Karbonmonoksit gazı; kömür, odun gibi yapısında karbon bulunduran yakıtların yanması veya tam olarak yanmaması sonucunda oluşan dumanda yer alan zehirli bir gazdır. Tatsız, renksiz, kokusuz olması ve tahriş etme özelliğinin olmaması nedeni ile fark edilmediği için sessiz katil olarak da biliniyor. Özellikle kış aylarında vatandaşların, evlerinde kullandıkları ısıtma sistemlerinde oluşan karbonmonoksit gazı nedeniyle dikkatli olmaları gerekiyor. Kimya Mühendisleri Odası Eskişehir Bölge Temsilciliği Başkanı Kenan Çalışır, karbonmonoksit gazının bulunulan ortamı doldurmaya başladığında ortamdaki havayı kovarak boğulmaya neden olduğunu söyledi. Başkan Çalışır, "Özellikle hava girişi sebebiyle oksijenin az olduğu ortamda, yanma sonucu meydana gelen baca gazındaki karbonmonoksit, şayet baca yolu ile tam atılamaz ve bulunduğunuz ortama yayılacak olursa çabucak kanla birleşerek insanı zehirler. Halsiz bırakarak da ölümlere yol açmaktadır. İnsan zehirlendiğini anladığı anda halsizlik nedeni ile bulunduğu ortamdan çıkamamaktadır. Ayrıca ayran içilmesinin zehrin etkisini gidermeye bir faydası da yoktur" dedi.
"SOBA VE BENZERİ ISINMA CİHAZLARININ BULUNDUĞU ORTAMIN İYİ HAVALANMASI ŞARTTIR"
Mutfakta bulunan havalandırmayı sağlayan havalandırma menfezlerinin, soğuk geliyor endişesi ile kapatılmaması gerektiğini belirten Başkan Kenan Çalışır, "Havalandırma menfezleri kapatıldığı takdirde yanmamış gaz sızarsa belli bir hacme ulaşan tüp gaz veya doğalgaz, hava ile yeterli oranda karışmışsa ufak bir kıvılcımla patlamaya neden olabilir. Yanma sonucu çıkan baca gazı şofbenden geri tepme yoluyla iyi çekme olmaması nedeniyle mutfağa yayıldığı taktirde, yayılan gaz karbondioksit ise daha geç zamanda boğulma olur. Karbonmonoksit ise zehirleme yoluyla daha kısa sürede ölüme sebep olur" diye konuştu.
"BACANIN GERİ TEPMESİ, SOBANIN VEYA BORULARIN SIZDIRMASI İLE OLUŞAN KARBONMONOKSİT BULUNDUĞUNUZ ORTAMA YAYILIR VE SİZİ ZEHİRLER”
Karbonmonoksit gazını oluşturan materyallerin bulunduğu ortamdan oksijen aldığını ve tam yanma gerçekleştiğinde ise karbonmonoksit verdiğini vurgulayan Başkan Çalışır, "Tüp gaz, doğalgaz, odun veya kömürle çalışan her soba, şofben, kombi veya kazan bulunduğu ortamdan oksijen alır ve tam yanma gerçekleşirse karbondioksit verir. Tıpkı insanlar gibi. Ortamda oksijen azaldığında cihaz bu kez zehirli bir gaz olan karbonmonoksit vermeye başlar. Bacanın geri tepmesi baca bağlantısının, sobanın veya boruların sızdırması ile karbonmonoksit bulunduğunuz ortama yayılır ve sizi zehirler. Bu gaz ortamdan yeterince uzaklaştırılırsa bu defa da yakıt tam yanmadan atıldığı için enerji boşa harcanmış ve çevre kirletilmiş olunur" ifadelerini kullandı.
“LODOSLU HAVALARDA YATMADAN ÖNCE SOBA SÖNDÜRÜLMELİDİR”
Aynı oda içerisinde uyuyan aile bireylerinin topluca ölmelerine sebep olan bu riski yaşamak yerine sobanın söndürülmesinin daha akılcı bir yöntem olduğunu belirten Çalışır sözlerini şu şekilde tamamladı;
“Eskilerin deyimi ile korkulu rüya görmektense uyanık yatmalı. Özellikle lodoslu havalarda yatmadan önce soba söndürülmelidir. Sobaya yanmakta iken ve yatarken yeni kömür atılmamalıdır. Linyit kömürü üstten, kok kömürü ise alttan yakılmalıdır. Sobanın bacasının çektiğinden emin olunmalıdır. Bacalar en az 6 ayda bir temizletilmeli, baca kapağı hep kapalı olmalı ve baca çatının en üst seviyesinden 1 metre yukarıya uzatılmalıdır. Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalıdır.”
Çağatay Gür
Kaynak: IHA
dikGAZETE.com
