Kırklareli
Kırklareli Doğa ve Kültür Derneği ile Bulgaristan Kuşları Koruma Derneğince şah kartallarının korunması, popülasyonlarının artması ve tanıtılması amacıyla iki yıl önce "Uçan İmparatorun Toprakları Projesi" hazırlandı.
Avrupa Yeşil Kuşak Girişimi'nin bir parçası olan, AB tarafından finanse edilen BESTbelt Projesi kapsamında komşu iki ülke kuş gözlemcileri tarafından Bulgaristan ve Trakya'daki şah kartallarının yuvaları tespit ediliyor.
Çalışmalara Türkiye ve Bulgaristan'dan 10 kuş gözlemcisi katılıyor.
Her yıl belirli dönemlerde saha çalışmaları yapan kuş gözlemcileri, yeni yuva bulma ve şah kartallarının davranışlarını izlemek için çalışmalarını sürdürüyor.
Proje kapsamında 2 yılda Trakya'da 60 yuva tespit edildi.
Kırklareli Doğa ve Kültür Derneği üyesi, belgesel yapımcısı ve kuş gözlemcisi Mehmet Hanay, AA muhabirine, yaklaşık 2 yıldır şah kartallarının yuvalarını tespit etmek için çalıştıklarını söyledi.
Şah kartallarının neslinin yok olma tehdidiyle karşı karşıya olduğunu belirten Hanay, proje kapsamında şah kartalları üzerine veri topladıklarını kaydetti.
Türün korunması adına bu verilerin çok önemli olduğuna inandığını ifade eden Hanay, "Trakya'da daha önce belirlediğimiz 60 alanda 55 yuva tespit etmiştik geçen sene. Bulgaristan'da ise 40 yuva geçen sene aktifti. Bu sene sonunda bizim aldığımız yavru sayısına baktığımızda ise biz bu 55 yuvadan yaklaşık 60 yavru aldık çünkü 55 yuvanın 50'si de aktif olmasına rağmen 5'i başarısızlığa uğradı ve yavru çıkaramadı. Bu yaklaşık yuva başına 1,2 yuva başarısı demek. Bulgaristan'da ise yuva başarısı 1,55 düzeyinde." diye konuştu.
Hanay, şah kartalı yavrularının elektrik akımına kapılıp ölmemesi için tedbirler alınması gerektiğini belirterek, şöyle devam etti:
"Yavrular yuvadan uçtuktan sonra onları bekleyen tehlike bizim için en büyük tehdit çünkü şah kartal yavrularının yaklaşık yüzde 60 ila 67'si elektrik çarpması sonucu hayatını kaybediyor. Bu oran çok yüksek oran. 3 yavrudan 2'si anlamına geliyor. 55 çiftten geçen sene aldığımız 60 yavruyu hesaba kattığımızda sadece 20 çift hayatta kalabilecek demek bu. Kasım ayında üzerinde GPS vericisi olan bir şah kartalını Kırklareli kırsalında doğaya saldık, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Veteriner Fakültesi hocalarının büyük emeğiyle rehabilite edilen bu şah kartalı, Trakya doğasında ancak 54 gün yaşayabildi. 54'ncü günün sonunda elektrik çarpması sonucu hayatını kaybetti. Her türlü koruma çalışması tabii ki kıymetli, önemli ancak bu çok ivedi, çok ciddiyetle ele alınması gereken bir problem."
Yuva tespit edilen bölgelerde yaşayan insanları da şah kartalları hakkında bilgilendirdiklerini anlatan Hanay, şah kartallarına yönelik belgesel de hazırlanacağını sözlerine ekledi.
Şah kartalının nesli tehlike altında
Kuş gözlemcisi Dobromir Dobrev ise şah kartalın global olarak dünyada neslinin tehlike altında olduğunu belirtti.
Bu türün korunması için çalışma yaptıklarını anlatan Dobrev, şah kartalının hayatta kalma sürecinde tehditleri ve ölüm nedenlerini araştırdıklarını söyledi.
Şah kartalı popülasyonunun tüm dünyada azaldığını dile getiren Dobrev, doğanın röntgenini çekmek için şah kartalının peşinde olduklarını anlattı.
Şah kartallarını tehdit eden unsurları bulabilmek için saha çalışmaları yaptıklarını dile getiren Dobrev, bu nedenle yuvalar aradıklarını kaydetti.
Mayıs ayında hangi yuvalardan yavru çıktığını, haziran ve temmuz aylarında ise uçan yavruları tespit ettiklerini belirten Dobrev, "Saha çalışmalarımızı rapor halinde hazırlıyoruz. Bunları kurumlarla paylaşıyoruz. Umarım projemizle bir farkındalık oluşur ve özellikle devlet ve özel kurumların bunun üzerinde çalışmaya yönelik bir strateji oluşturmasına katkıda bulunuruz. Şah kartalın neslini devam ettirmesi için etkimiz olur." ifadelerini kullandı.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
