'Türkiye, muhalefetin listede olmasına imkan sağladı'

ANKARA (AA) - Diplomatik kaynaklar, Türkiye'nin Soçi'de muhalefeti temsil etmesine iliÅŸkin olarak, "EÄŸer biz orada bu iÅŸlevi görmeseydik Anayasa Komitesine havuz oluÅŸturacak liste tamamen telkinlerimiz dışında davet edilmiÅŸ kiÅŸilerden oluÅŸacaktı. Muhalefetin bu liste içinde yer alma imkanı kalmayacaktı." deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Suriyeli muhalifleri Soçi'de Türkiye temsil edecek 'Mihraç Ural'ın Türkiye'ye iade edilmesi istendi' Suriye Ulusal Diyalog Kongresi'nde 'anayasa komitesi' kararıTürkiye'den 'Suriye Ulusal Diyalog Kongresi' açıklamasıSuriye Ulusal Diyalog Kongresi sona erdi

Kaynaklar, Rusya'nın Soçi kentinde yapılan Suriye Ulusal Diyalog Kongresi ve öncesinde Viyana'da 25-26 Ocak tarihlerinde Cenevre görüÅŸmeleri kapsamında düzenlenen Suriye konulu özel toplantıya iliÅŸkin bilgi verdi.

Viyana'daki görüÅŸmelerde “Soçi’de ne olacağı" üzerinde durulduÄŸunu belirten kaynaklar, söz konusu toplantıda Rusya’dan üst düzey yetkililer, BirleÅŸmiÅŸ Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura ve Türk heyetinin bulunduÄŸunu anlattı.

Türkiye’nin bu süreçte ülkeleri, muhalefeti ve Mistura’yı, Soçi Kongresi'ni, Cenevre sürecine anlamlı katma deÄŸer saÄŸlayacak bir egzersiz haline getirmek için teÅŸvik ettiÄŸini söyleyen kaynaklar, hem Viyana hem de Soçi’de ev sahibi Rusya'nın belirgin bir esneklik ve yapıcı tutum ortaya koyduÄŸunu vurguladı.

Soçi ve Astana düÅŸüncesi gündeme geldiÄŸinde Batı'daki Türkiye ile fikirdaÅŸ ülkelerde Soçi’nin kendi hedefi olan bir yol olup olmadığı yolunda kuÅŸkular bulunduÄŸunu hatırlatan kaynaklar, “Viyana’daki egzersiz yoluyla BM’nin endiÅŸelerinin giderilmesini saÄŸladık. Burada hem bizim katkımız var hem de Rusya’nın Soçi baÄŸlamında ne yapacağıyla ilgili verdiÄŸi imaj, ortaya koyduÄŸu parametreler var.” diye konuÅŸtu.

Gelinen noktada herkesin tepkisinin olumlu olduÄŸunu belirten kaynaklar, bunu bu noktaya getiren, saÄŸlam tutan esas unsurun da Türkiye olduÄŸunu vurguladı.

Diplomatik kaynaklar, Türkiye’nin Soçi’yi sadece Rusya’nın faaliyeti olarak görmediÄŸini ve bir takım belirsizlikler olsa da garantör olarak sürecin baÅŸarısı için sonuna kadar desteklediÄŸini ifade etti.

Soçi için yaklaşık bin 600 kiÅŸinin davet edildiÄŸini, listeler üzerinden geçilse de muhalefetin birtakım endiÅŸelerinin tam olarak giderilmediÄŸi düÅŸüncesiyle katılmama kararı aldığını hatırlatan kaynaklar, fakat bir kısım muhalefetin de Soçi’ye gittiÄŸini ancak orada bir bayrak krizi yaÅŸandığını anlattı. Kaynaklar, Rusya'nın bu konuyu "Bu, Suriye halkının mevcut tanınan bayrağı” diye açıkladığını aktardı.

Türkiye'nin süreci ilerletmek ve çabaların boÅŸa gitmesini engellemek için meseleyi hem muhalefet hem de Rus tarafıyla ele aldığına dikkati çeken kaynaklar, neticede Türkiye'nin muhalefeti temsil etmesine karar verildiÄŸini kaydetti.

Kaynaklar, "Dolayısıyla muhalefet açısından herhangi bir kayıp söz konusu olmadı. Fiziken katılmamış oldular ama katılsalardı yapmak istedikleri ne ise onların hepsi kayda geçirildi ve sonuç alındı.” ifadelerini kullandı.

Soçi'de Anayasa Komitesi kurulmasına iliÅŸkin 150 kiÅŸilik isim listesinin belirlenmesi konusunda Mistura'ya yetki verildiÄŸini bildiren kaynaklar, zaten Cenevre'de yapılmak istenen ÅŸeyin bu olması nedeniyle Soçi'nin söz konusu görüÅŸmelere gerçek anlamda bir katma deÄŸer oluÅŸturduÄŸunu söyledi.

Kaynaklar, "Soçi kendi başına bir barış planı haline gelmedi. Onun sayesinde bir katma deÄŸer oluÅŸturuldu. Çünkü Soçi'ye Suriye'nin deÄŸiÅŸik yerlerinden, deÄŸiÅŸik gruplardan kiÅŸiler katıldı. Ve bunlar Cenevre'de ortaya konan parametreleri ve Mistura'nın görev yönergesini de onaylamış oldular. Bu önemli bir ÅŸey. Zira bugüne kadar bunlar Cenevre'de rejim ve muhalefeti temsil eden yapı arasında sadece müzakere ediliyordu. Bundan sonraki süreçte BM Özel Temsilcisi Mistura’ya önemli bir sorumluluk verildi. 150 kiÅŸi seçmeyecek, muhtemelen 25-30 belki maksimum 40 kiÅŸilik bir komite oluÅŸturacak." ifadelerini kullandı.

Basındaki "Soçi’de rejim ile muhalefet görüÅŸmesi yapıldığı"na yönelik iddiaları yalanlayan kaynaklar, rejimin zaten katılmadığını, sadece rejimi destekleyenlerin bireysel kapasiteleriyle katılımda bulunduÄŸunu dile getirdi.

Türkiye'nin muhalefeti temsili noktasında istiÅŸareler neticesinde Anayasa Komitesi kurulmasına havuz oluÅŸturacak birtakım isimleri belirlediklerinin altını çizen kaynaklar, "EÄŸer biz orada bu iÅŸlevi görmeseydik Anayasa Komitesine havuz oluÅŸturacak liste tamamen telkinlerimiz dışında davet edilmiÅŸ kiÅŸilerden oluÅŸacaktı. Muhalefetin bu liste içinde yer alma imkanı kalmayacaktı." deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Mistura'ya verilen yetkinin sınırsız olmadığını, listeyi belirleme sürecinin rejim, muhalefet ve Türkiye gibi konuya müdahil taraflarla istiÅŸare ile yapılacak bir ÅŸey olmadığına dikkati çeken kaynaklar, oranların üçte bir rejim, üçte bir muhalefet, üçte bir bağımsızlar olması yönünde bir anlayış ortaya çıktığını söyledi.

Türkiye, Ä°ran ve Rusya'nın sunacağı 50'ÅŸer kiÅŸilik listeden seçim yapılması yönünde bir durum olmadığının altını çizen kaynaklar, "Biz garantör olarak yaptığımız çalışmanın ürününü bir katkı ve tavsiye olarak sunuyoruz ama neticede BM özel temsilcisi belirlenmiÅŸ kriter ve oranları dikkate alarak, mümkün olan maksimum temsil imkanını vererek ve de ehil kiÅŸileri istiÅŸare halinde belirleyecek. Bunlar yaklaşık olarak konuÅŸulan sayılar." ifadelerini kullandı.

Kaynaklar, bundan sonraki süreçte Mistura'nın muhtemelen yeni bir tur için tarih belirleyeceÄŸini ve sürecin kısa zamanda netleÅŸmesini beklediklerini bildirdi.

Mihraç Ural baÅŸka isimle katıldı

Kaynaklar, 2013 yılında Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde 52 kiÅŸinin ölümüne yol açan terör saldırısının sanığı terörist Mihraç Ural'ın Soçi Kongresi'ne baÅŸka bir isimle katıldığını, Türkiye'nin de bunu tespit eder etmez orada güvenlikten sorumlu otoritelerle görüÅŸtüÄŸünü, büyükelçiliÄŸin de hemen doÄŸrudan giriÅŸimde bulunduÄŸunu anlattı.

Rusya'nın ilk tepkisinin konuyu bilmedikleri ve terörist Ural'ın muhtemelen baÅŸka bir isimle katıldığı yönünde olduÄŸunu belirten kaynaklar, teröristin iadesinin istendiÄŸinin altını çizdi.

Türkiye ile Rusya'nın Halep'te ateÅŸkesin saÄŸlanmasından bu yana yapıcı bir iliÅŸkisi olduÄŸunu dile getiren kaynaklar, Rusya'nın da siyasi çözümü bulmak istediÄŸine inandıklarını ve hem sahada hem de diplomatik alanda eÅŸ güdüm olduÄŸunu belirtti.

Türkiye'nin PYD konusundaki tutumunun Mistura'ya da her görüÅŸmede iletildiÄŸine deÄŸinen kaynaklar, kendisinin de bunun bilincinde olduÄŸunu Türkiye'ye söylediÄŸini aktardı.

Muhabir: Meltem Bulur