Ä°STANBUL (AA) - Giresun Üniversitesi Ä°ktisadi ve Ä°dari Bilimler Fakültesi ÖÄŸretim Üyesi Prof. Dr. Yalçın Sarıkaya, BaÅŸkent Üniversitesi, Ä°ktisadi ve Ä°dari Bilimler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Uluslararası Ä°liÅŸkiler Bölüm BaÅŸkanı Prof. Dr. Yelda Ongun ile TOBB Üniversitesi ÖÄŸretim Görevlisi Doç. Dr. Ä°smail Safi, AA muhabirine, iÅŸgal ettiÄŸi DaÄŸlık KarabaÄŸ’da Azerbaycan ordusu karşısında kayıpları artan Ermenistan BaÅŸbakanı Nikol PaÅŸinyan'ın, vatandaÅŸları "cephede savaÅŸmaya" çağırmasına iliÅŸkin deÄŸerlendirmelerde bulundu.
Giresun Üniversitesi Ä°ktisadi ve Ä°dari Bilimler Fakültesi ÖÄŸretim Üyesi Sarıkaya, PaÅŸinyan'ın halkı Azerbaycan'a karşı savaÅŸmaya çağırmasının, "sivillerin canlı kalkan olarak kullanılması" anlamına geldiÄŸini belirterek bunun Cenevre SözleÅŸmelerine göre "savaÅŸ suçu" olduÄŸunu vurguladı.
PaÅŸinyan yönetimi ile Azerbaycan topraklarındaki ayrılıkçıların bazı fiillerinin, uluslararası hukuk bakımından "savaÅŸ suçu" oluÅŸturduÄŸuna kuÅŸku olmadığını belirten Sarıkaya, "15 yaşından küçük çocukların ulusal silahlı kuvvetlere çaÄŸrılması, askere alınması veya çatışmalarda aktif kullanılması suçlar arasında yer alıyor. Ancak PaÅŸinyan, Azerbaycan topraklarında süren bir çatışma için Ermenistan bütününde seferberlik ve asker alımı uygulamakta, bunu bir övünç kaynağı gibi paylaÅŸmaktadır." ifadesini kullandı.
Sarıkaya, savaÅŸ suçlarının, "1949 Cenevre SözleÅŸmeleri" olarak bilindiÄŸini ve 4 uluslararası sözleÅŸmede sayıldığını hatırlatarak, ÅŸöyle devam etti:
"Azerbaycan, BirleÅŸmiÅŸ Milletler Güvenlik Konseyi ve Genel Kurul kararları dahil pek çok uluslararası belgeyle teyit edilmiÅŸ bir iÅŸgale karşı, kendi ülkesinde tamamen 'meÅŸru müdafaa' kapsamında savaÅŸmaktadır.
Ermenistan ise 1992'den itibaren Azerbaycan topraklarında, Cenevre SözleÅŸmesi'nde 'çok ciddi ihlal' baÅŸlığı altında sıralanan 'hukuka aykırı sürgün, nakletme, hukuka aykırı alıkoyma', 'askeri gereklilik olmadan, yasa dışı ve keyfi olarak mülkiyetin yaygın yok edilmesi veya sahiplenilmesi', 'vücuda veya saÄŸlığına kasten büyük ıstırap verme veya ciddi yaralamaya sebep olma' suçları iÅŸlemektedir."
"Suriye ve Lübnan’dan sivil nüfus taşınmaya gayret edilmiÅŸtir"Yine Cenevre SözleÅŸmesi'ndeki "çarpışmalarda doÄŸrudan yer almayan sivil bireylere ya da sivil nüfusa karşı kasten saldırı yöneltilmesi", "savunmasız veya askeri hedef oluÅŸturmayan kent, köy, yerleÅŸim yeri veya binaların bombalanması veya bu yerlere herhangi bir araçla saldırılması" maddelerini anımsatan Sarıkaya, PaÅŸinyan ve ekibinin Azerbaycan ordusunun baÅŸarıları karşısında bunları da açıkça ihlal ettiÄŸini vurguladı.
Ermenistan tarafının sicilini kalıcı biçimde bozan bir baÅŸka hususun da sivillerin "canlı kalkan olarak kullanılması" anlamına gelecek uygulamaları olduÄŸuna dikkat çeken Sarıkaya, ÅŸunları söyledi:
"Cenevre SözleÅŸmesi'nde 'belli noktaları, alanları veya askeri güçleri askeri operasyonlardan muaf tutmak için bir sivilin veya diÄŸer korunmuÅŸ bir kimsenin varlığının kullanılması' da suç olarak sayılır. PaÅŸinyan yönetiminin, savaÅŸ içerisinde dahi sivilleri, KarabaÄŸ’a yerleÅŸmeye yönlendirme gibi fiilleri vardır. Azerbaycan’a ait bu topraklara özellikle son 10 yıldır Suriye ve Lübnan’dan da sivil nüfus taşınmaya gayret edilmiÅŸtir."
- "Sivilleri hedef alarak savaÅŸ suçu iÅŸliyor"
BaÅŸkent Üniversitesi, Ä°ktisadi ve Ä°dari Bilimler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Uluslararası Ä°liÅŸkiler Bölüm BaÅŸkanı, Avrupa BirliÄŸi ve Uluslararası Ä°liÅŸkiler Enstitüsü Ana Bilim Dalı BaÅŸkanı Ongun, Azerbaycan ordusunun DaÄŸlık-KarabaÄŸ’da topraklarını iÅŸgalden kurtarmak için baÅŸlattığı haklı mücadelesini sürdürdüÄŸünü belirtti.
Azerbaycan'ın diplomatik dengeleri ve uluslararası hukuku gözeterek askeri ve siyasi gücünü pekiÅŸtirdiÄŸini vurgulayan Ongun, "Buna karşılık Ermenistan ordusunun, Azerbaycan sivil yerleÅŸim birimlerine saldırarak hem cephedeki baÅŸarısızlıklarının hem de iÅŸgal politikalarının üzerini örtmeye çalıştığını, sivilleri hedef alarak savaÅŸ suçu iÅŸlediÄŸini görüyoruz." dedi.
"Türkiye’yi bölgeye çekmeye yönelik giriÅŸimler"Ongun, Rusya, ABD ve Fransa'nın desteÄŸine muhtaç olan Ermenistan'ın, Türkiye’nin Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu'nu yeniden canlandırmak gibi politikalar güttüÄŸü ÅŸeklinde gerçekle baÄŸdaÅŸmayan açıklamalarla Batı ülkelerini kışkırtmaya çalıştığına dikkat çekerek ÅŸunları kaydetti:
"Ermenistan, Kolektif Güvenlik AnlaÅŸması Örgütü üzerinden (KGAÖ) Rus askerlerini bölgeye sokma gayretini sürdürmektedir. DaÄŸlık KarabaÄŸ’a, PKK unsurlarını yerleÅŸtirdiÄŸi, Güney Kıbrıs Rum yönetiminden komutan düzeyinde destek aldığı, Korgeneral Apostolos Pervolorakis’in Ermeni milisleri ve PKK/YPG mensuplarını eÄŸittiÄŸi yönündeki haberlerin basında yer alması, doÄŸrudan Türkiye’yi provoke etmeye, kışkırtmaya ve bölgeye çekmeye yönelik giriÅŸimlerdir."
Ongun, Azerbaycan ordusu karşısında kayıpları artan PaÅŸinyan'ın, vatandaÅŸlarını "cephede savaÅŸmaya" çağırmasıyla ilgili ÅŸu deÄŸerlendirmelerde bulundu:
"PaÅŸinyan'ın, Ermeni halkını cepheye davet etmesi, kendisini maÄŸdur, Azerbaycan’ı saldırgan gösterip, dünya kamuoyunu arkasına almaya çalışmaktan baÅŸka bir ÅŸey deÄŸildir. Bu yolla PaÅŸinyan'ın, Azerbaycan’ı sivil kayıplardan sorumlu tutma çabası içinde olduÄŸunu söylemek mümkün.
Ermenistan’ın haksızlığı ve iÅŸgalci oluÅŸu, BM Güvenlik Konseyinin ve AGÄ°T’in aldığı kararlarla kabul edilmiÅŸtir. Buna raÄŸmen yıllardır Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan’a yönelik tutumuyla bölgesel projelerden dışlanan, enerji güzergahı olma ÅŸansını yitiren Ermenistan, bir kez daha bölgede barış ve istikrarın önündeki en büyük engel olduÄŸunu göstermiÅŸtir."
"Uluslararası mahkemelere taşınmalı"TOBB Üniversitesi ÖÄŸretim Görevlisi Doç. Dr. Safi, Azerbaycan'ın baÅŸta BM olmak üzere uluslararası hukukun da tanıdığı gibi iÅŸgal edilen topraklarını kurtarmaya çalıştığını belirterek son çatışmaları baÅŸlatan tarafın yine Ermenistan olduÄŸunu söyledi.
PaÅŸinyan'ın haydutlukla iÅŸgal edilen KarabaÄŸ ve etrafındaki bölgelerle yetinmeyerek ötesindeki Azerbaycan topraklarına saldırdığını vurgulayan Safi, "Ermenistan, füzelerle Azerbaycan topraklarına ve sivil yerleÅŸim yerlerine saldırarak onlarca masum sivili katlediyor, tartışmasız bir savaÅŸ suçu iÅŸliyor." dedi.
Safi, Ermenistan yönetiminin balistik füzelerle sivil hedeflere saldırarak savaşı geniÅŸletmek suretiyle Batı’nın müdahalesine zemin hazırlamayı amaçladığını belirterek "Böylelikle savaÅŸ meydanında Azerbaycan ordusu karşısında yaÅŸadığı maÄŸlubiyetini gizlemeye çalışmanın ötesinde, savaşı yaymanın tehlikeli hesabını yapmaktadır. Türkiye ve Azerbaycan tarafı, sivil hedeflere yapılan saldırıları uluslararası yargıya taşımalıdır." diye konuÅŸtu.
BaÅŸta Rus medyası olmak üzere dünyadaki medya kuruluÅŸlarında büyük baskı gücü olan Ermenistan'ın, "Türkiye’nin yabancı cihatçıları, Suriye’den KarabaÄŸ’a taşıdığı" propagandasını yaptığını belirten Safi, ÅŸöyle devam etti:
"Fakat Ermenistan'a destek için Suriye’den DaÄŸlık KarabaÄŸ'a gelen PKK-Ermeni paralı askerlerin görüntülerinin de bir Ermeni milletvekilince paylaşıldığına ÅŸahit oluyoruz. PaÅŸinyan da bir röportajında, adeta aklımızla alay edercesine, 'Ermenistan’da savaÅŸmak için Avrupa’dan gelen Ermeni gönüllüleri bu kapsamda görmemek lazım.' diyor. Bu ve benzeri kanıtlar, uluslararası mahkemelere ve kurumlara taşınmalı ve dünya kamuoyuna da servis edilmelidir."
"Rusya müdahale etmeyecektir"Safi, Rusya'nın, KGAÖ yükümlülüklerine baÄŸlı olarak Ermenistan’a kendi topraklarına bir dış saldırı olması halinde yardım edeceÄŸini teyit ettiÄŸini fakat bu savaşın Azerbaycan topraklarında gerçekleÅŸtiÄŸi sürece Rusya'nın müdahale etmeyeceÄŸini vurguladı.
Uluslararası alanda Moskova’nın başını aÄŸrıtacak en büyük unsurun, Rus balistik füzelerin Azerbaycan topraklarında kullanılması meselesi olduÄŸuna dikkat çeken Safi, ÅŸunları kaydetti:
"Türkiye, Rus yapımı bu füzelerin terör örgütlerinin eline geçmesinden de büyük endiÅŸe duymaktadır. Türkiye, hassasiyetle bu konunun hem Rusya ile ikili görüÅŸmelerde hem de uluslararası arenada takipçisi olacaktır. Ve bu savaşın, ÅŸimdiden iki kesin maÄŸlubu vardır; PaÅŸinyan ve Ermenistan.
Sonuç olarak, Güney Kafkasya’da Ermenistan’ın Rusya ile bugüne kadar baÅŸarıyla taşıdığı geleneksel müttefiklik ve iÅŸ birliÄŸi modelinin, PaÅŸinya’nın Batı yönelimli bir eksen deÄŸiÅŸikliÄŸine gitme arzusu ile kökten bozulacağı görülmektedir. Zaten 30 yıldır iÅŸgal ettiÄŸi Azerbaycan topraklarına ve sivil yerleÅŸim yerlerine saldırarak uluslararası hukuku ağır ÅŸekilde ihlal eden PaÅŸinyan, oynadığı oyunu daha da tehlikeli ve kanlı hale getirmiÅŸtir."
