WASHINGTON (AA) - ABD'nin eski Ankara Büyükelçisi James Jeffrey, ABD ile Türkiye arasında mutabakata varılan Münbiç yol haritasına iliÅŸkin, "Türkiye, ABD istese de istemese de orada büyük bir rol oynayacağına karar verdiÄŸi için ÅŸu anda Münbiç'te olduÄŸumuz noktadayız." dedi.
Siyaset Ekonomi ve Toplum AraÅŸtırmaları Vakfı Washington Ofisinin (SETA DC) düzenlediÄŸi "Münbiç AnlaÅŸması: Türk Amerikan Ä°liÅŸkilerinin GeleceÄŸi" baÅŸlıklı panele ABD'nin eski Ankara Büyükelçisi James Jeffrey, dış politika analisti Mark Perry, SETA DC AraÅŸtırma Direktörü Kılıç BuÄŸra Kanat ve People Demand Change adlı kuruluÅŸun direktörü Bassam Barabandi konuÅŸmacı olarak katıldı.
ABD'nin yeni Ulusal Savunma Strateji Belgesinde Çin ve Rusya'yı "öncelikli sınama alanı" olarak tanımladığını hatırlatan Jeffrey, bu strateji belgesi ışığında Washington'un Türkiye gibi güçlü müttefiklere daha çok ihtiyaç duyacağını söyledi.
ABD'nin müttefiklerinin güvenlik önceliklerini dikkate alması gerektiÄŸini vurgulayan Jeffrey, "Türkiye'nin güneyde, Irak ve Suriye'de, güvenliÄŸini saÄŸlaması gerektiÄŸine inanıyoruz ancak Türkiye'nin bunu nasıl yapacağı konusunda rahat deÄŸiliz. Müttefikimizin orada daha büyük bir rol oynaması konusunda da isteksiziz ancak Türkiye, ABD istese de istemese de orada büyük bir rol oynayacağına karar verdiÄŸi için ÅŸu anda Münbiç'te olduÄŸumuz noktadayız." ÅŸeklinde konuÅŸtu.
Münbiç'in, DEAÅž'ın varlığından dolayı ABD için bir zamanlar önemli olduÄŸunu belirten Jeffrey, ABD ile Türkiye'nin üzerinde anlaÅŸtığı Münbiç yol haritasının baÅŸarılı olmasını beklediÄŸini söyledi.
Türkiye'nin Zeytin Dalı Harekatı ve Fırat Kalkanı Operasyonu ile Suriye'deki elini güçlendirdiÄŸine iÅŸaret eden Jeffrey, "ABD, artık DEAÅž konusunda daha az kaygılı olduÄŸundan dolayı iki taraf da ÅŸimdi Suriye'de ne yapacaklarına; Ä°ran, Rusya ve Esed rejimine karşı ne yapılacağına odaklanmalı." dedi.
Jeffrey, ayrıca ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığının (CENTCOM) Suriye'deki faaliyetleri ve bunların Türkiye ile ABD iliÅŸkilerine etkisi konusundaki sitemlerini aktarmak için hem askeri hem de sivil yetkililerin kendisini aradığını söyledi.
Yetkililerin sahadaki askerlerin faaliyetlerinden yakındığını belirten Jeffrey, sahadaki askerlerin "DEAÅž'a karşı az maliyetli bir savaÅŸ kazanmasından dolayı yönetime direnç gösterdiÄŸini" dile getirdi.
EUCOM Komutanı Scaparrotti'nin CENTOM kaygısıDış politika uzmanı ve araÅŸtırmacı-yazar Mark Perry de martta kendisini ABD Avrupa Kuvvetleri Komutanlığından (EUCOM) üst düzey bir subayın aradığını ve CENTCOM'un Suriye'deki faaliyetlerinden dolayı sitem ettiÄŸini belirtti.
Avrupa'dan sorumlu bir subayın, Orta DoÄŸu'dan sorumlu CENTCOM hakkında yakınmasını "son derece sıra dışı bir durum" olarak niteleyen Perry, "Ses tonunda, Avrupa Komutanlığının Türkiye ile ilgili görüÅŸlerinin dikkate alınmadığı konusunda kaygı, korku ve hatta öfke vardı." dedi.
Perry, EUCOM içerisinde görüÅŸtüÄŸü birçok üst düzey yetkilide, ABD'nin Suriye'de terör örgütü PKK/YPG ile iÅŸbirliÄŸi yapmasının, Türkiye'nin NATO içerisindeki rolüne mal olduÄŸu konusunda bir kanaat olduÄŸunu söyledi.
EUCOM ve NATO Müttefik Kuvvetler Komutanı Curtis Scaparrotti’nin bu konudaki kaygılarını ABD Savunma Bakanı Jim Mattis'e ilettiÄŸini belirten Perry, "Scaparrotti, Bakan Mattis'in güvence vermesine raÄŸmen bu konuda oldukça kaygılıydı." dedi. Türkiye ile ABD arasındaki iliÅŸkilerin NATO ittifakı dolayısıyla saÄŸlam bir zemine oturmuÅŸ olduÄŸunu hatırlatan Perry, "Münbiç anlaÅŸması iki ülke arasındaki iliÅŸkilerin derinliÄŸini de sembolize ediyor." ifadesini kullandı.
"Afrin operasyonu olmasaydı Münbiç anlaÅŸması olmazdı"Kılıç BuÄŸra Kanat ise Türkiye ile ABD arasındaki iliÅŸkilerin tamamen bozulma aÅŸamasında olduÄŸu bir zamanda Münbiç'te mutabakatın saÄŸlanmasının son derece önemli olduÄŸuna vurgu yaptı.
Türkiye'nin ABD ile sorunlarını diplomatik yolla çözme konusunda umudunu kaybetmek üzere olduÄŸuna dikkati çeken Kanat, "Türkiye'de ÅŸu anda Türk-Amerikan iliÅŸkileri konusunda yüksek bir iyimserlik var, çünkü bu anlaÅŸma güven sorununu bir miktar tamir etti ve ABD'nin müttefiklerine baÄŸlı olduÄŸunu gösterdi." ÅŸeklinde konuÅŸtu.
Kanat, sözlerine ÅŸöyle devam etti:
"Karar vericiler arasında Afrin operasyonu olmasaydı bu anlaÅŸma masada olmazdı yönünde bir ortak kanı var. Dolayısıyla Türkiye, askerin sahada olmasının büyük bir fark yarattığını düÅŸünüyor. Askerin sahadaki varlığı sadece YPG tehdidinin bertaraf edilmesi açısından deÄŸil, aynı zamanda bu anlaÅŸmanın yapılması ve Türkiye'yi diplomatik olarak Suriye sorunun çözümünde önemli bir aktör haline getirmesi açısından önemli."
Kanat, Münbiç'teki yol haritasının uygulanması ve bu modelin baÅŸka bölgelere de taşınması konusunda katedilmesi gereken önemli bir mesafe olduÄŸuna da dikkat çekti.
Muhabir: Kasım İleri
