Ä°STANBUL (AA) - Türk Hava Yolları (THY) Yönetim Kurulu ve Ä°cra Komitesi BaÅŸkanı Ä°lker Aycı, Ä°stanbul Havalimanı'nda yaptığı basın toplantısında koronavirüs nedeniyle alınan tedbirlere iliÅŸkin açıklamalarda bulundu.
Son dönemde koronavirüsün önemli bir tartışma konusu haline geldiÄŸini belirten Aycı, Dünya SaÄŸlık Örgütü'nün ilerleyen dönemde virüsün yayılımını "pandemi" (Çok geniÅŸ bir alanda etkisini gösteren salgın hastalık) olarak ilan edebileceÄŸinin altını çizdi.
Çin'in Wuhan kenti kaynaklı virüsle ilgili Dünya SaÄŸlık Örgütü'nün "acil durum" ilan ettiÄŸini hatırlatan Aycı, ÅŸöyle konuÅŸtu:
"Biz de Çin'e olan uçuÅŸlarımızı durdurmuÅŸtuk. Arkasından Ä°ran geldi ve Orta DoÄŸu'ya, Ä°ran'a ulaÅŸmasından sonra da pazartesi günü itibarıyla SaÄŸlık Bakanımız Sayın Fahrettin Koca'nın yaptığı açıklamayla alınan karar neticesinde Ä°ran ile de uçuÅŸlar durduruldu. Karşılıklı iki ülke arasında, iki ülkenin kendi vatandaÅŸlarını alması konusunda birer uçak kaldırıldı. Bu çerçevede salı günü bir uçağımız Türkiye'ye getirildi. Yine aynı günün akÅŸamı da Ä°ran'dan boÅŸ bir uçak gelerek buradaki Ä°ran vatandaÅŸlarını alıp ülkesine götürdü. Uçak oradan tahliye için Türk vatandaÅŸlarını alarak havalandı. Milli bayrak taşıyıcı olarak Türk Hava Yolları'nın en önemli vazifelerinden bir tanesi, dünyanın neresinde Türk vatandaşı varsa Türk vatandaÅŸlarını alıp evlerine, yuvalarına, ailelerine kavuÅŸturmak bizim görevlerimiz arasında."
Ä°ran'dan kalkan uçağın Ankara'ya indirilmesiÄ°ran'dan kalkan uçakta mürettebatın bazı riskler gördüÄŸünün de altını çizen Ä°lker Aycı, SaÄŸlık Bakanlığı ile temasa geçerek uçağın Ä°stanbul yerine Ankara'ya inmesinin daha uygun olacağına karar verildiÄŸini anlattı.
Uçaktaki vatandaÅŸların bakanlık gözetiminde hastaneye alındıklarını hatırlatan Aycı, "Burada baÅŸta SaÄŸlık Bakanımız Sayın Fahrettin Koca olmak üzere, SaÄŸlık Bakanlığı ekibine özellikle teÅŸekkürlerimi iletiyorum. Burada gösterdikleri hassasiyet, ihtimam, ihtiyat ve iÅŸ birliÄŸi açısından kendilerine müteÅŸekkiriz Türk Hava Yolları olarak." dedi.
Bakan Koca ve ekibinin konuyu büyük hassasiyetle takip ettiÄŸinin altını çizen Aycı, bundan sonra da dünyanın herhangi bir yerinden Türk vatandaÅŸlarının ülkeye getirilmesi konusunun Türk Hava Yolları'nın görevleri arasında olacağını vurguladı.
VatandaÅŸları ülkeye taşırken gerekli koÅŸulların saÄŸlanmasından emin olmaya büyük önem verdiklerini belirten Aycı, dikkat ve hassasiyetle taşımaların yapılmasını saÄŸlamaya çalıştıklarını anlattı.
Bu konuda SaÄŸlık Bakanlığı, DışiÅŸleri Bakanlığı, UlaÅŸtırma Bakanlığı ve ilgili kurumlarla devamlı temas halinde olduklarını ifade eden Aycı, "Dünya SaÄŸlık Örgütü'nün ve sektörel kuruluÅŸlarımızın yönlendirmelerini dikkatle takip ediyoruz." dedi.
"Ä°ran'ı çok sıkı takip ediyoruz"Aycı, dünyada risk grubu nerede artıyorsa bu konuda tedbirler aldıklarını belirterek, ÅŸöyle devam etti:
"Bu çerçevede bugün Seul'den bazı uçak seferlerimizi yine azaltmış bulunuyoruz. Nahçıvan'a olan uçuÅŸumuzu geçici bir süre durdurmuÅŸ bulunuyoruz. Bunun yerine Azerbaycan'da Bakü, Gence, diÄŸer uçuÅŸlarımız devam ediyor ama Nahçıvan'ı geçici bir süre listeden çıkardık. Riskin bertaraf edildiÄŸini gördüÄŸümüz zamana kadar bazı yerleri böyle geçici olarak durduruyoruz. Ä°ran'ı da çok sıkı takip ediyoruz. Oradan önümüzdeki dönemde yeni tahliyeler gerektiÄŸinde, gerekli iÅŸ birliÄŸi ve koordinasyonun saÄŸlandığını gördüÄŸümüzde, ilgili bakanlıklarımız ve Ä°ran Hükümeti, Ä°ran Sivil Havacılığı ve Ä°ran'daki havalimanıyla gerekli koÅŸullar saÄŸlanır saÄŸlanmaz tahliye iÅŸlemlerini yapmak üzere ifa edeceÄŸimiz seferlerimiz olabilir."
Aycı, ileriki dönemde dikkat edilmesi gereken 12 risk ülkesi olduÄŸunun da altını çizerek, ÅŸunları söyledi:
"Bu 12 ülkeyle alakalı olarak biz uçaklarımızdaki dezenfekte iÅŸlemlerini büyük bir dikkatle yapıyoruz. Yolcularımız için de ekiplerimiz için de gerekli maske ve benzeri tedarikleri alıyoruz. Bu konuda bilgilendirmeler yapıyoruz, uçağımızda anonslar yapıyoruz. Ä°stasyonlarımıza eÄŸitim verildi, mürettebatımıza eÄŸitim verildi, yöneticilerimize eÄŸitim verildi. Bu konuda sürekli düzenli bilgilendirmeler yaparak da bu sürecin yönetilmesi sırasında bu riskin yönetilmesi ve riskin en aza indirilip kontrol altına alınması için elimizden gelen azami gayreti gösteriyoruz."
"Bilet deÄŸiÅŸtirme iÅŸlemlerini kolaylaÅŸtırdık"Bilet deÄŸiÅŸimi konusunda kolaylıklar yapıldığını söyleyen Aycı, ÅŸu bilgileri verdi:
"Salgından etkilenen Çin, Ä°ran, Güney Kore, Azerbaycan, Bahreyn gibi ülkelerde sefer iptalleri yaptık. Burada önemli olan ÅŸey bütün bu bilet deÄŸiÅŸimlerini, bilet iadelerini veya bileti açığa alma iÅŸlemlerini son derece kolaylaÅŸtırdık. Bir ücret talep etmeden, mayıs ayına kadar olan bütün bu biletleri deÄŸiÅŸtirmek, açığa alma konusunda ya da bedelini geri ödeme konusunda tüm yolcularımıza ister çaÄŸrı merkezimizden, ister satış noktalarından her yerden bu hizmetleri ÅŸu anda tüm yolcularımıza gösteriyoruz. Bunun çok önemli olduÄŸunu düÅŸünüyoruz. Yolcularımız yorulmadan, mümkün olduÄŸunca en kolay ve en kısa ÅŸekilde biletleri hususundaki gerekli deÄŸiÅŸimleri yaparak onların da kendilerini rahat hissetmesini bir görev addediyoruz. Bu kapsamda gerekli tüm esnekliklerle ilgili talimatları ekiplerimize verdik."
Bu süreç içerisinde hastalıktan korunma kapsamında hem bilgilendirmeler hem de maske, eldiven ve alkol bazlı dezenfektanlar gibi koruyucu donanımların dağıtıldığını belirten Aycı, risk görünen noktalara gerekli maske ve dezenfektanların yollandığını söyledi.
"Uçaklarımızı dezenfekte ÅŸirketine temizlettiriyoruz"Virüse karşı Boeing ve Airbus'ın da kabul ettiÄŸi bir dezenfekte ÅŸirketi tarafından, akredite edilmiÅŸ cihazlar ve ürünlerle uçakların temizlendiÄŸini de belirten Aycı, ÅŸöyle konuÅŸtu:
"Özellikle risk grubu yüksek, Hong Kong, Japonya, Malezya, Singapur, Tayvan, Güney Kore, Ä°talya gibi yerlere ekstra bir dikkatle bu çalışmalar yürütülüyor. Riskin yükseldiÄŸi tüm alanlara da bunu yayıyoruz. 250'den fazla uçağımızı çok hızlı bir ÅŸekilde dezenfekte ettik. Yolcularımız büyük bir güven içerisinde yolculuklarına devam edebilirler. Hayatın tabii akışını devam ettirebilirler. Virüs son derece riskli, ama daha riskli olan tedbirsiz olmak. Bu anlamda tedbirleri önemsiyoruz. Bireysel olarak herkesin alması gereken tedbirler eÄŸitimlerle anlatıldığı gibi, bunun yanı sıra kurumsal olarak da almamız gereken tedbirlerin zamanında alma gayretindeyiz." dedi.
Koronavirüs ile ilgili sosyal medyada bilgi kirliliÄŸi olduÄŸunu ifade eden Aycı, bu kapsamda iletiÅŸime önem verdiklerini, internet sitelerinde ve sosyal medyadan da duyuru yaptıklarını kaydetti.
Riski izlemeye devam edeceklerini kaydeden Aycı, "Sayın CumhurbaÅŸkanımız da süreci çok yakından takip ediyorlar. Bu anlamıyla devlet kurumlarımız ve tüm kuruluÅŸlarımız arasındaki bu iÅŸ birliÄŸi ve koordinasyonla yolumuza devam edeceÄŸiz." diye konuÅŸtu.
"Uçakların temizleme iÅŸlemleri her sefer öncesi ve sonrası rutin olarak yapılıyor"Aycı, ocak ayının THY için iyi bir dönem olduÄŸunu ancak Türkiye için zor bir yılın baÅŸladığını söyledi.
Ocak ayında yüzde 80,6 doluluk oranıyla yılı baÅŸlattıklarını, dıştan dışa transfer yolcusunda yüzde 4,1 artış yaÅŸandığını ifade eden Aycı, tüm yolcu bakımından yüzde 10 artış meydana geldiÄŸini belirtti.
Aycı, koronavirüs riskinin yükselmesiyle ÅŸubatın ikinci yarısından itibaren düÅŸüÅŸler meydana geldiÄŸini dile getirerek, bu etkinin ekonomik rakamlara yansıyacağını bildirdi.
Uçakların dezenfekte süreçlerini gösteren videoları kısa zamanda yayınlayacaklarını kaydeden Aycı, uçakların temizleme iÅŸlemlerin zaten her sefer öncesi ve sonrasında rutin olarak yapıldığını belirtti.
Aycı, çok ciddi ve dikkatli bir biçimde kargo bölümleri de dahil olmak üzere yapılması gereken iÅŸlemleri uyguladıklarını dile getirerek, "Bunun içinde mürettabatımız da bizler de uçuyoruz. Hepimiz uçuyoruz. Bütün dünyada var olan normlar var. Bütün dünyada havacılık endüstrisinin kullandığı bu normlara uygun dezenfekte biçimleri var." dedi.
Yolcularla ilgili ciddi bir vaka raporunu ÅŸimdiye kadar almadıklarını vurgulayan Aycı, ÅŸüpheli görülenlere de gerekli iÅŸlemleri yaptıklarını kaydetti.
"Biz yaÅŸadığımız her krizden belli dersler alıyoruz."Aycı, Ä°talya'da koronavirüsün görüldüÄŸünün anımsatılması üzerine, "Ä°talya'yı çok büyük dikkatle takip ediyoruz. Gerekirse Roma ve Milano uçuÅŸlarını baÅŸta azaltırız ama sonra kapatabiliriz. Yani bu da bir ihtimaldir." deÄŸerlendirmesini yaptı.
Riskleri aktif bir biçimde takip ettiklerini, Ä°talya'daki havalimanlarından düzenli rapor aldıklarını ifade eden Aycı, "Biz yaÅŸadığımız her krizden belli dersler alıyoruz. ÖÄŸrendiÄŸimiz bütün bu derslerden sonra bağışıklığımızı güçlendiriyoruz ve yönetim anlayışımızda daha tedbirli, daha ihtiyatlı ama önemli ölçüde risk yönetimi bakımından, riskleri yönetmek, tanımlamak, fiyatlamak, riskleri minimize etmek, bunu yönetilebilir hale dönüÅŸtürmekle ilgili arkadaÅŸlarımızla tedbirler alıyoruz." diye konuÅŸtu.
Aycı, yeni risklere yönelik tedbir alma konusunda çok hızlı öÄŸrenme sürecine girdiklerini ifade ederek, ÅŸunları kaydetti:
"Bu kriz ÅŸubata kadar sürerse ne olur, bu kriz mart sonuna kadar sürerse ne olur, nisan sonuna kadar sürerse ne olur, mayıs sonuna kadar sürerse ne olur' gibi hesaplarımız var. Zaten bu riskle ilgili Amerika'da John Hopkins'in ve diÄŸer grupların yaptığı analizlere göre en kötü senaryo haziran sonu bitecek olarak yorumlanıyor. Dolayısıyla en kötü senaryo bu. Biz en kötü senaryoya doÄŸru, en iyiden en kötüye kadar bütün senaryolara göre kendimizle hesaplarımızı, planlarımızı yaptık. Bununla ilgili uçaklarımızı ne yapacağımızla, nasıl kullanacağımızla ilgili hesaplarımızı yaptık ama risk bölgesel bir risk olmaktan daha globale doÄŸru ilerlemeye baÅŸlayınca, riskin boyutu da geniÅŸlemeye baÅŸladı. Dolayısıyla bir tarafta virüsün kontrol altına alınıp vaka sayısının düÅŸmesi iyi haberleri gelirken diÄŸer yandan bu virüsün daha fazla bölgeye yayılma ve ilerleme haberleri de eÅŸ zamanlı geldi. Dolayısıyla çok ilginç bir denklem oluÅŸtu."
Dünyada yönetilmesi kolay olmayan bir denkleme girildiÄŸini kaydeden Aycı, dünyada olası bir risk beklentisinin pompalanmak istenmediÄŸini düÅŸündüÄŸünü ifade etti.
Ä°lker Aycı, bir soru üzerine, Boeing ÅŸirketi yöneticilerinin mart ayında kendilerine yapacağı ziyarette "737 Max" tipi uçaklarla ilgili son geliÅŸmeleri kendilerine aktaracağını kaydederek, "Åžu ana kadar aktardıkları bilgi, bu yaz sonu itibarıyla uçuÅŸların olabileceÄŸini söylüyorlar. Yaz başı itibarıyla izinlerin alınabileceÄŸini, eÄŸitimlerin ve gerekli yazılım deÄŸiÅŸimlerinin tamamlanarak da yaz sezonunun sonu itibarıyla da uçuÅŸ olabileceÄŸine yönelik elimizde son duyumlar var." ifadelerini kullandı.
"Çin ekonomisi de bundan çok hızlı bir ÅŸekilde sıyrılacak"Salgınla yaÅŸanan olumsuz geliÅŸmeler sonucunda maddi kayıpların telafi edilebileceÄŸini, önemli olanın insan hayatı ve yaÅŸamın akışının sürmesi olduÄŸunu vurgulayan Aycı, 10 yılı aÅŸkın bir süredir büyüyen havacılık sektöründe yaÅŸanan olumsuzlukların herkesi etkilemesinin beklendiÄŸini bildirdi.
Aycı, SaÄŸlık Bakanlığı ve ilgili kurumların çalışmaları ile gayretleri sayesinde virüsün Türkiye'de ÅŸu ana kadar görülmediÄŸini ancak riskin devam ettiÄŸini ifade ederek, "Ben bu risk bittikten sonra bundan en hızlı çıkacak ülkelerin başında bir numara Çin'i görüyorum. Çin özel bir ülke, ekonomi ve özel bir devlet. Çin güçlüdür. Çin ekonomisi de bundan çok hızlı bir ÅŸekilde sıyrılacak ve yeniden hızlı bir ÅŸekilde seyahat iÅŸtahıyla, çalışma iÅŸtahıyla bütün dünyada ÅŸu an azaltılmış üretim yeniden hızlanacak. Çok hızlı, belki dünyada 2020 yılının bir altı ya da sekiz ayını yaÅŸayacağız. Hızlandırılmış 6-8 ay yaÅŸayacağız. Yani 12 aya veya daha fazlaya bedel 6 ila 8 ay yaÅŸayacak dünya. Bunlardan bir tanesini de krizlere dayanıklılık açısından, ÅŸoklara dayanıklılık açısından Türk ekonomisinin gücünü görüyorum. Türkiye'nin gücünü görüyorum." ÅŸeklinde konuÅŸtu.
Muhabir: Güç Gönel,Ä°zzet TaÅŸkıran,Kübra Kara
