Türkiye’nin yaşlı nüfus oranı, 2014 yılında yüzde 8 oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2014 yılı 65 ve daha yukarı yaşa sahip kişilerin istatistiklerini açıkladı. Buna göre, yaşlı nüfus (65 ve daha yukarı yaş) 2014 yılında 6 milyon 192 bin 962 kişi olup yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı yüzde 8 oldu. Yaşlı nüfusun yüzde 43,6‘sını erkek nüfus, yüzde 56,4’ünü kadın nüfus oluşturdu. Nüfus projeksiyonlarına göre yaşlı nüfus oranının 2023 yılında yüzde 10,2, 2050 yılında yüzde 20,8, 2075 yılında ise yüzde 27,7’ye yükseleceği tahmin edildi.
Dünya nüfusunun 2014 yılında yüzde 8,3’ünü yaşlı nüfus oluşturdu. En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ilk üç ülke sırasıyla yüzde 29,5 ile Monako, yüzde 25,8 ile Japonya ve yüzde 21,1 ile Almanya oldu. Türkiye bu sıralamada 228 ülke arasında 94. sırada yer aldı. Yaşlı nüfusumuzun büyüklüğü Avrupa ülkelerinin toplam nüfusu ile karşılaştırıldığında, ülkemiz yaşlı nüfusunun, Danimarka (5 milyon 569 bin 77 kişi), Slovakya (5 milyon 492 bin 677 kişi), Finlandiya (5 milyon 268 bin 799 kişi), Norveç (5 milyon 147 bin 792 kişi), İrlanda (4 milyon 832 bin 765 kişi) ve Bosna Hersek (3 milyon 871 bin 643 kişi) ülke nüfuslarından daha fazla olduğu görüldü.
YAŞLI BAĞIMLILIK ORANI 2014 YILINDA YÜZDE 11,8 OLDU
Yaşlı bağımlılık oranı, çalışma çağındaki her 100 kişiye düşen yaşlı sayısıdır. Türkiye’de 2014 yılında 100 çalışanın bakması gereken yaşlı sayısı 12 iken bu sayının 2023 yılında 15 olması beklenmektedir.
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il 2014 yılında, yüzde 17,6 ile Sinop oldu. Sinop’u yüzde 16,5 ile Kastamonu ve yüzde 15,3 ile Çankırı izledi. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu il ise yüzde 2,9 ile Hakkâri oldu. Hakkâri’yi yüzde 3 ile Şırnak ve yüzde 3,4 ile Van izledi.
En yaşlı nüfus olarak tanımlanan 80 ve daha yukarı yaştaki nüfusun, toplam yaşlı nüfus içindeki payı 2014 yılında yüzde 21,2’dir. En yaşlı nüfusun toplam yaşlı nüfus içindeki payının en yüksek oranda bulunduğu il yüzde 31,8 ile Tunceli oldu. Tunceli’yi yüzde 27,4 ile Giresun ve yüzde 27,1 ile Gümüşhane izledi. En yaşlı nüfusun toplam yaşlı nüfus içindeki payının en düşük olduğu il ise yüzde 17,7 ile Aksaray oldu. Aksaray’ı yüzde 18,1 ile Van ve yüzde 18,5 ile Ağrı izledi.
Yaşlı nüfusun yüzde 0,1’ni oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı kişi sayısı 2014 yılında 5 bin 283’tür. Nüfusa bağlı olarak 100 yaşın üzerinde en fazla yaşlıya sahip ilk üç il sırasıyla İstanbul (651 kişi), İzmir (222 kişi) ve Şanlıurfa (218 kişi) iken en az yaşlıya sahip ilk üç il ise sırasıyla Ardahan (2 kişi), Bayburt (5 kişi) ve Bilecik (7 kişi)’tir.
Yaşlı nüfus yasal medeni duruma göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduğu görülmektedir. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’ne göre 2014 yılında yaşlı erkek nüfusun yüzde 1,1’inin hiç evlenmemiş, yüzde 83’ünün resmi nikâhla evli, yüzde 2,7’sinin boşanmış, yüzde 13,2’sinin eşi ölmüş olduğu görülürken yaşlı kadın nüfusun yüzde 2,5’inin hiç evlenmemiş, yüzde 43,2’sinin resmi nikâhla evli, yüzde 3’ünün boşanmış, yüzde 51,2’sinin ise eşi ölmüş olduğu görüldü.
Doğuşta beklenen yaşam süresi 2013 yılında 76,3 yıl iken bu süre 65 yaşta 16,7 yıldır. Diğer bir ifade ile 2013 yılında doğan bir bireyin doğduğu andan itibaren yaşaması beklenen ömür 76,3 yıl iken 65 yaşına ulaşan bir bireyin yaşaması beklenen ömür 16,7 yıl olarak tahmin edilmektedir.
Doğuşta beklenen yaşam süresi erkeklerde 73,7 yıl, kadınlarda 79,4 yıl iken 65 yaşına ulaşan erkeklerde 14,9 yıl, kadınlarda ise 18,5 yıldır. Diğer yandan, 80 yaşına ulaşmış kadınlar için beklenen yaşam süresi 8,2 yıl iken erkekler için beklenen yaşam süresi 6,5 yıldır.
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre tek başına yaşayan yaşlıların oranı 2013 yılında yüzde 17 iken bu oran 2014 yılında yüzde 17,3’tür. Tek başına yaşayan yaşlı nüfusun yüzde 77,2’sini kadınlar, yüzde 22,8’ini ise erkekler oluşturdu.
Türkiye genelinde 2012 yılında, 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun yüzde 23,2’si her gün düzenli olarak tütün mamulü kullanırken bu oran yaşlı nüfusta yüzde 8,4 oldu. Tütün mamulünü her gün kullanan yaşlı erkek nüfus oranı yüzde 16 iken yaşlı kadın nüfusta bu oran yüzde 2,6 oldu.
Ölüm nedeni verilerine göre, 2011 yılında Alzheimer hastalığından ölen yaşlı nüfus oranı yüzde 2,9 iken bu oran 2012 yılında yüzde 3,4, 2013 yılında ise yüzde 3,6’ya yükseldi.
YAŞLILAR EN FAZLA DOLAŞIM SİSTEMİ HASTALIKLARINDAN HAYATINI KAYBETTİ
Yaşlı nüfusun 2013 yılında yüzde 46,8’i dolaşım sistemi hastalıklarından hayatını kaybetti. Bu hastalığı ikinci sırada yüzde 17,7 ile iyi huylu ve kötü huylu tümörler, üçüncü sırada ise yüzde 11,7 ile solunum sistemi hastalıkları takip etti. Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir medyan gelirinin yüzde 60’ına göre hesaplanan yoksulluk oranı 2013 yılında Türkiye geneli için yüzde 22,4 iken bu oran yaşlı nüfus için yüzde 17,9 olarak gerçekleşti. Yaşlı nüfusun yoksulluğu cinsiyet bazında incelendiğinde, kadınların erkeklerden daha yoksul olduğu görüldü. Yoksul yaşlı erkek nüfus oranı yüzde 17,4 iken yoksul yaşlı kadın nüfus oranı yüzde 18,2’dir.
Sosyal transferlerden yararlanan yaşlı nüfus oranı 2012 yılında yüzde 76,6 iken 2013 yılında yüzde 76 oldu. Bu oran, yaşlı erkeklerde yüzde 71,4, yaşlı kadınlarda ise yüzde 85 olarak gerçekleşti. Emekli ve dul-yetim aylığından yararlanan yaşlı nüfus oranı yüzde 75,5 olup yaşlı erkeklerde yüzde 71, yaşlı kadınlarda ise yüzde 84,3 olduğu görüldü.
Ülkemizde 15 ve daha yukarı yaşta işgücüne katılma oranı 2014 yılında yüzde 50,5 iken yaşlı nüfusun işgücüne katılma oranı yüzde 11,5 olarak gerçekleşti. Yaşlı erkek nüfusta bu oran yüzde 19,3 iken yaşlı kadın nüfusta yüzde 5,4’tür. Yaşlı nüfustaki işsizlik oranı ise yüzde 2,1’dir.
YAŞLI NÜFUSUN YÜZDE 74,1’İ TARIM SEKTÖRÜNDE YER ALDI
İstihdam edilen yaşlı nüfusun sektörel dağılımı incelendiğinde, 2014 yılında yaşlı nüfusun yüzde 74,1’inin tarım sektöründe, yüzde 18,9’unun ise hizmet sektöründe yer aldığı görüldü.
Eğitim durumuna göre yaşlı nüfusun 2013 yılında yüzde 23,9’u okuma yazma bilmiyor iken yüzde 41,2’si ilkokul mezunu, yüzde 4,7’si ise yükseköğrenim mezunudur. Yaşlı nüfus eğitim durumu ve cinsiyete göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında da önemli farklılıklar olduğu görüldü.
Mutlu olduğunu beyan eden yaşlı bireylerin oranı 2013 yılında yüzde 63,4 iken bu oran 2014 yılında yüzde 62,8’e düştü. Genel mutluluk düzeyi cinsiyet bazında incelendiğinde, 2014 yılında yaşlı erkeklerin yüzde 63’ü, yaşlı kadınların ise yüzde 62,7’si mutlu olduğunu beyan etti. Yaşlı bireylerin 2014 yılında en önemli mutluluk kaynağı yüzde 71,4 ile aileleri oldu. İkinci sırada gelen mutluluk kaynağı ise yüzde 14,7 ile çocukları oldu.
Mutlu olduğunu beyan edenlerin (18 ve daha yukarı yaş) oranı 2013 yılında yüzde 59 iken mutlu olduğunu beyan eden yaşlı bireylerin oranı yüzde 63,4 oldu. Mutlu olduğunu beyan eden yaşlı bireylerin oranının en yüksek olduğu il yüzde 82,1 ile Afyonkarahisar, en düşük olduğu il ise yüzde 31,9 ile Tunceli olduğu gözlendi.
(İHA)
