-SVR Direktörü Sergei Naryshkin, CIA Direktörü William Burns-
Millî İstihbarat Teşkilatı (MİT), bölgesel ve küresel ölçekte etkisini hissettiren gizli haber alma servisimiz. Bunun en son örneği ve kanıtı, Rus SVR Direktörü Sergei Naryshkin ile Amerikan CIA Direktörü William Burns'un dünyanın bir çok başkenti dururken Ankara'yı tercih etmeleri ve Türk İstihbaratının efsanevi başkanı Dr. Hakan Fidan'ın nezaretinde -gelin biz buna ev sahipliği diyelim- buluşmaları oldu.
İki büyük devletin istihbarat başkanlarını aynı masaya oturtmayı kolay iş mi sanıyorsunuz?
Daha önce de İsrail ve İran istihbarat yöneticileri MİT Başkanı Dr. Hakan Fidan'ın gözetiminde bir araya gelmişlerdi. Yine Kiev ve Moskova'nın gizli servis şeflerini, birkaç kez İstanbul'da buluşturmuştu.
MİT Afrika'da, Asya'da, Avrupa'da destansı hizmetlerde bulunuyor. Hiç şüphesiz bu başarının arkasında MİT Başkanı Dr. Hakan Fidan ve çalışma arkadaşlarının payı büyük.
Nitekim MİT Başkanı Hakan Fidan ile ilgili değerlendirmede bulunan Yunan Korgeneral Lazaros Kambouridis; MİT'in operasyonel yetenekleri nedeniyle Yunanistan'ın alarma geçtiğini, MİT'in aşırı grup ve örgütlerin yeraltı bağlantılarını ortaya çıkarmaya öncelik verdiğine göndermede bulundu.
MİT'in Irak ve Suriye'deki rolünün hem siyasi hem de operasyonel düzeydeki gelişmeleri etkilemesinden dolayı, Türk çıkarları için önemli kabul edildiğini, ayrıca Kuzey Irak'ta PKK liderlerine yönelik silahlı operasyonlar düzenlediğini vurgulamıştı.
Yunan Korgeneral Lazaros Kambouridis, MİT'in bir taraftan sahada Türkiye'nin dış politikasını uygularken, diğer taraftan da başarılı silahlı operasyonlar yaptığını belirterek, Yunanistan'ı uyarmıştı. Kambouridis, "Erdoğan'ın tüm resmi ziyaretlerinde ve yabancı ülkelerdeki temaslarında Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı Hakan Fidan'ın varlığı endişe verici." demişti.
-Lahur Talabani-
Yine Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi eski istihbarat şeflerinden, KYB Eş Başkanı ve Süleymaniye bölgesinde hem istihbarat şefi hem ABD tarafından eğitilen Terörle Mücadele Grubu’nun başkanı olarak görev yapmış Lahur Talabani, Londra’da İngiliz yetkililerle görüştü. 1 Kasım’da Avam Kamarasında çoğunlukla Iraklı Kürtlerden oluşan kalabalık topluluğa yaptığı konuşmasında, MİT Başkanı Hakan Fidan’ın bölgesel etkinliğinin her geçen gün arttığını belirtmişti.
Amerikan ve Rus İstihbarat Başkanları neden MİT’in ‘Kale’sinde buluştular?
NATO üyesi olan Türkiye, ABD tarafından stratejik müttefik kapsamında nitelendiriliyor. Avrupa Ligi'nde yer almamasına rağmen, Avrupa Birliği'ne üyelik girişimini sürdürüyor. Birçok nedenden dolayı Türkiye, Batı Kampından görülüyor. Ayrıca ABD ve NATO'nun Türkiye'de askeri üsleri mevcut.
Yine NATO üyesi Türkiye, hiçbir batılı ülkenin olmadığı kadar Rusya Federasyonu ile siyasi, ekonomik, kültürel hatta askeri münasebetler içinde. Dağlık Karabağ, Suriye ve bazı Afrika ülkelerinde müşterek operasyonlar düzenliyor.
Tüm bunlar CIA Direktörü William Burns'un Ankara'yı tercih etmesinin sebebleri arasında yer alabilir. Bu diğer neden de Türkiye'nin bölgesel ve küresel itibarını/ karizmasını dünya kamuoyunda kabul ettiğini göstermek istemesi denilebilir. Sonuçta bu görüşmeye ev sahipliği yapmak Türkiye ve MİT açısından prestijli olmuştur. Ankara'daki görüşme, Türkiye'nin küresel barışa katkısıdır. Dünya kamuoyu nezdinde Ankara, ABD ile Rusya arasında nükleer güvenlik konusunda müzakere platformu haline geldi.
SVR Direktörü Sergei Naryshkin, ABD ve Avrupa ülkeleri tarafından ismi, yaptırım listesine eklenmiş bir Rus yetkili olmasından dolayı ABD tarafı, Ruslara Ankara'da buluşmayı önerdiler. Rusların da Ankara dışında seçeneğe sıcak bakmadıklarını ABD tarafına ilettikleri söylenebilir.
Pek gündeme getirilmeyen bir diğer husus da CIA ve SVR arasındaki bu görüşmenin özellikle Ukrayna'daki savaşı körükleyen İngiltere gibi bazı ülkelerden gizli yapılmak istenilmesidir. Çünkü ABD ile Rusya arasındaki bu görüşmede İngiltere ve Avrupa Birliği aleyhine yorumlanması mümkün bazı konular da masaya yatırılmıştır. Şimdilik bu konular, Ankara, Moskova ve Washington hattında “off the record”tur.
14 Kasım’da Ankara'da Rusya ve ABD arasındaki müzakerelerin kapsamı…
Washington'un teklifiyle Türkiye'deki ABD-Rus temasını ilk olarak Rusya'nın Kommersant gazetesi haber yaptı. Rus dış istihbarat servis başkanı Sergei Naryshkin'in görüşmelere katılacağını aktardı. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, Salı günü Rusya-ABD görüşmelerinin ABD tarafının inisiyatifiyle Ankara'da yapıldığını doğruladı.
Geçtiğimiz günlerde Ankara, önemli bir görüşmeye daha ev sahipliği yaptı.
MİT Başkanlığı’nın koordinasyonunda; ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) ve Rus Dış İstihbarat Servisi (SVR) arasında önemli bir görüşme gerçekleştirildi. Pazartesi günkü toplantı, ABD-Rus yetkilileri için savaşın Şubat ayında başlamasından bu yana en üst düzey yüz yüze görüşme olarak kabul ediliyor.
CIA Başkanı William Burns, Pazartesi günü Türkiye'nin başkenti Ankara'da Rusya Dış İstihbarat Servisi Başkanı Sergey Naryshkin ile bir araya geldi. İyi derecede Rusça bilen Burns, Rus meslektaşı ile Rusça görüştü. ABD basını, Rusya ile özellikle nükleer risk ve stratejik istikrara yönelik risklerin yönetilmesi konusunda Rusya ile iletişim kanallarının açık olduğunu, Rusya'nın nükleer tehditlerini görüştüklerini, Burns’un, Naryshkin'i Rusya'nın Ukrayna'da bir nükleer silah konuşlandırmasının sonuçları konusunda uyardığını yazdı.
Amerikalılar Rusya'nın Herson yakınlarındaki yenilgisinden sonra, Rusların barış veya savaş konusundaki görüşlerini öğrenmek istediler.
Burns, ayrıca Rusya'da "haksız" yere tutuklu Amerikan vatandaşları mevzusunu da dile getirdi. İkili, Rusya Federasyonu'ndaki Amerikalılar ve ABD'deki Rusların durumunu ele aldı.
Muhtemel bir esir takasında ABD yetkilileri basketbolcu Brittney Griner'in (Rus makamları tarafından uyuşturucu kaçakçılığından dokuz yıl hapis cezasına çarptırıldı) ve eski denizci Paul Whelan'ın (16 yıl hapis cezasına çarptırıldı) serbest bırakılmasını sağlamaya çalışıyor.
Rusya da "yasadışı silah ticareti yapmak ve terörü desteklemek" suçundan bir Amerikan hapishanesinde 25 yıl hapis cezasını çekmekte olan işadamı Viktor Bout'u uzun süredir eve getirmeye çalışıyor. Rus yetkililer ayrıca Gürcü vatandaşı etnik Çeçen Zelimkhan Khangoshvili'yi öldürmekten Almanya'da ömür boyu hapis cezasını çekmekte olan Rus Vadim Krasikov'un mübadele planına dahil edilmesi konusunda ısrar ediyor.
Eski Rus diplomat, Rusya'nın Cenevre'deki Birleşmiş Milletler misyonunun eski danışmanı ve savaşın başlamasının ardından istifa eden tek Rus diplomat olan Boris Bondarev; CIA ve Dış İstihbarat Teşkilatı başkanlarının katıldığı bu toplantıda Rusya'nın ABD'nin Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'i barışa ikna etmek için ona baskı yapmasını önermiş olabileceğini belirtiyor.
ABD ve Rusya'nın Ukrayna'daki savaşın yanı sıra, “START” silah anlaşmasının uzatılmasından ve yakında sona erecek olan Karadeniz tahıl ihracatı anlaşmasına kadar görüşecekleri bir dizi konu var.
Amerikan ve Rus taraflarının görüşmesi Türk Milli İstihbarat Teşkilatı'nın yardımıyla gerçekleşti. Kommersant, Burns'ün Naryshkin ile 14 Kasım'da Ankara'da yaptığı görüşmeye ilişkin haberinde, bu müzakerelerin hiçbir yerde kamuoyuna duyurulmadığını, gizlendiğini haberleştirdi.
Ankara’daki buluşma öncesi yaşananlar…
Wall Street Journal, 14 Kasım Ankara buluşmasından bir hafta önce Ulusal Güvenlik Danışmanı Joe Sullivan'ın, cumhurbaşkanı yardımcısı Yuri Ushakov ve Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolai Patrushev ile bir dizi toplantı düzenlediğine değinmişti.
7 Kasım'da Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky, Ukrayna'nın Rusya ile müzakerelere başlamak için beş şartı olduğunu söyledi: “toprak bütünlüğünün yeniden sağlanması, BM Şartı'na saygı, savaşın neden olduğu tüm kayıpların tazmin edilmesi, her savaş suçlusunun cezalandırılması ve bu bir daha olmayacak.”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna ile müzakerelere, Rusya'nın şartlarına göre hazır olduğunu söyledi. Ukrayna istihbaratına göre Rusya, Ukrayna'da yeni bir taarruza hazırlanmak için geçici bir ateşkes yapmak istiyor.
Rus Ordusunun Herson’dan çekilmesi, “Kiev’in Zaferi” değil! Bir taktik…
Rus yetkililer yeni bir "taktik seçenek" geliştirdi. Bu tam teşekküllü bir barış anlaşmasının imzalanmasını değil, geçici bir ateşkesin getirilmesini içeriyor. Kremlin'e göre, Rus ve Ukrayna ordusu, her iki devletin üst düzey yetkililerini dahil etmeden bu konuda anlaşabilir.
Rus yetkililerin bu anlaşma uğruna Herson bölgesinin işgal altındaki topraklarının en azından bir kısmından asker çekmeye hazır olmasına muhtemel gözüyle bakılıyordu.
Nitekim öyle de oldu. Rus yetkililer, giderek artan bir şekilde Ukrayna ile müzakerelere dönmeye hazır olduklarını söylüyorlar. Bunun sebebi Kremlin'in zaman kazanmak istemesi. Ruslar 2023'ün başlarında 'tam ölçekli bir saldırıya hazırlanıyor. Kremlin’in planına göre, yeni bir tam ölçekli saldırı Şubat-Mart 2023’te başlatılacak.
Burns, soluğu Kiev'de Sergei Naryshkin de Tahran'da aldı!..
Ankara'daki görüşmenin içeriği tam olarak bilinmiyor. Herson'un düşüşünden sonra, birçok kişinin Moskova'nın bu başarısızlığa nasıl tepki vereceğini beklediği sırada bu görüşme, çok önemli bir anda gerçekleşti.
Her ne kadar gizli servis başkanlarının Ukrayna’daki savaşı görüşmedikleri belirtilse de 15 Kasım'da CIA Direktörü William Barnes, Volodymyr Zelensky ile kişisel bir görüşme yaptı.
İlgili haber, Washington Post tarafından yayınlandı. Basına kapalı görüşme sırasında CIA Başkanı, Ukrayna cumhurbaşkanına Ukrayna'ya yardım etmeye devam etme sözü verdi. CIA direktörü, enerji tesislerine yönelik büyük roket saldırısının yapıldığı gün olan 15 Kasım'da Ukrayna'yı ziyaret etti.
Ayrıca Burns, Kiev'deyken SBU'dan Ukraynalı meslektaşlarıyla bir araya geldi ve onlara ABD'nin Rus temsilcilerle Türkiye'de gerçekleştirilen son müzakerelerini anlattı.
Burns'un Ankara'dan İstanbul'daki boğaz manzarasında rakı balık muhabbeti yapmadan Kiev'e uçtuğu sırada, Rusya dış istihbarat servisi SVR Direktörü Sergei Naryshkin de Tahran'a uçuyordu. SVR Direktörü Sergei Naryshkin de Ankara'daki temasları hakkında bilgi verdi ve Amerikalıların, Tahran yönetimine olan taleplerini iletti.
Bu görüşmenin ardından ABD Başkanı'nın Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Kiev'e yaptığı ziyaretin ardından Washington ile Moskova arasındaki iletişim kanallarının açık kaldığını doğruladı ve New York'ta yaptığı bir konuşmada, "Rusya Federasyonu ile teması sürdürmek ABD'nin çıkarınadır. Dahası, Kremlin'in nükleer tırmanışından zarar görebilecek tüm devletler için de geçerli.” dedi.
Ankara'nın barış platformuna dönüşmesinin, bazı odakları rahatsız ettiği ortada. ABD-Rusya arasındaki bu diyalog arayışından başta İngiltere olmak üzere Çin Halk Cumhuriyeti'nin de pek memnun kalmadığı söylenebilir.
İstanbul Taksim İstiklal Caddesi'ndeki patlamayı, ABD'nin taziyesinin kabul edilmediğine dair bakan düzeyinde yapılan açıklamaları ve Ankara'daki MİT/CIA/SVR başkanlarının toplantısından bir kaç gün sonra, Ukrayna topraklarından fırlatılan sözde Rus menşeili füzeleri, bu anlattığım şablona göre değerlendirin.
Bir bakanın “taziye kabul etmiyoruz” çıkışına rağmen Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Joe Biden'in Endonezya'daki görüşmesi, Ankara toplantısının bir sonucudur.
Bu süreçte Irak, Suriye, İran ve Ukrayna'yı iyi gözleyin. Bu arada gümbürtülü kabine değişikliğine de hazır olun.
.
Ömür Çelikdönmez, dikGAZETE.com
Seçilmiş Kaynakça
https://azh.kz/ru/news/view/87812
https://rossaprimavera.ru/news/7f6fb4c0
https://www.kommersant.ru/doc/5667662
https://tvzvezda.ru/news/20221116825-39y4h.html
https://rtvi.com/news/glavy-czru-i-svr-vstretilis-v-ankare-chto-izvestno/
https://usa.one/news/v-turcii-nazvali-vstrechu-glav-razvedsluzhb/151836
https://global.chinadaily.com.cn/a/202211/16/WS637446f2a31049175432a03a.html
https://www.dw.com/en/us-and-russian-spy-chiefs-hold-talks-in-ankara/a-63748324
https://www.aljazeera.com/news/2022/11/14/cia-director-meets-russian-counterpart-in-ankara
https://www.haberturk.com/yazarlar/bulent-aydemir/3539011-siyaset-kurumu-iyi-sinav-veremedi
https://www.birgun.net/haber/ankara-da-abd-rusya-gorusmesi-mit-ev-sahipliginde-gerceklesti-409993
https://tr.euronews.com/2022/11/14/rus-ve-abdli-yetkililerin-ankarada-gizli-gorusmeler-yaptigi-bildirildi
https://zn.ua/WORLD/rukovoditeli-amerikanskoj-i-rossijskoj-razvedki-proveli-perehovory-v-ankare.html
https://news.rambler.ru/weapon/49700509-v-gosdepe-podtverdili-fakt-peregovorov-glav-tsru-i-svr-v-ankare/
https://www.svoboda.org/a/smi-soobschili-o-vstreche-glavy-tsru-s-rossiyskim-kollegoy-v-ankare/32130339. html
https://www.mk.ru/politics/2022/11/15/ssha-oprovergli-informaciyu-o-taynykh-mirnykh-peregovorakh-s-rossiey.html
https://iz.ru/1426167/2022-11-15/gosdep-raskryl-soderzhanie-peregovorov-glavy-tcru-s-rossiiskim-kollegoi-v-ankare
https://www.reuters.com/world/cia-chief-ankara-meeting-with-russian-counterpart-white-house-official-says-2022-11-14/
https://mignews.com/news/politic/glavy-razvedok-ssha-i-rf-obsudili-yadernye-ugrozy-i-zaderzhannyh-v-rf-amerikancev.html
https://www.themoscowtimes.com/2022/11/14/in-photos-zelensky-surprises-locals-with-unannounced-visit-to-liberated-kherson-a79365
https://www.delfi.lt/ru/abroad/global/esche-odno-preduprezhdenie-rossii-direktor-cru-vstretilsya-v-turcii-s-glavnoj-sluzhby-vneshnej-razvedki-rf.d?id=91748213
https://meduza.io/feature/2022/10/14/rossiyskie-vlasti-vse-chasche-govoryat-chto-gotovy-vernutsya-k-peregovoram-s-ukrainoy-meduza-vyyasnila-chto-stoit-za-etimi-zayavleniyami
https://www.rfi.fr/ru/россия/20221115-россию-снова-предостерегли-от-использования-ядерного-оружия-главы-разведок-сша-и-рф-встретились-в-анкаре
https://www.habervakti.com/yunan-korgeneral-hakan-fidanin-varligi-endise-verici
https://www.istiklal.com.tr/haber/yunan-korgeneralden-ulkesine-uyari-hakan-fidanin-varligi-endise-verici/721058
https://www.al-monitor.com/tr/originals/2022/11/ex-intel-chief-talabany-warns-iraqi-kurds-risk-civil-conflict-leaving-turkey-iran#ixzz7kpvHxgxN