Suriye'deki Savaşın Bedeli 226 milyar dolar

BEYRUT

Lübnan'daki Beyrut Amerikan Üniversitesi'nde (AUB) Suriye'deki savaşın ekonomik ve sosyal sonuçları hakkında düzenlenen konferansta Dünya Bankası'nın "Savaşın Bedeli" başlıklı raporu anlatıldı.

AUB'deki Isam Faris Enstitüsü Araştırma Direktörü Nasır Yasin'in yönettiği konferansta, Dünya Bankası Maşrik Bölgesel Direktörü Saroj Kumar Jha, Dünya Bankası Kıdemli Ekonomisti Harun Önder ve Carnegie Düşünce Kuruluşu Ortadoğu Direktörü Maha Yahya yer aldı.

Dünya Bankası Kıdemli Ekonomisti Önder, iki ay önce yayımlanan raporda Suriye'deki savaşın başlangıcından 2017 yılına kadar geçen 6 yıllık süreçteki sosyal ve ekonomik yıkımı hesapladıklarını ve elde ettikleri bilimsel verileri sahadan örneklerle ele aldıklarını dile getirdi.

Çalışmanın Dünya Bankası'nın Suriye'deki savaşın ekonomik ve sosyal boyutunu bir arada hesapladığı ilk rapor olduğunu vurgulayan Önder, çalışmayı "insani etki", "fiziksel yıkım" ve "ekonomik sonuçlar" şeklinde 3 ana başlıkta yürüttüklerini ifade etti.

Önder, Suriye'de altı yıldır devam eden savaşın şimdiye kadar 226 milyar dolarlık kayba yol açtığını ve savaşın bugün bitmesi durumunda bile Suriye ekonomisinin toparlanmasının uzun yıllar alacağını söyledi.

Suriye'nin gayrisafi milli hasılasının 2010-2016 arasında yüzde 63 küçüldüğünü dile getiren Önder, ülkedeki yıkımın görünmeyen kısmının halihazırdaki verilerden çok daha yüksek olduğunu aktardı.

İnsani etki başlığında ise raporda her 10 Suriyeli'den 6'sının aşırı yoksulluk çektiği ve bu süreçte olumsuz koşullarda 200 bin bebeğin dünyaya geldiği verisine ulaştıklarını aktaran Önder, "6 yılda yaklaşık 400 bin civarında kişinin öldüğü Suriye'de nüfusun yarısından fazlasının zorla yerlerinden edildiğini" kaydetti.

Raporda fiziksel yıkım başlığına da vurgu yapan Önder, savaşın başladığı 2011'den günümüze kadar Suriye'deki evlerin yüzde 7'sinin kullanılmaz hale geldiğini ve yüzde 20'sinin ağır hasar aldığını aktardı. Önder, ayrıca ülkede tıbbi hizmet sağlayan merkezlerin yarısının kısmi yıkıma uğradığı ve ülke genelindeki merkezlerin yüzde 16'sının ise tamamen yok edildiği bilgisini paylaştı.

Son olarak Suriye'deki sosyal ve fiziksel yıkımın savaşın ardından ülkenin ekonomik gelişimini uzun yıllar etkileyeceğini aktaran Harun Önder, savaşın uzaması halinde bedelin ağır olacağını ve etkilerin kalıcı hale gelmesine neden olacağı uyarısında bulundu.

Carnegie Düşünce Kuruluşu Ortadoğu Direktörü Yahya ise, Suriye'de çatışmalar başlamadan önce 7 ay boyunca barışçıl gösterilerin devam ettiğini, ancak Beşşar Esed rejiminin müdahalesiyle ülkedeki durumun iç savaşa dönüştüğünü hatırlatarak, savaşın siyasi boyutuna dikkati çekti.

Ülkedeki mezhep farklılıklarının tarihi kökenine vurgu yapan Yahya, ülkenin yeniden inşası sürecinde bu farklılıkların önemli bir etken oluşturduğunu ve dikkate alınması gerektiğini ifade etti.

Muhabir: Furkan Güldemir, Muhammed Ali Akman