Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmed (II. Mehmed) tarafından, 1478 yılında yaptırılan ve 540 yıldır hizmet veren Topkapı Sarayı tarihinin en büyük restorasyonunu yaşıyor. 18 farklı alanda yapılan ve 500’e yakın işçi; restoratör, nakkaş ve çeşitli bilim dallarında uzmanların görev aldığı tarihi ihyada, saray çağdaş teknikler ile aslına uygun olarak restore edilmeye çalışılıyor.
Sarayı eski günlerine kavuşturabilmek için 340 bin metrekarelik bir alanda çalışma yaptıklarını kaydeden Topkapı Sarayı Müze Müdürü Ayşe Erdoğdu, “Sarayda gerçekten çok kapsamlı çalışmalar yürütülüyor. Restorasyonlara bağlı olarak işlevlendirme ve teşhir, tanzim tabiî ki. Sarayın bildiğiniz gibi geçmişteki alanı 700 bin metrekare. Şuanda yaklaşık 2 bin’li yılların başından itibaren Topkapı Sarayı’na tahsis edilen eski saray yapıları da dahil olmak üzere 340 bin metrekarelik bir alanda çalışıyoruz. Temelde aslında restorasyonlarla birlikte sarayın en iyi şekilde teşhir edilmesi için uğraşıyoruz" ifadelerini kullandı.
“Sarayın gerektiği gibi temsil edilmesine uğraşıyoruz”
“Yeni kazanılan alanlarda daha önce sergilenmeyen eserlerin gösterime sunulmasını hedefledik” diyen Ayşe Erdoğdu, şöyle konuştu: “Bunlar Sultan Abdülaziz döneminde yapılan askeri depo yapıları, Gülhane hastaneleri gibi yeni kazanılan alanlarda bir de zaten daha önce de sunumlar yapılan alanların restorasyonları var. Fatih Köşkü’nde yine hazine sergilenecek. Seferli Koğuşu’nda ağırlıklı olarak Padişah kaftanları ve kıyafetler sergilenecek. Mutfakların bir bölümünü açtık ama 2’nci bölümünü yıl bitmeden saray mutfağı konseptinde açacağız. 3’üncü Ahmet Kütüphanesi’nin yine restorasyonu tamamlandı, kütüphane işlevinde bir Enderun kütüphanesi işlevinde açılacak. Sonuç olarak sarayın gerektiği gibi temsil edilmesine uğraşıyoruz ve bir de tabiî ki tarihi alanlar var; peyzajlar var. Görünmeyen kısmı da altyapı çalışmaları, özellikle güçlendirme ve tesisat çalışmaları da yapılıyor bu arada. Bir bütün olarak göstermeye uğraşıyoruz”.
“Projelerin toplam bedeli ise yaklaşık olarak 220 milyon lira”
Restorasyon süreciyle alakalı teknik bilgiler veren Rölöve ve Anıtlar Müdürü Salman Ünlügedik ise, 18 farklı alanda çalışma yapıldığını, aynı zamanda ziyaretlerin de gerçekleştirildiğini belirterek, “Topkapı Sarayı, Cumhuriyet döneminin en yoğun restorasyonlarını geçiriyor. Geçirmek zorunda olduğu bir dönemdeydi zaten. Şuanda Topkapı Sarayı’nda yaklaşık olarak 18 alanda yani 18 farklı şantiyede çalışmalarımız devam etmektedir. Bunlar tabi Topkapı Sarayı’nın çeşitli yerlerinde her bölümde değil. Ama şuanda içerisinde bulunduğumuz Harem bölümünü ziyarete de açık olması dolayısıyla 8 etaba bölümlendirdik. Şuanda 3 etapta çalışmalarımız devam ediyor. 2 etabı tamamlanmak üzere 1 etap da önümüzdeki senenin ortasında tamamlanacak. 4’üncü etap önümüzdeki senenin başında başlayacak ondan sonra da peyderpey devam edecek. Yaklaşık olarak her etapta 2 ile 2,5 yıl bazen de 3 yıl arasında işin durumuna göre ya da mekândaki zorluklara göre değişiklik gösteriyor. Aynı zamanda ziyarete açık olması çalışmaları da yavaşlatıyor biraz doğal olarak. Şuanda Topkapı Sarayı’nda şantiyelerde sadece 500’e yakın elemanın çalıştığını söylersem ne demek istediğimi biraz daha net anlatmış olurum. Şuanda bizim projelerin toplam bedeli ise yaklaşık olarak 220 milyon lira” diye konuştu.
“Burada en çok kullandığımız şey 250 gramlık bir çekiç”
Restorasyondaki malzemelerin tarihteki özgün dokulardan oluştuğunu vurgulayan Ünlügedik, “Kullandığımız malzemeler yapısal olarak taşından tutun, harcından analizine kadar kurşununa kadar hepsi yapıldığı tarihteki özgün dokulardan malzemeler. Özellikle dikkat ettiğimiz en büyük nokta bu ama diğer taraftan da normal bir binada çalıştığınız gibi çalışamıyorsunuz. Burada en çok kullandığımız şey 250 gramlık bir çekiç. Balyoz olarak kullanabileceğimiz malzeme bu. Bistürilerle ve keskilerle iş yapıyoruz. Yani o kadar hassas çalışıyoruz” dedi.
Rıfat Fırat - Fatih Gavuz
