ANKARA (AA) - Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınından korunma amaçlı evde kalınan süreçte ruh saÄŸlığının muhafaza edilmesi için konunun uzmanı hekimlerden bilgi alınması, sürekli bu konunun takip edilmemesi, evde tüm gün pijamalarla oturulmaması, gün içinde aktivitelerin planlanması gerektiÄŸi belirtildi.
Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Eylem Åžahin Cankurtaran, AA muhabirine yaptığı açıklamada, pandemi ilan edilen ve dünya genelinde çok sayıda kiÅŸinin ölümüne neden olan Kovid-19'a iliÅŸkin haberlerin, kimi görüntülerin kiÅŸilerde kaygıya yol açabildiÄŸini söyledi.
Kaygının bu süreçte "doÄŸal" ve "normal" bir tepki olduÄŸuna dikkati çeken Cankurtaran, "Çünkü beynimiz hayatta kalmamız üzerine programlıdır. Beynimiz, hastalanma, ölüm olasılığı ve sürecin nasıl seyredeceÄŸine dair belirsizlik gibi bir tehlike varsa, hayatta kalabilmek için bizi tehlikeye karşı alarma geçirir." dedi.
Kaygının bir duygu olduÄŸunu ve kimsenin durduk yere kaygılanmadığını aktaran Cankurtaran, bu virüs salgınında da çoÄŸu insanın aklından "Hastalanacak mıyım?", "Başıma ne gelecek?", "Hastalanıp boÄŸulacak kadar nefes darlığı çekebilirim, ölebilirim", "Sevdiklerimin başına bir ÅŸey gelirse, onları koruyabilecek miyim?" gibi pek çok düÅŸüncenin geçtiÄŸini anlattı.
Kaygı belirtilerine dikkatCankurtaran, bu dönemlerde kaygı düzeyinin önemli olduÄŸuna iÅŸaret ederek, ÅŸu deÄŸerlendirmede bulundu:
"EÄŸer önlemlere raÄŸmen etrafınızdaki kiÅŸilere göre daha fazla kaygılıysanız, kaygınız nedeniyle sık sık çarpıntı, iç sıkıntısı, gerginlik, konsantrasyon eksikliÄŸi, uykuya dalmakta ve derin uyumakta sorunlar yaşıyorsanız, tüm gün hatta gece uyanıp telefonunuzdan sosyal medyadan 'Kaç vaka olmuÅŸ, SaÄŸlık Bakanlığı ne açıklama yapmış, yeni bir geliÅŸme var mı' gibi bilgileri öÄŸrenmeye çalışıyorsanız, sürekli etraftan mikrop kapıp kapmadığınızı kontrol etmekten, temizlik yapmaktan, hijyen kurallarına harfiyen uymaya çalışmaktan yorgun düÅŸtüyseniz, korona enfeksiyonu belirtileri var mı diye sürekli boÄŸazınızı, ateÅŸinizi kontrol ediyorsanız ve bu belirtiler yüzünden iÅŸinize, ailenize, hobilerinize odaklanamıyorsanız bu süreçte 'anksiyete' yani 'kaygı' belirtileri yaşıyorsunuz demektir."
"Sadece konunun uzmanı olan hekimleri dinleyin"Doç. Dr. Cankurtaran, bu dönemde psikolojiyi korumak adına öncelikle sadece konunun uzmanı olan enfeksiyon, halk saÄŸlığı, göÄŸüs hastalıkları, dahiliye ve mikrobiyoloji hekimlerinin dinlenmesi gerektiÄŸini vurguladı.
Bu alanda bir uzmanlığı bulunmayan kiÅŸilerin açıklamalarından kaçınılmasını isteyen Cankurtaran, sözlerine ÅŸöyle devam etti:
" 'Türk geni bu virüsü bulaÅŸtırmaz', 'Kelle paça, zencefil, aÄŸzı tuzlu suyla gargara yapmak iyi gelir' gibi söylemlere inanmayın. SaÄŸlık Bakanlığı ve Türk Tabipleri BirliÄŸi gibi güvenilir kaynakları takip edin.
Sosyal medyadan korona ile ilgili haber almayı azaltın. Dakikalarca Twitter'da, WhatsApp'ta, Facebook'ta gerekli gereksiz ya da korkutucu, abartılı, yalan yanlış bilgi bombardımanına tutulmayın. 7/24 takibi bırakın. Sadece birkaç güvendiÄŸiniz hesaptan, kaynaktan verileri takip edin ve günde 2-3 defadan fazla bakmayın."
Cankurtaran, hayat alışkanlıklarının, günlük düzenin saÄŸlık yetkililerinin izin verdiÄŸi oranda eskisi gibi devam ettirilmesinin önemli olduÄŸunu belirterek, "Eskiden yapılan bazı alışkanlıkları devam ettirmek kiÅŸiyi rahatlatacaktır, bu beyne giden tehlike sinyallerinin ÅŸiddetini azaltacaktır." diye konuÅŸtu.
"Evde bütün gün pijamalarla oturulmamalı"Evde otururken kiÅŸisel bakımın korunmasının önemli olduÄŸunu dile getiren Cankurtaran, "Evde bütün gün pijamalarla oturmak yerine sabah vakitlice kalkılmalı ve güne plan yaparak baÅŸlanılmalı. Güne anlam katacak aktiviteler planlanmalı ve bu planlar aksatılmadan yapılmalı." önerisinde bulundu.
Ä°yi uykunun vücut direncinde etkili olduÄŸunu hatırlatan Cankurtaran, "Ä°yi uyku, vücudun virüslere karşı savunma sistemini korumaya yardımcı olur. Bu nedenle her gün kaliteli uyku alınmalı." dedi.
"Çok endiÅŸe, virüsün uzak durmasını engelleyecek bir yöntem deÄŸil"Stresli zamanlarda gülmenin, ÅŸakalaÅŸmanın, sosyal medyadan komik videolar izlemenin beynin sürekli alarm durumundan çıkmasına ve gevÅŸemeye yardımcı olabileceÄŸini anlatan Cankurtaran, ÅŸunları kaydetti:
"EÄŸer uzmanların önerilerini uyguluyorsanız, elinizden geleni zaten yapıyorsunuz demektir. Kontrol edebildiÄŸiniz ÅŸeylere odaklanıp, endiÅŸenizin yoÄŸunluÄŸunu ve sıklığını sınırlayabilmelisiniz.
EÄŸer endiÅŸenizi kontrol etmekte zorlanıyorsanız, her gün 15 dakika 'endiÅŸelenme zamanı' yapın, belirli bir saat belirleyin, diÄŸer vakitlerde aklınıza korona salgını ile ilgili yoÄŸun kaygı verici düÅŸünceler gelirse bunu 'zaten endiÅŸe saatinde bunu düÅŸüneceÄŸim' deyip ertelemeye çalışın."
YeÅŸim Sert Karaaslan
