'Sudan bizim için çok önemli bir partner'

ANKARA

10. Büyükelçiler Konferansı kapsamında Ankara'da bulunan Sudan Dışişleri Bakanı Al-Dirdiri Muhammed Ahmed, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile konferans kapsamında katıldığı oturumda, büyükelçilere hitap etti.

Programın açılışında konuşan Çavuşoğlu, Sudanlı mevkidaşına katılımından ötürü teşekkür etti.

Çavuşoğlu, "Afrika Briliği'nin stratejik ortaklarından biriyiz. Afrika kıtasında Sudan bizim için çok önemli bir partner. Türkiye için ve kıta için de stratejik bir ülke." ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Sudan ziyaretinin son derece başarılı gerçekleştiğini kaydeden Çavuşoğlu, "Sevakin Adası'ndaki renovasyon çalışmaları pürüzsüz bir şekilde ilerliyor. Biz de bundan memnuniyet duyuyoruz." dedi.

Çavuşoğlu, Sudan'ın her fırsatta Türkiye ile dayanışmasını sergilediğini vurgulayarak, "Özellikle FETÖ ile mücadelemizde bu durum geçerli. Sayın Başkan El- Beşir, Türkiye'yi iki defa ziyaret etti ve düzenlediğimiz zirvelere katıldı." dedi.

Çavuşoğlu, Türk Hava Yolları'nın (THY) kısa sürede buraya uçuşlarını başlatacağını sözlerine ekledi.

Sudan Dışişleri Bakanı Al-Dirdiri Muhammed Ahmed ise Sudan ve Türkiye'nin ilişkilerinin özel bir dönemden geçtiğine işaret ederek, "Kısa süre önce çok önemli kilometre taşlarını geride bıraktık ve bunlardan çokçası da önümüzdeki dönemde gerçekleşecek. Sudan-Türkiye ilişkileri açısından çok güzel bir dönemde bu göreve geldiğim için mutluyum." ifadelerini kullandı.

Modern diplomasi çağında Afrika'nın uluslararası yapının neresinde durduğuna dair konuşan Ahmed, bunu anlamak için Afrika'daki devletlerin yapısını ve işleyişini anlamak gerektiğinin altını çizdi.

Ahmed, uluslararası ilişkiler teorilerinde devlet kavramının Batı modeline dayandığını belirterek, "Afrika'ya bu kalıpla yaklaşırsanız hata edersiniz." değerlendirmesinde bulundu.

Dünya üzerinde Almanya, İtalya, Fransa gibi devletlerin meşruiyetini ya bir hanedan ya da belli bir ulustan aldığını söyleyen Ahmed, Afrika'da bu iki meşruiyet kaynağının da bulunmadığını kaydetti.

Sudan Dışişleri Bakanı Ahmed, "Dolayısıyla Afrika'da devletler aslında yapaydır ve sınırlar da sonradan oluşturulmuştur. İnsanlar sınırları yaratmamıştır. Sınırlar, halkları ve ulusları yaratmıştır." şeklinde konuştu.

Afrika'daki mevcut durumun siyasi anlamda çok ciddi bir anomali olduğunu ifade eden Ahmed, "Siyaset bilimi okurken görmüş olabileceğiniz teoriler Afrika'da geçersiz. Böyle bir devlet modelini burada uygulayamazsınız. Bu nedenle biz Afrikalılar olarak en başından beri devlet kavramına temkinli yaklaşmak durumunda olduğumuzun farkındayız." ifadelerini kullandı.

Ahmed, Afrika'daki bu sonradan oluşturulan sınırların günümüze dek ulaşan sorunlara neden olduğunu kaydetti.

Afrika Birliği'nin, Afrika'daki devletlerin üzerinde güce sahip olduğunu söyleyen Ahmed, "Afrika devletleri klasik olarak devletlerin sahip olduğu varsayılan yetkilere sahip değil. Aslında bunlar devlet formunda yapılar. Devlet formunda yapıların devam etmesi için devlet dışında bir miktar yardıma ihtiyaç duyan devletler." dedi.

Ahmed, bu durumu iyi anlamadan Afrika ile ilgili herhangi bir açılımda bulunmada dikkatli olunması gerektiğinin altını çizdi. Güney Sudan'da barış sürecinde oynadıkları role de değinen Ahmed, "Güney Sudan'da barışı yeniden tesis edeceğiz. Ama biz kendi yöntemimizle bunu yapacağız. Biz devreye girdikten sonra 41 gün sonra Güney Sudan'da bir barış anlaşması imzaladık." şeklinde konuştu.

Afrika ülkelerinin çoğunda çatışmalar olduğunu hatırlatan Ahmed, "İstikrarsızlık sona erdiği zaman Afrika'ya yatırım yapmaya başlarız" düşüncesinin yanlış olduğunu belirterek, "Bunu beklerseniz Amerikalıların ve Avrupalıların yapmış olduğu hatayı tekrarlamış olacaksınız." dedi.

Öte yandan Hindistan ve Çin'in Afrika devletlerini olduğu gibi kabul ederek kıtaya rejim değişikliği, demokratik değerler gibi konularda vaaz vermeyi bıraktıklarına işaret eden Ahmed, şöyle konuştu:

"Ekonomik seviyede Afrika'nın küresel ekonomiye entegre olmasını sağlamaları gerektiğini anladılar ve sadece 15 yıllık bir süre içinde Çin, Afrika'nın bir numaralı ticaret ortağı haline geldi."

Afrika ile iş yapan ikinci büyük ekonomi olan Hindistan'ın da Çin deneyiminden faydalandığını belirten Ahmed, "(Hindistan) Kısa süre içerisinde bütün Avrupa'nın toplamını geride bırakacak." dedi.

Ahmed, "Türkiye, Afrika ile en erken aşamada ilişki kuranlardan biriydi. Bu eski tarihi ilişkilerin yeniden canlandırılması için aslında birçok fırsat var." şeklinde konuştu.

"Afrika'yla muhatap olacaksanız maceracı, sıra dışı olmanız gerekiyor." diyen Ahmed, Amerikalı ve Avrupalıların aksine, Çinlilerin Afrika'nın her bir köyünde varlık göstermelerini örnek vererek, "Eğer gençlerinizi Afrika'nın her yerine göndermeye hazırsanız o zaman sizi kısa sürede Hindistan ve Çin zirvesine getirecek fırsatlar bulabilirsiniz." şeklinde konuştu.

Uganda Devlet Başkanı Yoweri Museveni'nin kendisine "Neden biz Kampala'yı, Entebbe'yi Victoria Gölü üzerinden Akdeniz'e bağlamıyoruz?" dediğini söyleyen Ahmed, geçmişte Osmanlı döneminde böyle bir bağlantı olduğunu hatırlattı.

Sudan Dışişleri Bakanı Ahmed, böyle bir bağlantı ile Türkiye Afrika arasındaki ticaretin canlanacağını kaydederek, "Türkiye, Afrika'ya gerçekten derinlemesine girmek istiyorsa, bu miras üzerine çalışmalarını inşa etmesi gerekiyor." dedi.

Ahmed sözlerini, "Başkan Museveni'nin bahsettiği bu yol, bu fikir, belki Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından bir gün inşa edilebilir ve Türkiye'nin Afrika'ya tekrar dönüşünün sembolü ve işareti olabilir." diyerek tamamladı.

Muhabir: Tuğçenur Yılmaz

Kaynak: AA