırım’da gerçekleşen referandum sonrasında Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Kırım’a yönelik imzaladığı “Sürgüne Uğramış Halkların Rehabilitasyonu” isimli Başkanlık Kararnamesinin ardından yürürlüğe girmişti.
Ukrayna’da nedense Kırım Tatarları'na yönelik “Rehabilitasyonlar” 1991 yılından 2014 yılına kadarki 23 yıl boyunca unutuldu.
Ukrayna Devleti’nin resmî kurumlarının düzenlediği ve kamuya açık resmi internet sitelerinden yaptıkları açıklamalara göre; Kırım Tatarları'nın rehabilitasyonu için 2016 ve 2018 yılları arasında 142 Milyon Hrivna yani 5.3 Milyon ABD Doları kullanıldı.
Bu 3 yıl boyunca ayrılan fonun yüzde 88’i Ukrayna’da yayın hayatını sürdüren ATR TV Kanalı’na ve Radyo Meydan’a kullanıldı.
.
Ukrayna Sayıştayı’na göre; ATR TV ve Radyo Meydan’a yapılan devlet desteğinin Sosyal Politikalar Bakanlığı’na ait olmadığı ve ayrı bir bütçeden verildiği tespit edildi.
Hükumete verilen raporda, "Televizyon ve Radyo Yayınları Devlet Komitesi veya Haber Alma Politikaları Bakanlığı"nın bu destekler hususunda tek merkez olması tavsiye edildi.
ATR TV ve Radyo Meydan’a ayrılan bütçenin dışında kalan yüzde 12’lik dilim, yani 17 Milyon Hrivna (Yaklaşık 638 Bin ABD Doları) ise 3 yıl boyunca rehabilitasyon yasası gereğince Kırım Tatarları'nın sosyal haklarını iyileştirmek için kullanıldı.
Raporlarda Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın, 2016 ve 2018 yılları arasında planladığı 6 kültür – sanat etkinliklerinden yalnızca 2’sinin gerçekleştirildiği görülüyor.
Sayıştay’ın paylaştığı raporlarda, rehabilitasyon kapsamında Kırım Tatarlar'ına ayrılan bütçenin yeniden düzenlenmesi ve halka ait mülklerin iyileştirilmesi gerektiği yazılıyor. Ancak şunu unutmamak gerekir ki; Ukrayna Bakanlar Kurulu, Kırım Tatarları'nın mülklerinin iadesi konusundaki yasayı daha onaylamadı.
Sayıştay raporlarına göre; 3 yıl boyunca Kırım Tatar halkına yönelik rehabilitasyon yasası uyarınca uygulanması planlanan bütçe programında aksaklıklar yaşandığı yazılıyor.
Bütçe fonlarının amacı doğrultusunda kullanılmadığı, planlanan prosedürlerin gerçekleşmediği, halka yönelik maddi desteklerin halka gitmediği ve Ukrayna’da faaliyet gösteren şirketlere aktarıldığı belirtiliyor.
Böylelikle Poroşenko iktidarı boyunca Kırım Tatarları'na yönelik ayrılan bütçe fonlarının Kırım Tatar halkına değil bazılarının ceplerine girdiği Ukrayna Devleti tarafından da tescillendi.
Şimdi soruyoruz: Poroşenko Döneminde Kırım Tatarlarına Ayrılan Bütçe Nerede? Bu paralar kimlerin cebine gitti?
.
İlber Vasfi Sel, dikGAZETE.com