Önce kıssadan hisse. Yıllar öncedir, orman köylülerinin orman memurlarını devlet başkanı kadar etkili ve yetkili sandıkları bir orman köyüne, aniden bir kaymakam çıka gelir. Kaymakam gelir, gelmesine fakat kaymakamı karşılayacak ne muhtar vardır ortalıkta ne de bir köylü?
Kaymakam arabasından iner, terk edildiğini düşündüğü köyün sokaklarında dolaşmaya başlar. Nihayet bir çeşme başında testisini dolduran yaşlı bir kadın görür. Sorar: "Teyzeciğim bu köyde senden başka kimse yok mu? Nereye gitti ahali?"
Kadın, kendisine sorgu sual eden adama şöyle bir bakar: "Sen kimsin a oğlum?" der.
Gayet mütevazi; "Kaymakamım" diye cevap verir orman köyüne gelen yabancı.
Kaymakamın, okumuş biri olduğunu tahmin eder nine. Hiç olmazsa ceketinden, kıravatından bellidir okumuşluğu. Fakat köyde kimsenin kılının kıpırdamadığına bakılırsa, ormancı kadar okumuş değildir herhalde.
Onun bu haline pek acır: "A oğlum, dün sabaha kadar ormancıları eğlendirdiler. Onun için herkes uykuda. Ha sende az daha okuyaydın da ormancı olaydın!"
Artık bırakın ormancıyı, Türkiye'de ormanın esamisi okunmuyor, parti referanslı kaymakamlığın saygınlığı yok, o nedenle ey Türk Gençliği, bir an evvel kapağı İngiltere’ye veya herhangi bir Avrupa ülkesine atın, istikbal kamyon şoförlüğünde!
Önce Brexit sonra ‘Ex’…
“Perşembe’nin gelişi Çarşamba’dan bellidir” diye boşuna dememişler. İngilizler her an kötü yola düşebilir!.. Birleşik Krallık/İngiltere, Avrupa Birliği ile zoraki beraberliğini “Brexit” ile noktaladıktan sonra girdiği mecrada aradığını bulamadı. Neler olmadı ki?
Londra bankerlerinin fonladığı, pandemi paniği üzerinden kurulmak istenilen Küresel Krallık, şer odaklı tüm çabalara rağmen “ex”. Şimdi nerelerine kına yakıyorlar bilemem.
Firavunu öldüren sivrisinekler, Antik Efes kentini de istila edince halkı, bu mermer abidesi şehri terk etmek zorunda kalmıştı. Demek istediğim, üzerinde güneş batmayan imparatorluk varisleri b.ktan bir mevzu yüzünden krizle boğuşuyor.
Tedarik Zinciri Yönetiminde İngiliz Hükümetine kırık not…
Tedarik zinciri ya da lojistik ağı; ürünler ya da hizmetlerin tedarikçiden müşteriye doğru hareketlerini kapsayan ve bu süreç içerisindeki örgütler, insanlar, teknoloji, faaliyetler, ve kaynaklar sistemlerinin bütününü ifade ediyor.
Sistem şöyle işliyor; tedarik zinciri faaliyetleri sürecinde, doğal kaynaklar, hammaddeler, ve bileşenler, nihai ürün haline getirilir ve son müşteriye teslim edilir. Teorik olarak tedarik zinciri sisteminde, kullanılmış ürünler, artık değerin geri dönüşümü uygun olduğu herhangi bir noktada, tedarik zincirine yeniden girebilirler.
Tedarik Zinciri Yönetimi ise müşteriye, doğru ürünün, doğru zamanda, doğru yerde, doğru fiyata tüm tedarik zinciri için mümkün olan en düşük maliyetle ulaşmasını sağlayan malzeme, bilgi ve para akışının entegre idaresidir.
Tüm bu bilgiler ışığında, Çankırılı Boris Johnson’un başındaki İngiliz hükümetinin, sorun yaşanılan tedarik zincirinin her bir halkasını analiz etmekte, talep öngörü yetkinliği geliştirmekte yetersizliği adeta tescilli.
İngiltere Tedarik Zinciri sorunu nasıl ortaya çıktı?
Sorunu belki bugün İngiltere en ciddi boyutta yaşıyor ama Dünya Bankası’nın 2017'de yaptığı bir araştırmaya göre, 10-15 yıl içinde şimdiki şoförlerin yüzde 40'ının emekliye ayrılacağı öngörülen Almanya'da 2030 sonrası 150 bin kamyon şoförüne ihtiyaç olacak. Diğer Avrupa ülkelerini de hesaba katarsanız, Türk Gençliği için yeni bir iş sektörü doğduğunu görürsünüz.
Corona virüs salgınının ve Brexit’in İngiltere ekonomisine getirdiği olumsuz etkiler, doğal olarak gıda endüstrisine de yansıdı. Brexit nedeniyle pek çok Avrupa Birliği vatandaşı çalışanın İngiltere’den ayrılması, nakliye sektöründe birçok sorunu tetikledi. İşte yaşanan krizin perde arkasında bunlar var.
Seyahat kısıtlamaları sebebiyle gıda ürünlerine artan talep, istihdam sorunları ile birleşince, İngiltere’de gıda tedarik zincirinin kırılması mukadder oldu. Bu sebeple, üreticilerin taze meyve ve sebzeyi tüketici ile buluşturmakta zorlandığı süreç yaşandı.
Süpermarket sektöründeki tedarik zincirinin en önemli halkası Kamyon şoförü sıkıntısı, sebze ve meyve gibi en çok kısa raf ömrüne sahip taze gıdaları etkiliyor. Hatta sağlık sektöründe de benzer durum söz konusu. İngiltere'de tır ve kamyon şoförü eksikliği nedeniyle oluşan akaryakıt tedarik sorunu, kanser hastalarının randevularının ertelemesine neden oldu.
Gıda Şirketleri çözüm istiyor…
Gıda sektöründe faaliyet gösteren işveren örgütleri, tedarik zinciri sıkıntısının ilk evresinde harekete geçtiler ve Başbakan Boris Johnson’a mektup yazarak devletin duruma müdahale etmesini talep ettiler. Ne hikmetse hükümet oralı olmadı, kılını dahi kıpırdatmadı.
Başbakan’a gönderilen mektubu, Gıda ve İçecek Federasyonu, İngiliz Dondurulmuş Gıda Federasyonu, Toptan Distribütörler Federasyonu, Soğuk Zincir Federasyonu, İngiliz Et Üreticileri Derneği ve İngiliz Bira ve Pub Derneği imzaladılar.
İngiltere’de sütü seven kaç kamyoncuya ihtiyaç var?
Hariçten gazel okumayalım. Bilgi, hem içeriden hem de sektörden. Britanya Karayolu Taşımacılığı Derneği’nin yöneticisi Richard Burnett'e göre; “85.000 ila 100.000 arasında ağır vasıta sürücüsü ihtiyacı var”
Kamyon şoförlerinin ağırlıklı olarak Doğu Avrupalı olduğu İngiltere'de, bu işlerde çalışan ve çalışacak olan Avrupalıların Brexit nedeniyle mi yoksa corona virüs nedeniyle mi ayrıldıkları veya pandemi nedeniyle mi henüz geri dönemediklerini bilinmiyor.
Nakliye sektörünü temsil eden Road Haulage Association (RHA) adlı kuruluşun raporuna göre, nakliye aracı sürücülerinin sayısındaki azalışın başlıca sebepleri "sürücülerin emekli olması", "İngiltere'nin AB'den ayrılması", "IR35 olarak bilinen maaş bordolarındaki bazı değişiklikler", "sürücülerin başka sektörleri seçmesi", "düşük ücretler ve salgın" olarak sıralanıyor.
Bazı İngiliz şoförlerin yaz tatiline çıkması da tedarik zinciri sorununu daha da kötüleştirdi. Brexit, gıda kıtlığına dair uzun süredir yapılan uyarılar önce balık ve peynir ihracatını vurdu.
İngilizler Noeli aç ve soğuk geçirebilir!..
Başkent Londra'daki çeşitli marketlerde özellikle sebze ve meyve ürünleri ile hazır suların satışa sunulduğu raflar bomboş. TV kameraları hep boş rafları ekranlara taşıyor. İngiltere'nin en büyük süpermarket zincirlerinden Tesco, şoför sıkıntısının devam etmesi durumunda, Noel öncesinde müşterilerin panik halinde marketlere yönelebileceği konusunda hükümeti uyardı.
Öte yandan, enerji şirketi BP ve Tesco Alliance'ın, ülkede "çok az sayıda" petrol istasyonunun kapatılacağını duyurmasının ardından benzin istasyonları önünde de uzun kuyruklar oluşuyor.
BP ve Tesco Alliance'ın, ülkede yeterli sayıda nakliye aracı sürücüsü olmaması nedeniyle az sayıda petrol istasyonunun geçici olarak kapatılacağını duyurması araç sahipleri arasında endişeye neden oldu.
İstasyon sayılarının azalmasıyla benzin sıkıntısı yaşayacağını düşünen araç sahipleri başkentteki benzin istasyonlarının önünde uzun kuyruklar oluşturuyor.
Uzmanlara göre İngiltere'nin yaşıyor olduğu tedarik zinciri krizi tahmin edilenden daha uzun sürebilir. İş gücü piyasasına katılan genç sayısının her yıl azalmasıyla yerlerini dolduracak çalışan bulmak giderek zorlaşıyor.
İngiltere, sütü seven kamyoncu sorununu çözmek için geçici vize kapısını aralar mı?
Evet böyle bir ihtimal var. İngiltere kamuoyunu geçici vize meselesini tartışıyor. Brexit sonrası "gerilim" ile karşı karşıya kalan İngiliz ekonomisinin içine düştüğü uzun benzin kuyrukları ve marketlerde boş raflara yol açan işgücü piyasasındaki sorunların geçici vize ile çözülebileceği yönündeki teklifler iktidar ile muhalefetin gündeminde.
Hükümet bu konuda temkinli. Geçici Vize uygulamasının "kontrolsüz göç"e yol açabileceği düşünülüyor. Brexit ile kendisini Avrupa Birliği’nden siyasi kültürel ekonomik ve askeri olarak soyutlayarak içine kapanma tatbikatları yapan Kelt Rahibesinin ülkesi, yeni bir göç dalgasını istemiyor.
İşte bu ve benzeri nedenlerden dolayı geçici vize ile sütü seven kamyoncu krizinin çözülebileceği yönündeki önerilere İngiltere Başbakanı Boris Johnson sıcak bakmıyor. Hükümetin şimdilik bulabildiği çözüm, asker kamyoncular. İngiltere'de TIR ve kamyon şoförü açığından kaynaklanan akaryakıt tedariki sorunları gidermek için ordu devreye sokuldu.
Avrupa donarsa İngiltere ne olur?
Avrupa bu kış çok üşüyecek. Pandeminin yol açtığı kriz sonrası ekonominin çok çabuk iyileşmesi enerjiye olan talebi artırdı. Soğuk geçen kış mevsiminin Avrupa ülkelerinin yer altındaki doğalgaz depolarındaki gazın miktarını azalttı.
Avrupa’yı enerji krizine sürükleyen bu faktörlerden bir diğerinin de, sıcak ve rüzgarsız havalar nedeniyle yeterince rüzgar enerjisi üretilememiş olması. Doğalgaz fiyatlarının rekor düzeyde artması şeklinde kendini gösteren krize, Avrupa'nın hatalı enerji politikalarının yol açtı.
İngiltere Petrol ve Doğal Gazı verilerine göre, İngiltere'de toptan doğal gaz fiyatları ocak ayından bu yana yüzde 250, Ağustos’tan bu yana da yüzde 70 artış kaydetti.
Avrupa'da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğalgaz ticaret noktası TTF'de işlem gören vadeli doğal gaz kontratlarında, 1 megavatsaati 160 euroya kadar çıkarak rekor kıran gazın fiyatı saat 15.25 itibarıyla dünkü seviyelerin de altına inerek 108 Euroya düştü. Gaz fiyatları, Ekim 2020'nin başında 96 Euro seviyesinde bulunuyordu.
Disiplinli Almanlar kurnaz İngilizlerden daha çok ısınacak…
Rusya'nın "enerjiyi silah olarak" kullanacağı iddiasıyla ABD'nin itiraz ettiği Kuzey Akım 2 Doğal Gaz Boru Hattı projesinde, Washington ve Berlin arasında uzlaşma sağlanması Rusya'yı memnun, Ukrayna'yı tedirgin etmişti. ABD, Avrupa'nın bu sayede enerji sevkiyatı konusunda Rusya'ya daha bağımlı hale geldiği eleştirisinde bulunmuştu.
Washington yönetimi ayrıca, projenin Rusya'nın bölgedeki nüfuzunu artıracağı ve Ukrayna'yı baypas ederek zaten kırılgan durumdaki ülkeyi transit ücret gelirlerinden mahrum bırakacağı endişesini dile getirmişti.
Sonra ne olduysa Amerikalı sığır çobanları, bu eleştirilerini unutuverdiler.
Geçtiğimiz Eylül ayında inşaatı tamamlanan Kuzey Akım 2 Doğal Gaz Boru Hattına ilk kez gaz pompalandı. Bu boru hattı, 5 milyar 600 milyon metreküp Rus gazını Baltık Denizi üzerinden Almanya'ya taşıyor.
Yıllık 55 milyar metreküp gaz taşıma kapasitesi bulunan 1.230 kilometre uzunluğundaki doğal gaz boru hattının taşıyacağı gaz ile Almanya'da 26 milyon hanenin doğal gaz ihtiyacı karşılanacak.
Lessons 1: Sütü seven kamyoncu olmak her Türk gencinin milli vazifesidir.
Lessons 2: ayrıntı önemlidir.
Lessons 3: Ruslarla kapışmayalım.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Seçilmiş Kaynakça
https://turkish.aawsat.com/home/article/3225291/i%CC%87ngiltere-ba%C5%9Fbakan%C4%B1-johnson-tedarik-sorunu-noele-kadar-s%C3%BCrebilir
https://tr.sputniknews.com/20211006/putin-dogalgaz-fiyatinin-artmasina-avrupanin-hatali-politikalari-yol-acti-1049580316.html
https://www.dw.com/tr/kuzey-ak%C4%B1ma-gaz-pompalanmaya-ba%C5%9Fland%C4%B1/a-59403649
https://www.sozcu.com.tr/2021/ekonomi/brexit-gida-tedarik-zincirini-kirdi-ingiltere-gida-sorunu-ile-karsi-karsiya-6507155/
https://www.bloomberght.com/ingilterede-tedarik-sorunlari-buyuyor-2288448
https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/ingilterede-akaryakit-sorunu-icin-ordunun-devreye-girmesi-gundemde-ciftciler-de-noel-icin-hindi-kalmayacak-1872119
https://www.borsamanset.com/pandemi-butun-dunyada-kurallari-degistirdi-ingiltere-kamyon-surucusu-bulamadigi-icin-zor-gunler-yasiyor-haber-37931