Doğu Türkistan’da yaşayan Uygulara Çin Devleti’nin uyguladığı, işkence ve şiddet Fransa Senatosunda düzenlenen “Uygurların Şuan ki Durumu” adlı konferansa da ele alındı.
Avrupa İşlerinden Sorumlu Avrupa Komisyonu üyesi Senatör Andre Gattolin başkanlığında düzenlenen konferansa, Fransa’da yaşayan bir grup Uygur Türk’ü ile Çin mezalimine uğrayan Tibet ve Vietnam asıllı vatandaşlar katıldı. Fransa Uygur Derneği’nin girişimiyle düzenlenen konferans, Uygur Milli Marşı okunmasıyla başladı.
Fransız Senatör, Andre Galloit, Konferansın açış konuşmasında, Doğu Türkistan’da Uygur halkına uygulanan baskıların kabul edilemez olduğunu söyledi. Dünyanın sayılı zengin ekonomisine sahip Çin’in başta insan hakları olmak üzere, insanların inanç ve yaşantıları ile kimliklerine saygı göstermesi gerektiğini söyledi. “Mücadelemiz Doğu Türkistan’da yaşayan Müslüman Uygur halkının insanca muamele gördüğü günü kadar devam edecek” diyen Fransız Senatör, Tibet ve Vietnam halkına da Uygur halkına benzer baskı ve şiddet uygulanmasının kabul silemeyeceğini bildirdi.
Dünya Uygur Kongresi Başkan Yardımcısı İsa Dolkun, Ramazan ayının yasak olduğunu belirterek, “Oruç tutmak yasaktır milletin toplanması bile yasaktır. Bundan dolayı da bir sürü olaylar oldu. En son 10 Doğu Türkistan’da 52 kişi Çin hükümeti tarafından sorgusuz bir şekilde idam edildiler, sokaklarda vuruldular. Tek suçu Ramazan, oruç. Hükümete ‘bize böyle yapmayın, dinimize, dilimize, konuşma hakkımızı verin, bize böyle baskı yapmayın’ dediler. Kendi kültürünü yaşamaya, dinine inanmaya fırsat verilmediği için 18 -20 yaşındaki gençler kendilerini kurban etmeye hazır olmuşlardır” dedi.
Bu nedenle 15 günde 6 kez büyük olay yaşandığını kaydeden Dolkun, “Çin halkına değil, hükümetine, polisine jandarmalarına saldırmalar oluyor. Çünkü herkesin evinden en az 1-2 kişi hapistedir, idam ediliyorlar, baskı yapılıyorlar. İnsan gibi kalmak için, hiçbir hakları kalmadığı için böyle karışıklıklar meydana geliyor. Dünya Uygur Kurultayı olarak son 10 yılda büyük işlerle uğraştık. Batıdaki ülkeler Çin görüşmelerinde Uygur bölgesindeki yani Doğu Türkistan’daki olaylar hakkında konuştular. Çin’den Uygur halkına haklarını vermesi gerektiğini ele alan görüşmeler yapıldı. Türkiye’deki gibi halkın Uygurlara sahip çıkacak şekilde bir şey olmadı. BM gibi Avrupa Parlamentosu’ndaki gibi yerlerde dünya Uygurlar Kongresi olarak Doğu Türkistan’daki haksızlığı, soykırımı gündeme getirdik ” ifadesini kullandı.
Dünya Uygur Kurultayı Avrupa Sorumlusu Ümit Hamit bugün gerçekleştirilen toplantının son derece önemli olduğunu kaydederek, “Doğu Türkistan’daki olaylar şiddetleniyor. Çünkü, Çin’in Doğu Türkistan’da uyguladığı baskı nedeniyle her geçen gün durumlar daha kötüye gidiyor. Böyle bir dönemde Fransa Parlamentosu’nda böyle bir toplantının gerçekleşmesi Uygur davasının uluslararası gündeme gelmesi açısından son derece önemli. Çünkü Fransa, AB’nin ve dünya siyasi platformu çok önemli bir ülke. Fransa parlamentosunda böyle bir toplantının olması Doğu Türkistan sesinin burada gündeme gelmesi, Doğu Türkistan meselesinin uluslararası platformdaki önemli noktasında önemli. Biz buradan Fransa siyasilerine, parlamenterlerine seslenmek istiyoruz. doğu Türkistan’da olan son olaylara ve Doğu Türkistan’da Çinlerin Uygurlara yönelik baskılarına dur demenin zamanı geldi diye düşünüyoruz. Bunun için sadece ekonomik çıkarların ön planda tutularak değil, AB’nin insan haklarına, demokrasisine ve hukuk devleti ilkelerine bağlı kalarak bu meselede tavrını ortaya koymasını istiyoruz.
Fransa Senatosu’nda gerçekleşen konferansa, Fransa Uygur derneği Başkanı Erkin Ablimit, Sinolog ve Çin uzmanı Bayan Holzman, Dünya Uygur Kongresi başkan yardımcısı İsa Dolkun, Fransa’nın Volmar kenti Belediye danışmanlarından Yıldız, Fransa Tibet Öğrenci Derneği Başkanı Namgyal, Parsi Vietnamlılar Derbegi Başkanı Nem, Vietnam Kadın dernekleri başkanı bayan Tranhi, Fransa Aung San Suu kyi derneği Başkanı Martila, UNDL Derneği Başkanı Thoranınth, Fransa’daki Çin Demokrasi Derneği Başkanı Jian ile Fransa Uygur Derneği Genel Sekreteri Denis GRiesmar katıldı.
(İHA)
