ANKARA (AA) - Türkiye Sağlık Enstitüleri (TÜSEB) Başkanı Prof. Dr. Erhan Akdoğan, Kovid-19'a yönelik 6 ayrı aşı projesini desteklediklerini ve 2 aşı projesi için de destek hazırlığı aşamasında olduklarını belirterek, "Bugünün bilimi yarının teknolojisi dediğimizde 'yarın' yakın." dedi.
Akdoğan, AA muhabirine Kovid-19 ile mücadele sürecinde TÜSEB bünyesinde desteklenen yerli aşı çalışmalarına ilişkin bilgi verdi.
TÜSEB tarafından Türkiye'de Kovid-19 vakalarının görülmesinin hemen ardından aşı geliştirilmesi için bilimsel proje destekleri vermeye başladıklarını anlatan Akdoğan, "Halihazırda TÜSEB altında 6 aşı projesi destekleniyor ve 2 aşı projesi de destek sürecinde, şu anda işlemleri devam ediyor." ifadesini kullandı.
Akdoğan, projeler hakkında, "Şu anda TÜSEB destekli 6 ayrı aşı geliştirme projesi Erciyes, Hacettepe, Yıldız Teknik, Marmara, Atatürk ve Akdeniz üniversitelerinde yürütülüyor." diye konuştu.
Bu çalışmalar içinde Erciyes Üniversitesindeki aşı adayının Faz-2 aşamasında olduğunu aktaran Akdoğan, sözlerine şöyle devam etti:
"Üniversitede hala çalışmalar devam ediyor. Bugünün bilimi yarının teknolojisidir. Dolayısıyla, aşı geliştirilmesi için bilimsel süreçler sürüyor. Aşı en kısa zamanda gelecek diye umut ediyoruz. Bu konuda gerek bilim insanları gerek TÜSEB gerekse de TÜBİTAK araştırma geliştirme için gerekli destekleri çok hızlı bir şekilde verdi ve vermeye de devam ediyor. Erciyes Üniversitesinde geliştirilen aşı için çalışmalar devam ediyor, ön sonuçların açıklanması için biraz daha vaktimiz var."
İnsan deneylerinin temelde Faz-1, Faz-2 ve Faz-3 olmak üzere 3 aşamada değerlendirildiğini belirten Akdoğan, öncelikle Faz-1 aşamasında küçük bir grupla çalışma yapıldığını aktardı. Akdoğan, "Bu aşamada güvenliğinin kontrol edildiği 10'lu sayılarla, 40-50 kişi gibi çalışmalar yapılıyor, daha sonra Faz-2'ye geçildiğinde sayı 100'lü rakamlara ulaşıyor. Faz-3 aşamasına gelindiğinde de binlerle ifade edilen rakamlara ulaşılıyor." diye konuştu.
Burun spreyi şeklinde uygulanacak aşı adayı da desteklenenler arasındaTÜSEB bünyesinde destek verilen aşıların özelliklerine ilişkin açıklama yapan Akdoğan, Erciyes Üniversitesinde inaktif aşı geliştirildiğini söyledi.
Akdoğan, bunun dışında çok farklı tiplerde aşı çalışmalarının da yürütüldüğünü belirtti. Destekledikleri projeler arasında burun spreyi şeklinde uygulanan aşının da olduğunu bildiren Akdoğan, "Bu, dünyada da yeni bir teknoloji. Nazal aşı dediğimiz burun spreyi şeklindeki aşı çalışmasının da Ar-Ge süreci devam ediyor. Bu aşı adayı için henüz insan deneylerine başlanmadı. Bu aşı adayı, özel bir kuruluş tarafından geliştirilen farklı bir aşı. " dedi.
Yerli aşılara ilişkin bilimsel çalışmaların tamamlanmasından sonra ürünün ortaya çıkacağını dile getiren Akdoğan, şöyle konuştu:
"Ar-Ge çalışmaları bir süreç gerektirdiğinden şu an bu çalışmaların devam ettiğini demekle iktifa ederim. Ama bugünün bilimi yarının teknolojisi dediğimizde 'yarın' yakın. Aşıların Faz-3 aşaması tamamlandıktan, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumundan gerekli onaylar alındıktan sonra üretim gerçekleştirilecek ve yaygın aşılamaya geçilecek. Üretim de Türkiye'de gerçekleştirilecek."
Yerli aşı çalışmasında yer alan bilim insanları bir araya geldiTÜSEB Başkanı Akdoğan, destek verdikleri Kovid-19 aşı projelerinin araştırma ekiplerinin 21-22 Mart'ta Aziz Sancar Araştırma Merkezi'nde düzenlenen çalıştayda bir araya geldiğini ifade etti.
Bilim insanlarının yerli aşı çalışmalarında önemli tecrübeler kazandığına dikkati çeken Akdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu süreçte elde edilen kazanımların ve tecrübelerin paylaşılması, bilim insanlarının birbiriyle etkileşime girmesi, problemlerin ele alınması, cihaz ve sarf malzemelerinin paylaşılması gibi iş birlikleri olması amacıyla araştırmacılarımızı bir araya getirdik."
Süreç boyunca araştırmacıları gerek üniversitelerinde ziyaret ederek destek olduklarını gerekse de çevrimiçi toplantılarla çalışmaları takip ettiklerini vurgulayan Akdoğan, "Çalışmalar belirli aşamalarla gidiyor ve bu aşamalar da belirli aralıklarda araştırmacılarımız tarafından raporlanıyor, ardından da Aşı Bilim Kurulu tarafından değerlendirilerek yönlendirme ve destekleme sürecinin devam etmesi için çalışma yapılıyor." ifadelerini kullandı.
TÜSEB Başkanı Akdoğan, hayvan deneyleri yapılan merkezlerdeki uzmanların da çalıştayda yer aldığına işaret ederek, bilim insanlarının hayvan deneyleri aşamasında karşılaşılabilecek problemler ve hazırlıklar konusunda tecrübelerini aktardığını söyledi.
Yeşim Sert Karaaslan
