ANKARA - YILDIZ NEVİN GÜNDOĞMUŞ
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türkiye'de çevrenin mevcut durumunun ortaya konulması ve sorunlara yönelik erken uyarı olması amacıyla dört yılda bir hazırlanan "Türkiye Çevre Durum Raporu"nu yayımladı.
Çevresel Etki Değerlendirme, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğünce, bakanlığa bağlı birimlerin yanı sıra veri ve bilgi sağlayan diğer kamu kurum ile kuruluşlarının katkılarıyla, 2011-2015'i kapsayan "Türkiye Çevre Durum Raporu" hazırlandı.
Raporda, "Hava", "İklim Değişikliği", "Su ve Atık Su Yönetimi", "Atık", "Kimyasalların Yönetimi", "Doğa Koruma ve Biyolojik Çeşitlilik", "Arazi Kullanımı", "Çevresel Harcamalar" ve "Mali Sorumluluk Sigortası" gibi bölümler yer aldı.
Raporun "Atık" bölümünde, ambalaj atıklarına ilişkin çalışmalara da yer verildi.
Çalışmada, ambalaj atıklarının, "evsel, endüstriyel, ticari ve iş yeri olmasına bakılmaksızın, yurt içinde piyasaya sürülen plastik, metal, cam, kağıt-karton, kompozit ve benzeri malzemelerden yapılmış bütün ambalajları ve bunların atıklarını kapsadığı" belirtildi.
Bakanlığa kayıtlı ambalaj üreticisi ve piyasaya süren firma sayısının 2003'te 350 iken, 2015'te 27 bin civarına ulaştığına işaret edilen raporda, atıkların ağırlıkça yüzde 30, hacimce yüzde 50'sini ambalaj atıklarının oluşturduğu bildirildi.
Raporda, "Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği"nde ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanmasından esas olarak belediyelerin sorumlu tutulduğu ancak çalışmaların maliyetlerinin piyasaya sürenler tarafından karşılanması şartı bulunduğu kaydedildi.
"Kirleten Öder Prensibi"ne göre atığın sahibinin onu piyasaya süren olduğu belirtilen raporda, mali sorumluluğun da ürünleri piyasaya süren marka sahiplerine verildiği vurgulandı. Raporda, marka sahiplerinin, ambalaj atığı yıllık geri kazanım hedeflerinin sağlanması noktasında da zorunluluğu bulunduğu ifade edildi.
Raporda yer alan 2011-2020 ambalaj atığı yıllık geri kazanım hedeflerinde, yıllara göre artış yüzde 2 olarak belirlendi.
Ülkede 2011'de cam, plastik, metal ve kağıtta yüzde 38 geri kazanım hedeflenmişti. Geçen sene hedef cam, plastik, metal ve kağıtta yüzde 52 iken, 2017'de yüzde 54 oldu. Ahşapta geri kazanım hedefi ise yüzde 7'den yüzde 9'a çıktı.
Öte yandan, 2020'de cam, plastik, metal ve kağıtta yüzde 60, ahşapta ise yüzde 15 yıllık geri kazanım hedefleniyor.
Bu arada, Türkiye Çevre Durum Raporu, uluslararası çalışmalarda da kullanılmak üzere ilk kez İngilizce olarak hazırlandı.
