Arap Birliği'ne Suriye'nin yeniden aktif katılımını sağlamak için Suriye ve Suudi Arabistan istihbarat yetkililerinin görüştürülmesi fikri, bazılarının iddia ettiği gibi Trumppatentli değil, tam aksine Moskova’nın.
Türkiye ve Rusya arasındaki Suriye'deki gelişmelerle ilgili son diplomatik temas, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, MİT Başkanı Hakan Fidan ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın Moskova'ya yaptıkları ziyaretle gerçekleşti.
Moskova sokaklarını arşınlayan sadece Türk heyeti değildi.
Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muhi Edine el Muallimbaşkanlığında üst düzey bürokratlardan oluşan bir heyet de aynı sokaklarda kaldırım mühendisliği eğitimi alıyordu.
Yine ABD destekli PYD/YPG oluşumunu temsil eden YPGGenel Komutanı Sipan Hemo ile PYD Moskova/RusyaTemsilcisi Abdusselam Muhammed Ali aynı tarihlerde aynı yerdeydi.
MİT Başkanı ve Suriye Muhaberat Başkanı Znamenka Caddesi'nde buluştu!..
Moskova Nehri üzerinde en popüler Frunzenskaya dolgu üzerinde yer alan ve Kremlin Sarayı yakınlarındaki Znamenka Caddesi'nde bulunan Rusya Savunma Bakanlığı binasında Rus dış istihbarat servisinin (SVR) şefi Sergey Narişkin, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı Hakan Fidan ve Suriye Muhaberat yani Ulusal Güvenlik Başkanı Ali Memluk, Rus, Türk, Arap ve Kürt heyetleri bir araya geldi.
Ne de olsa Fidan ve Memlûk aynı topraklardan.
Suriye Umumi İstihbarat Direktörü Ali Memlük, aslen İskenderunlu, Sünni bir aileden.
Sıcak kahvelerini yudumlayan heyet üyeleri Suriye'deki kaosa son noktayı koyacak diplomatik rotayı belirlediler.
Putin, Erdoğan ile Esad'ı buluşturacak...
"Ağır abi" karakterini görüşmelere taşıyan Türk heyeti, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Cuma namazını Şam Ulu Cami yani Emevi Camii'nde, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'ın ev sahipliğinde omuz omuza kılabileceği ortamı hazırlamakla görevli.
Ürdün ve Sudan'dan sonra Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn gibi Arap ülkelerinin bir bir Suriye ile diplomatik ilişkilere başlaması ve Suudi Arabistan’ın Şam’la diplomatik faaliyetlere hazırlandığı bu süreçte, Türk heyetinin bu yönde de adımlar atmasının sırasının geldiği özellikle Suriyeli yetkililerce gündeme getirildi.
Yol haritası da az çok belli.
Erdoğan'ın da Esad'ın da Putin'i kırması mümkün değil.
Hani derler ya “Köprü olsa üstünden geçmem!.." aynen öyle. Rusya'nın öncülüğünde Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde düzenlenecek “Uluslararası Ekonomik Forum”da, Putin’in, Erdoğan ve Esad'ı biraya getirmesi bekleniyor.
Putin, Suudilerin Suriye'ye temsilcilik açma talimatını veliaht prense verdi!..
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Suudi Savunma Bakanı ve 2. Veliahdı Muhammed bin Salman arasında 19 Haziran’da yapılan görüşmede, Yemen, silah alımı, nükleer santraller, petrol fiyatları ve hepsinden önemlisi Suriye ve terörizm konuları ele alınmıştı.
Putin, Suudi hanedanının rejiminin karşıtı düşmanca tavır aldığı hassas olduğu İran Velayet-i Fakih rejiminin ABD’ye rağmen nükleer konuda Batılı ülkelerle anlaştığını belirterek Riyad’ı uyarmıştı.
Putin, Ortadoğu Özel Temsilcisi Mihail Bogdanov'ı Riyad'a göndererek ABD'nin, Suudi Arabistan'da tahta çıkma sırasına müdahale ettiğini, Kaşıkçı olayının arka planında veliaht prensin devredışı bırakılması olduğunu bildirmişti.
Daha sonra, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev, Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin ve Savunma Bakanlığı temsilcilerinden oluşan Rus heyeti 14-15 Ekim 2018'de Riyad'da, Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Suudi Dışişleri Bakanı Adil Cubeyr'le Suriye'ye konusunu görüştü.
Putin'in Suriye konusundaki görüşlerini Muhammed bin Salman’a aktaran heyet, 4 yıllık çatışmaların bitirilmesi gerektiğini, uluslararası alanda bir değişim hissedildiğini, Suudilerin Ortadoğu'yu kan gölüne çeviren hatalı Suriyepolitikasından çark etmesi gerektiğini belirtti.
Putin; Suriye İstihbarat Başkanı Ali Memlûk'ü Riyad'a gönderdi...
Putin, Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muhi Edine el Muallim'in beraberinde getirdiği heyete; Suriye halkına ve yönetimine desteğini tekrarladı ve terörle mücadele konusunda Suriye, Türkiye, Suudi Arabistan ve Ürdün’ün yer alacağı dörtlü bir ittifak söz konusu etti. İran bunun dışında tutuldu.
Irak, İran, Katar, Türkiye ve Suriye İstihbarat Servisleri Eşgüdüm Toplantısı Putin'e rapor edildi...
Eylül 2010’dan itibaren Cidde’de İslam ülkeleri istihbarat örgütlerinin koordinasyonunu sağlamaya yönelik bir merkez kuruldu ve bu örgüt, eski bir Türk istihbaratçıtarafından yönetildi.
Ancak bu yeni İstihbarat örgütlenme modeli, İslam Ülkeleri İstihbarat Örgütleri Koordinasyonu yapılanmasından daha küçük ölçekli bölgesel bir organizasyon.
İran istihbaratı, bazı durumlarda devre dışı bırakılabiliyor.
Türkiye Millî İstihbarat Teşkilatı, El-Cumhuriyyetü’l-Arabiyyetü’s-Suriyya / Suriye Arap Cumhuriyeti Umumi İstihbarat Direktörlüğü- (İdare el-Muhaberat al-Ama) diğerlerine göre daha yakın pozisyonda işbirliği adına ortak operasyon yapmış olabilirler.
Şam - Riyad yakınlaşması uzun süre gizli tutuldu...
Putin'in Riyad'a yönelik projesinde Suriye'nin rolünün, Cumhurbaşkanı Beşşar Esed, Dışişleri Bakanı Velid Muallim ve Ulusal Güvenlik Bürosu Başkanı Ali Memlukarasında kalması kararlaştırıldı ve Suriye istihbarat servisi, Ali Memluk’le birlikte bunun hayata geçirilmesi için görevlendirildi.
Suriyeliler, Rusları neden dinliyor?
Rus dış istihbarat servisi için Ortadoğu, tam anlamıyla eski ve çok iyi bildiği bir oyun alanı.
KGB’den miras büyük ölçüde KGB’nin eğitip yetiştirdiği Suriye’nin “El Muhaberat” gibi ciddi bir istihbarat örgütüyle zaten iç içe.
Türkiye’nin ve MİT’in de yakından tanıdığı "El Muhaberat” Ortadoğu’da eskilere dayanan geniş ve organize bağlantılara sahip.
Bu bağlantıları ve deneyimli kadrosuyla "Arap İslamcılar"ın gazına gelen "NATO’cu İslamcılar"ın Suriye topraklarındaki her operasyonunu boşa çıkardı. NATOcu İslamcı kadrolar, Suriye’de sert kayaya çarptı denilebilir.
Rusların Suriyelilerle Riyad çıkartması...
Rus dış istihbarat servisinin (SVR) şefi Sergey Narişkin’in yardımcısı Rusya Dış İstihbarat Servisi Terörle Mücadele Merkezi Başkanı Sergey Kojetev, özel bir uçakla Şamhavaalanına indi ve General Ali Memluk’u beraberinde Muhammed bin Salman’ın Riyad’daki ofisine götürdü.
Burada yapılan görüşmeye Suudi İstihbarat şefi Salih el-Humeydan da katıldı.
26 Şubat 2017’de Suudi Arabistan İstihbaratı 'Maslahat Al-Istikhbarat Al-Aammah’ Genel Başkanı Halid el Humeydan, İsrail’e gizli bir ziyaret gerçekleştirmiş, ABD-İsrail-Suudi Arabistan ittifakı ve İran’a karşı işbirliğikonularında görüş alış verişinde bulunmuştu.
El Humeydan daha sonra Ramallah’a geçmiş ve İran’la ilişkilerini geliştirmemesi konusunda Filistinlileri uyarmıştı.
Şimdi Suudilere, tükürdüklerini yalatma zamanı.
Neden Ali Memlûk seçildi?
Memlük, hem Suriye’deki değişik istihbarat yapılanmaları hem de özellikle Arap dünyasındaki istihbarat örgütleri ile iyi ilişkiler sürdüren bir isim.
Suriye istihbarat sistemi ve teşkilatının köşe taşlarından.
Suudi Arabistan ve ABD ile yapılan görüşmeleri yürütmüştü.
Memlük, ABD’nin ekonomik yaptırımlar kararına tabi tutulan Suriyeli yetkililer arasındaydı.
Ali Memlük ve Mısır temasları...
Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE), Suriye'nin başkenti Şam'daki büyükelçiliğinin 7 yıl sonra yeniden görevine başlamasının ardından Mısır'a geçen ay sürpriz bir ziyarette bulunarak ülkenin İstihbarat Birimi Başkanı Abbas Kamilile görüşen Ali Memlûk, Mısır istihbarat başkanı davetiyle Kahire'ye gitmişti.
Bazı rivayetlere göre Suriye Hava Kuvvetlerinden İstihbarat başkanlığına atanan Ali Memlûk, Riyad öncesi Ankara’da aslen Gaziantep Nizipli Genelkurmay İstihbarat Başkanı Tümgeneral İrfan Özsert ile görüştü.
Toplantının bir diğer katılımcısı ise Milli İstihbarat TeşkilatıBaşkan yardımcılarından Arapça bilen birisiydi.
.
Ömür Çelikdönmez; dikGAZETE.com
Twitter: @oc32oc39