Güney Asya/ Pasifik’te yükselen güç: Türkiye!
Şeytana ait olan ne kadar kötülük varsa, üzerinde toplayan; katil, haydut ve hırsız İsrail Devleti, Gazze’de vahşet ve savaş suçu işlemeye devam ediyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, aktif bir şekilde diplomatik görüşmeleri sürdürüyor. Diplomasinin kalıcı çözüm üretemediği gün gibi ortada. Muhtemelen bir operasyon bekleniliyor!
Gazze olayı başlamadan; Ankara Söğütözü’ndeki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi, 26 Kasım’da bir devlet başkanını ağırlayacaktı.
“İyi de zaten birçok devlet başkanı geldi, gitti. Ne var bunda” derseniz; adını sanını çok duymadığımız bir devletin başkanıydı konuk misafir.
Maldivler Cumhuriyeti Devlet Başkanı Muhammed Muizzi, eşiyle birlikte Türkiye’ye gelecekti.
Birçoğumuz Maldivler’in adını bile (tatil beldesi olması dışında, bir devlet olarak) duymamıştır. Bu gayet normal. Zira Maldivler, bizim yakın coğrafyamızda değil. Turizm sektörü yakından tanıyabilir. Çünkü Maldivler bir turizm ülkesi.
Maldivler Cumhurbaşkanı Muhammed Muizzi’nin ziyareti, Türkiye’de çok konuşulmadı ama Hint/ Pasifik Coğrafyasındaki ülkelerin basınında birçok analiz yer aldı.
İnşaat Mühendisi olan Muizzi, aynı zamanda kendi alanında yüksek lisans da yapmıştı. Ülkesindeki seçimi kazanan Muizzi; beklenilenin aksine ilk yurt dışı ziyaretini Türkiye’ye gerçekleştirecekti.
Maldivler, Hint Okyanusu Bölgesi'nde stratejik bir konuma sahip. Maldivler Cumhuriyeti (Dhivehi Raajje/ Maldives) 1.200 adadan oluşan bir adalar devleti.
Hindistan Alt Kıtası’nın güneyinde ve Sri Lanka’nın 750 km güneybatısında yer alan Maldivler’in, Küresel İklim Değişikliği yüzünden sular altında kalabileceği iddia ediliyor.
Maldivliler/Divehiler, Hint-Aryan kökenli olup; Hintçe’ye yakın bir dil olan Maldivce konuşur. Halkın yüzde 97’si Müslüman.
Maldivler, başkanlık tipi cumhuriyet ile yönetilmekte. Adalarda yerleşim, binlerce yıl öncesine dayanıyor.
Daha önce Budist olan ada halkı, geleneksel anlatıya göre 12. Yüzyılda Somalili Arap tüccar Abul Barakhat Al-Bar Bari'nin tebliğiyle Müslümanlığı seçmiş.
Sırasıyla, Portekiz ve Hollanda’nın kısa süreli hakimiyetinde kalan Maldivler; Britanya/İngiltere’nin işgaline uğrar. Maldivler, 1965’de bağımsızlığını kazanır. Önceleri monarşi ile yönetilse de cumhuriyet sistemini benimsemişlerdir.
Başkenti Male olan Maldivler’de; İslami kural ve İngiliz yasalarından oluşan bir anayasa uygulanmaktadır.
Maldivler kültürü, komşu olan Sri Lanka ve Hindistan kültürlerinden etkilenmiştir. Bunun nedeni zamanında adalara göç eden insanların Sri Lanka'dan gelmesidir.
Dünyanın tüm büyük kara parçalarına uzak bu ülkenin gelişimi çok dinamik değildir. Bu nedenle son 1980'lere kadar fazla değişikler olmamıştır.
Milâttan önce 5. yüzyıldan itibaren yerleşim yeri olduğu anlaşılan Maldivler, İslam dönemine kadar Hinduizm ve özellikle Budizm’in etkisinde kalmış ve burada birçok tapınak inşa edilmiştir.
Maldiv Adalarında bir buçuk yıl süreyle kalan, burada evlenen ve kadı olarak tayin edilen İbn Battûta “dünyanın en ilginç yerlerinden biri” şeklinde tanımladığı Maldivler’i detaylı bir şekilde anlatmış.
Müslüman gezgin İbni Battuta’ya göre Maldivler halkı; halim, selim, dürüst ve sakin insanlardan oluşuyor. Hatta Hatice Sultan ismindeki dönemin kadın hükümdarından da bahsediyor.
Maldivler'in küresel sahnedeki tarihsel gelişimine sıklıkla Hindistan ile Çin arasındaki jeopolitik rekabet merceğinden bakılıyor. Hindistan ve Çin arasındaki rekabet, bölgedeki küçük ülkeler üzerinden sürdürülüyor.
Küresel Güç Dinamiklerinin gelişen doğasını yansıtan Güney Alt Kıtanın küçük devletleri, yalnızca ABD, Çin ve Rusya için değil; aynı zamanda Türkiye gibi orta güçler için de çekici jeopolitik hedefler haline geliyor.
Küçük ülkelerin stratejik değeri giderek daha belirgin hale geliyor.
Hint Okyanusu'ndaki Deniz İletişim Hatları boyunca stratejik bir konuma sahip olan Maldivler hem bölgesel hem de küresel boyutta büyük devletlerin ilgisini üzerine çekiyor.
Türkiye ile Maldivler arasındaki diplomatik ilişkiler 1979 yılında kurulmuştur.
Türkiye ve Maldivler; Birleşmiş Milletler ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) başta olmak üzere birçok uluslararası platformda yakın işbirliği içinde olan iki dost ülkedir.
Maldivler Devlet Başkanının Türkiye ziyareti Hint ve Pasifik Okyanusunda yeni bir dinamik hareketlenmeyi tetikledi.
Türkiye’nin Maldivler ile ilişkisi; bölgede artan nüfuzunun göstergesi olarak değerlendiriliyor.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'in 2014 yılında Maldivler'e yaptığı ziyaretin ardından Male ile Pekin arasındaki askeri, diplomatik ve ekonomik bağlar dikkate değer ölçüde güçlendi.
Maldivler, Çin'in iddialı projesi Kuşak ve Yol Girişimi'ne (BRI) destek verdi.
Çin, ülkede birçok önemli projeyi üstlendi.
Aralık 2016'da Maldiv hükümeti, başkent Male'ye en yakın ıssız ada olan Feydhoo Finolhu'yu 50 yıllığına Çinli bir şirkete kiraladı. Çin, Maldivler’in boş adalarını askeri üsse çevirmenin peşinde.
Maldivler, Türkiye ziyaretiyle, Bölgesel Oyun Kurucu olduğunu komşularına ilan etmiş oluyor.
Maldivler, mevcut diplomatik ve stratejik bağlar ile bağlı olduğu geleneksel ülkelerin ötesinde yeni stratejik ittifak kurarak dış politikada hareket kabiliyetini arttırıyor.
Maldivler, dış politika dinamiklerini çeşitlendirerek önemli bir aktör olma eğilimini vurguluyor.
Bu, orta güçlerin kendilerini öne sürme ve jeopolitik konumlarına vurgu yapması; aynı anda birçok aktör ile görüşebilme kabiliyetini arttırıyor.
Maldivler’in hareketi, uluslararası ilişkilerde Hindistan ve Çin arasındaki çevreleme politikasını ters yüz etti.
Ziyaret, Delhi ile Ankara arasında artan jeopolitik sürtüşmenin bir hatırlatıcısı olarak görülüyor.
Türkiye’nin Hindistan’ın işgali altındaki Keşmir’deki insan haklarını ihlal eden uygulamalarını hatırlatması; Hindistan’ı rahatsız ediyor.
Hindistan Alt Kıta ve Çinhindi Bölgesindeki küçük devletler artık Delhi ile Pekin arasındaki büyük güç rekabetlerinde piyon olarak algılanmak istemiyorlar.
Küçük devletlerdeki yerel elitler, stratejik önemlerinden yararlanmayı öğrendiler. Kendi çıkarları için aktif olarak dış güçleri birbirlerine karşı kullanıyorlar.
Peki, Maldivler Başkanı Muizzi, bu süreci nasıl başlattı?
Muizzi ciddi bir şekilde, Hindistan’ın ada üzerindeki tahakkümünü sonlandıracağının sinyalini çoktan vermişti.
Muizzu, Eylül 2023'te yapılan son genel seçimlerde iktidara gelmek için India Out/Hindistan Dışarı sloganını seçim kampanyasının temeline koymuştu. Muizzi, halkını Hindistan’ın her türlü yardımından uzaklaştırma sözü vermişti. Bu sözünü tutacağa benziyor.
Maldivler’in bulunduğu Hint Okyanusundaki seçim kazanan devlet (Pakistan hariç) başkanlarının teamül gereği Hindistan ziyareti, bölgede normal karşılanıyor. Seçimi kazanan Muzzi’nin Hindistan yerine Türkiye’ye gitmesi, bölgede şaşkınlıkla karşılandı.
Aslında Hindistan aleyhine kampanya yürüten Muizzi’nin ilk ziyaretini Çin’e gerçekleştireceği düşünülüyordu. Hindistan için zorlu bir sürecin başladığı kesin.
Muizzi Türkiye’yi ziyaret ederek, Hint karşıtlığı tavrını perçinledi.
Hindistan, jeopolitik olarak ada ülkesine daha yakın ve ilk müdahaleci, savunma ve temel malzeme sağlayıcısı olma geçmişi göz önüne alındığında; güçlü bir Hindistan karşıtı duruş benimsemesi halinde diplomatik topluluğun ona karşı saf tutması muhtemel bir gelişme olabilir.
Şimdiye kadar Hindistan ile dostane ilişki sürdüren Maldivler; birçok anlaşmaya imza atmıştı. Hindistan ayrıca siviller için çok sayıda park, hastane, toplum merkezi ve okul inşa etti. Ticaret ve turizmdeki en büyük ortak olan Hindistan, başkenti yakınlardaki şehirlere bağlamayı amaçlayan çok önemli bir Büyük Male Bağlantı Projesi'ni başlattı.
Maldivler, kargo taşımacılığı hatlarının güzergahı üzerinde yer alıyor. Çin’in hem Pasifik hem de Hint Okyanusu Bölgesinde (IOR) artan askeri varlığı Maldivler’in önemini ortaya koyuyor.
Maldivler'de Hindistan için yakın vadede aksilikler kaçınılmaz gibi görünse de Delhi, kritik komşuyla ilişkilerde mutlaka “Hint Dervişi Sabrı” göstermek durumunda.
Ancak ilk ziyaret için Türkiye'nin seçilmesi, Hindistan-Maldivler ilişkileri açısından pek de iyiye işaret değil. Çünkü Ankara ve Yeni Delhi, pek çok hassas jeopolitik konuyu tartışıyor.
Türkiye, Hindistan'ın birincil rakibi Pakistan'a yakın ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, Keşmir meselesinde İslamabad'a destek verdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ayrıca Başbakan Narendra Modi'nin Eylül ayındaki G20 Zirvesi sırasında başlattığı Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru'na alternatif aradığı da biliniyor.
Muizzu, başkanlık yemini ettikten sonra Maldivler’deki askeri ve sivil Hint personelinin geri gönderilmesini talep etti. Muizzi ayrıca Hindistan ile yapılan yüz civarındaki anlaşmanın gözden geçirilmesini istedi.
Türkiye; Afrika, Akdeniz, Kafkaslar, Orta Asya ve Hint Alt Kıtası dahil olmak üzere Hindistan'ın da irtibatlı olduğu bölgelerde büyük bir güç haline geldi.
Türkiye, NATO ittifakının kurucu üyelerinden biri ve Avrupa, Asya ve Orta Doğu'nun kavşağında kritik bir konumda yer almaktadır.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan; Türkiye’nin jeokültürel kimliklerini çok iyi değerlendirdi. Türkiye, bölgesel güç olarak küresel bazda hem Türkistan/ Orta Asya Devletlerinin temsilci hem de Müslümanların küresel sorunlarına sahip çıkıyor.
Maldivler, dünya siyasetinde bundan böyle Türkiye ve Müslüman devletler ile ortak hareket edebilecek.
Başbakan Narendra Modi, 2014’de Hindistan'da iktidara geldiğinde; hükümeti Maldivler ve diğer Güney Asya ülkelerini Hindistan'ın dış politika gündeminin en üst sıralarına taşıyan “Önce Mahalle Politikası”nı benimsedi.
Muizzi, Hindistan'la savunma iş birliğini sona erdirmeye çalışırken; Türkiye, gelişen silah endüstrisiyle Maldivler'e önemli askeri yardım sağlamak için iyi bir konumda yer alıyor.
Hindistan'ın avantajı, Maldivler'e olan coğrafi yakınlığı. Hintdistanlı analistler, Türkiye’nin Hint Okyanusu’nda etkinliğini arttırmasından rahatsızlıklarını saklamıyor; hatta Hint Hükümeti’ne Maldivler’e sahip çıkma tavsiyesinde bulunuyor.
Bu nedenle Hindistan'ın Maldivler'in iç siyasetiyle daha fazla ilgilenmesi gerekiyor. Hatta bir adım daha atarak, Hindistan’ın Doğu Akdeniz’de Türkiye aleyhine bölge ülkeleri ile ilişkilerini artırmalarını istiyor.
Delhi, savunma stratejisini Güney Asya ile sınırlandıramaz. Türkiye'nin büyümesi gerçektir ve Hindistan yarımadasındaki etkisi giderek artacaktır.
Türkiye ile artan jeopolitik çatışmada, Hindistan'ın konumunu güçlendirmek için Delhi'nin Ankara'nın mahallesinde daha agresif bir duruş sergilemesi gerekiyor.
İlk yurt dışı gezisi olarak Çin'e yapacağı bir ziyaret, Maldivler'in en yakın komşusu ve önde stratejik ortağı Hindistan'la bağların çok fazla bozulması riskini taşıyabilirdi. Analistlere göre; Türkiye seçimi, Hindistan'a daha nüanslı bir mesaj öneriyor.
Bir iddiaya göre; Türkiye’nin Hindistan ile Maldivler arasında gerilimi artırmak gibi bir niyetinin olmadığını, kendi çıkarlarını düşündüğü ifade ediliyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan yönetiminde Türkiye, diğer konuların yanı sıra Rusya-Ukrayna savaşıyla ilgili müzakerelerde hayati bir rol oynayarak jeopolitik nüfuzunu genişletmenin yollarını aradı ve Güney Asya açılımı devam ediyor.
Türkiye ve Maldivler de önemli jeopolitik zorluklar konusunda giderek daha fazla aynı çizgide hareket ediyor; her ikisi de İsrail'in Gazze'deki savaşını güçlü bir şekilde eleştirirken, Hindistan daha kararsız bir tutum sergileyerek İsrail’e açık destek verdi.
Güney Asya ve Pasifik’te Türkiye ekseninde yeni bir yörünge kuruluyor. Yakın zamanda bu yörüngede Malezya, Endonezya ve hatta Müslüman olmayan Japonya’da yer alacak.
Maldivler; Pasifik girişinde Amerikan ve Çin yayılmacılığının önünde doğal set gibi duruyor.
Türkiye, Maldivler ile ticari ve askeri ilişkilerinin yanı sıra özellikle Maldivli gençlerin, Türkiye’de orta ve yüksek eğitim alma imkanlarını arttırmalıdır.
Yine aynı şekilde Maldivler Güvenlik Güçleri de Türkiye’de her türlü eğitimi alabilmelidir.
Uluslararası sistemde belirsizlik ve çatışma devam ederken; Türkiye, küresel ve bölgesel alanda safları sıklaştırıyor. Türkiye, kendi çıkarlarını gözetirken aynı zamanda kapsama alanına aldığı Maldivler, Somali gibi birçok ülkenin de çıkarlarını gözetiyor.
Dünya milletlerine dayatılmaya çalışılan Neo-liberilazasyon dayatmasına karşı Türkiye, alternatif çıkış kapısını açıyor.
Asya-Pasifik bölgesinin küresel jeopolitikteki yeri ile gelecekte savaş ve çatışma alanına dönüşebileceği öngörülüyor. Amerika-Çin rekabeti ve Çin’in yükselişi, belirli bir süre durağanlaşacak.
Türkiye ve Maldivler buluşması; Küresel Şeytan Şebekesinin hareket edebilme gücünü zayıflatacak.
Bu birliktelik, küresel çatışma ve çok kutupluluğun getirdiği anarşide diğer uluslara deniz feneri vazifesi görecek.
Not:
1- Amerika’nın New Jersey Eyaleti Newark Şehri Muhammed Mescidi imamı Hasan Şerif, cami önünde silahlı saldırıda hunharca katledildi. Allah, rahmet eylesin.
2- Newark Şehri Havalimanı yakınındaki depolarda şiddetli bir yangın çıktı. Ardından büyük patlamalar meydana geldi. Depolarda ne olduğu bilinmiyor. İddiaya göre; burada Ukrayna’ya sevk edilecek silahlar depolanıyordu.
.
Mehmet Yıldırım, dikGAZETE.com
https://indianexpress.com/article/opinion/columns/with-mohamed-muizzu-india-out-policy-turkey-inroads-into-maldives-9045981/
https://www.aljazeera.com/features/2023/12/21/india-out-maldives-president-eyes-middle-east-partners-with-early-trips
https://www.trthaber.com/haber/dunya/cin-hindistan-rekabeti-maldivlere-sicradi-798836.html
https://en.thepress.mv/16181
https://www.indiatvnews.com/news/world/maldives-president-mohamed-muizzu-ditches-india-for-turkey-on-his-first-foreign-visit-pro-china-stance-geopolitical-rivalry-latest-updates-2023-11-28-904798
https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/india-has-agreed-to-withdraw-its-troops-from-maldives-maldivian-president/3072143
https://www.millenniumpost.in/opinion/beyond-the-brink-545573?infinitescroll=1
https://www.timesnownews.com/world/year-ender-2023-recap-of-crucial-elections-around-the-world-article-106263025
https://www.timesnownews.com/world/opposition-leader-mohamed-muiz-to-become-next-maldives-president-defeats-incumbent-solih-reports-article-104078077
https://indianexpress.com/article/opinion/columns/with-mohamed-muizzu-india-out-policy-turkey-inroads-into-maldives-9045981/