Yarım asırdır dinmeyen acı: 14 Temmuz Türkmen katliamı

KERKÜK

Irak'ın Kerkük kentinde, 59 yıl önce onlarca Türkmen lider ve sivil halkın Kürt kökenli Komünist Partisi üyelerince hunharca öldürüldüğü 14 Temmuz Türkmen katliamının acısı, yüreklerdeki tazeliğini koruyor.

Irak'ta Türkmenler, 1959'daki Kerkük katliamının Türkmen varlığı ve lider kadrosunu hedef alarak, "toplumu öndersiz bırakma girişimi" olduğu konusunda hemfikir.

Kerkük'te 14 Temmuz 1959'da cumhuriyetin ilanının birinci yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen etkinliğe katılan yüzlerce Türkmenin öldürülmesinin 59. yılında değerlendirmelerde bulunan Kerküklü Türkmen yetkililer ve o dönemin tanıkları, Türkmenler için acı bir hatıra bırakan bu katliamın amacının, bölgeden Türkmen varlığı ve lider kadrosunu yok etmek olduğunu anlattı.

Irak Türkmen Cephesi (ITC) Kerkük İl Başkanı Kasım Kazancı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ''Bu katliamı çoğunluğu Kürt asıllı dönemin Komünist Partilileri gerçekleştirdi. Katliamın amacı milliyetçi Türkmenleri yok ederek kentte hakimiyet kurmaktı.'' ifadesini kullandı.

Katliamı gerçekleştirenlerin Irak'a bağlılıklarıyla bilinen Türkmenleri yok ederek bir devlet kurma hevesine girdiklerini belirten Kazancı, ''Katliamı yapanlar, petrol zengini Kerkük'te hakimiyet kurarak bir Kürt devletinin kurulmasına önayak olmak istiyorlardı.'' diye konuştu.

"Kürt siyasi partilerinin daha önce sözde bir oldubittiyle Kerkük'te anayasaya aykırı referandum yapıp Kerkük'e hakim olma anlayışı adeta tarihin bir tekerrürüdür." diyen Türkmen yetkili Kazancı, ''Kerkük'te son yıllarda siyasi krizler çıkaran ve son seçimlere şaibe karıştıranlar, 59 yıl önceki katliamı düzenleyen zihniyetin aynısıdır.'' değerlendirmesinde bulundu.

Irak Türkmenleri Siyasi Tutuklular Ve Şehit Aileleri Derneği Başkanı Haşim Salihi de ''Onlarca Türkmenin şehit olduğu bu katliamda liderlerimiz, iş adamlarımız ve önemli insanlarımız hedef alınmıştır. Ata Hayrulah, İhsan Hayrullah, Muhammet Avcı ve Selahattin Avcı gibi nice Türkmenlerin önde gelen insanları öldürüldü.'' dedi.

Katliamın görgü tanıklarından ve ailesinin üç üyesinin gözleri önünde öldürüldüğü Kubat Muhtar (77), katliam gününü şöyle anlattı:

''Evimizi basan hiç tanımadığımız silahlı kişiler, bizi evin deposuna kapatarak üzerimize otomatik silahlarla rastgele ateş açtılar. Caniler, açtıkları ateş sonucu Cihat ve Nihat isimli iki ağabeyim ve Emel (13) adlı kız kardeşimi gözümüzün önünde öldürdü.''

O gün sokağa çıkma yasağının ilan edilmesinden dolayı ağır yaralanan kendisi ve diğer aile fertlerinin ancak bir gün sonra hastaneye kaldırıldığını anlatan Muhtar, ''Ağır yaralanan ablamla birlikte bir gün sonra komşuların yardımıyla hastaneye kaldırıldık. Orada yaralıların tamamı Türkmenlerden oluşuyordu.'' dedi.

Irak Türkmen Cephesi (ITC) Erbil Milletvekili Aydın Maruf, 14 Temmuz Kerkük Katliamı'nın amacının Irak'ta Türkmen varlığını yok etmeye yönelik bir girişim olduğunu dile getirerek, "Katliamla Türkmenler susturulmaya çalışıldı. Bu, aynı zamanda bölgede yaşayan etnik gruplar arasında ayrımcılık ve fitne çıkarmaya dönük bir eylemdi." diye konuştu.

Aydın Maruf, katliama dair değerlendirmesini şöyle sürdürdü:

"Söz konusu katliamın etkisi Türkmenler üzerinde hâlen sürüyor. Bu acı günü insanlık suçu ve Türkmenlere karşı yapılan bir katliam olarak görüyoruz. Bu katliam, Türkmenleri siyasi ve kültürel alanda da sindirmeyi amaçladı. Şehit olan insanların hepsi sivildi. Irak hükümeti ve uluslararası toplum katliamı soykırım olarak tanımalı."

Kerkük'te 14 Temmuz 1959'da cumhuriyetin ilanının birinci yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen etkinliğe katılan yüzlerce Türkmen, dönemin Kürt kökenli Komünist Partisi üyeleri tarafından öldürülmüştü. Söz konusu olay Türkmen siyasi tarihine "14 Temmuz Kerkük Katliamı" olarak geçmişti.

Muhabir: Ali Mukarrem Garip,Haydar Karaalp,Mazin Majeed Asaad Baqal

Kaynak: AA