ESKİŞEHİR ZAFERİ’NİN 876. YILI KUTLU OLSUN
Bundan tam 876 yıl önce 1147 yılında Sultan Mes’ûd, Eskişehir’de Alman Haçlılara karşı büyük bir zafer kazandı. Böylece 50 yıl önceki (1097) yenilginin ve babası Kılıçaslan’ın öcünü almış oldu.
Her iki savaşın gâzi ve şehitlerini Eskişehir halkının şahsında büyük bir saygı ve rahmetle anıyorum.
Savaş Öncesi
Haçlı ordusu, 1096 Eylülünde Anadolu’ya girdi ve 26 Haziran 1097’de de Türklere 17 yıl başkentlik yapmış olan İznik, 1331’de Sultan Orhan tarafından tekrar fethedilinceye kadar 234 yıl elden çıktı.
Haçlılar Eskişehir’e yürüdü.
Sultan Kılıçaslan, 1-4 Temmuz 1097’de Eskişehir Sultan Öyüğü denilen yerde Haçlıları karşıladı.
Haçlıları önce mağlup ettiyse de arkadan gelen ve hepsi de ağır zırhlı olan Haçlı kuvvetlerine yenilerek geri çekildi. Ancak, yarım yüzyıl sonra oğlu Mes’ûd tarafından hemen hemen aynı yerde bunun öcü alınacaktı.
Eskişehir Zaferi
1147 yılında İstanbul-İzmit üzerinden İznik’e gelen İmparator Konrad, 75 bin kişilik ordusundan savaşçı olmayan 14-30 bin kadar bir Haçlıyı birçok asille beraber kardeşi Papaz Otto fon Fraysing (Otto von Freising) yönetiminde; Alaşehir, Denizli, Dinar, Uluborlu, Beyşehir ve İbradı yoluyla Eski Antalya’ya (Side) gönderdi.
Konrad, geri kalan 50 bin kadar askeriyle Fransızlardan önce Konya’yı ele geçirmenin heyecanıyla Eskişehir yolunu tuttu. Ancak Alman İmparatoru Konrad, 50 yıl önce, Kılıçaslan’ın yenildiği Sarısu Irmağı kenarında, 25 Ekim 1147 tarihinde bu defa Kılıçaslan’ın oğlu Sultan Mes’ûd tarafından bozguna uğratıldı.
İşte bundan tam 876 yıl önce kazanılan bu zaferi, Eskişehir halkının şahsında kutluyorum.
Zafer Sonrası
Kuvvetlerinin çok büyük kısmını kaybeden Konrad, perişan bir halde beş bin askeriyle İznik’e sığındı.
Daha sonra 150 bin kadar ordusuyla İstanbul, İzmit, Yalova-Taşköprü (Kibotos) yoluyla Kasım ayı başında İznik Gölü’nün Batı köşesinde Fransa Kralı VII. Lui (Louis) ile buluştu.
İki ordu Balıkesir, Edremit, Bergama, İzmir üzerinden Selçuk’a geldi.
Konrad, oradan İstanbul’a döndü.
Hz. İsa’nın doğum günü münasebetiyle Selçuk’ta 4 gün bayram eden VII. Lui, Menderes vâdisi, Denizli, Dinar ve Uluborlu yoluyla Kemer Boğazı’na geldi.
14 Ocak 1148 günü Kemer Boğazı’nda Haçlıları topraklarına sokmak istemeyen Türklerle, Haçlılar arasında bir savaş vukû buldu. Bu savaş için merhum Öztuna “Yalvaç meydan muharebesi” der.
Ransimın (Runciman) ise “Pisidia Antiokheia’sı (Yalvaç) yanında nehrin üzerinde bulunan köprüde iki taraf arasında bir savaş vukû buldu; Fransızlar köprüden zorla geçmeye muvaffak oldular” der (Runciman, 1987: 225).
Zayiat veren Türkler, Yalvaç kalesinin gerisine çekildi.
Fransa Kralı Lui ise, Türk-Bizans hududu üzerinde yürüyerek Eğirdir’e (Laodikya) geldi.
Oradan biraz erzak temin ettikten sonra Gelendost yönüne geri döndü ve Gelendost, Şarkîkaraağaç, Beyşehir, İvrim (İbrim), Derebucak, Gembos ovası, İbradı ve Selukule (Seleukeia) yoluyla Şubat başında Satalia’ya (Eski Antalya: Side) indi.
Kral Lui, 29 Ocak Perşembe günü öğle üzerinde Kaşıkçıbeli, Derebucak, Alacamaşat Boğazı ve Gembos ovasında Türklerin saldırısına uğradı.
Türkler, 14 gün önceki Kemer Boğazı’nda yapılan savaşın öcünü aldılar.
Haçlılar ağır kayıp verdiler ve Kral VII. Lui canını zor kurtardı, ama 40 korumasının tamamını kaybetti.
Kıral ve soylular, gemilere binip Antakya’nın Suveydiye (Samandağı) limanına gittiler.
Side’de kalan Haçlılar ise Rumların tecavüzüne uğradılar ve aç kaldılar.
Onlara acıyan Türkler, Haçlılara para ve yiyecek verdi. Bunun üzerine üç bin kadar Hıristiyan, Müslüman oldu.
Honiyates, “İtalya’nın çocukları Kudüs yolunda yürüdüler; Bizans devletinin sınırlarını aşarak Yukarı Firikya, oradan da Likaonia ve Pisidia yoluyla Coelesyria’ya (Çukur Suriye) gelip burasını işgal ettiler” der (1995: 49).
Yukarı Firikya, Kemer Boğazı- Fele arası, Likaonia, Fele- Beyşehir arası, Pisidia, Beyşehir ile İbradı arası, Coelesyria (Çukur Suriye) ise Lübnan dağları ile Antilübnan arasındaki vâdidir.
Denizli-Lâdik’ten sonra Konya yolunu tutturan birisi, Kazıkbeli, Acıpayam ve Korkuteli yoluyla yürümez. Kazıkbeli diyenlerin kulakları çınlasın.
25 Ekim Eskişehir Zaferi, 14 Ocak Yalvaç Meydan Muharebesi ve 29 Ocak Derebucak Zaferini, Eskişehir, Isparta ve Konya vilâyet ve belediyelerinin anmalarını, okullarımızı haberdar etmelerini saygıyla rica ediyorum.
.
Ramazan Topraklı, dikGAZETE.com