Moskova
Rus gazını Almanya’ya taşıması planlanan Kuzey Akım 2 doÄŸal gaz boru hattı projesinde inÅŸaat, ABD’nin yaptırım tehditleriyle bir süre önce dururken Rus muhalif Aleksey Navalnıy’ın Rusya tarafından zehirlendiÄŸine yönelik iddialar nedeniyle projenin tümüyle rafa kaldırılmasına yönelik uluslararası baskı da giderek artıyor.
AA muhabirinin derlediÄŸi bilgilere göre, Kuzey Akım 2 projesi, Kuzey Akım adı verilen ve Rusya'dan Almanya'ya 2012’den bu yana doÄŸal gaz taşıyan boru hattı sisteminin geniÅŸletilmesini kapsıyor.
Toplam maliyetinin 10 milyar avro civarında olması beklenen Kuzey Akım 2 projesiyle yılda 55 milyar metreküplük ilave Rus gazının Baltık Denizi üzerinden Almanya'ya sevk edilmesi planlanıyor.
Ancak proje, enerji üretiminde nükleer ve kömürden yenilebilir enerjiye geçiÅŸ sürecinde bulunan Almanya’nın, Rusya gibi siyasi anlamda rakip sayılabilecek bir ülkeye enerji alanında fazlasıyla bağımlı hale getireceÄŸine yönelik eleÅŸtiriler nedeniyle sürekli gündemde kalmaya devam ediyor.
ABD BaÅŸkanı Donald Trump, 2018’de gerçekleÅŸtirilen NATO toplantısında “Almanya tümüyle Rusya tarafından kontrol ediliyor.” açıklamasında bulunurken “Almanya’yı Rusya’ya karşı korumak için milyarlarca dolar harcayacağız, siz de Rusya’ya milyarlarca dolar ödeyecekseniz. Bence bu uygun deÄŸil.” ifadelerini kullanmıştı.
2000’li yılların başında “hidrolik çatlatma” teknolojileri sayesinde doÄŸal gaz üretim hacmini önemli oranda artıran ABD ise sıvılaÅŸtırılmış doÄŸal gaz (LNG) ihracatında önemli bir pazar olarak gördüğü Avrupa gaz piyasasında Rusya’nın payını artırmasına yönelik tepkisini giderek somutlaÅŸtırıyor.
Son olarak Rusya’nın tanınan muhalif isimlerinden Aleksey Navalnıy’ın saÄŸlık durumunun aniden kötüleÅŸerek komaya girmesi ve Batılı laboratuvarların Navalnıy’ın sinir hastalıklarıyla mücadelede kullanılan Noviçok grubuna ait bir kimyasal ile zehirlendiÄŸini tespit etmesiyle projenin iptal edilmesine yönelik çaÄŸrıda bulunan kurum ve yetkililerin sayısı da arttı.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov ise söz konusu çaÄŸrılara tepki göstererek “Kuzey Akım 2 siyasallaÅŸtırılmamalı. Bu hem Rusya hem de baÅŸta Almanya olmak üzere Avrupa BirliÄŸinin (AB) çıkarlarına uygun ticari bir projedir." açıklamasında bulundu.
ABD tepkilerini somutlaştırdı
Projenin gelinen süreçte en çok karşısında duran güç ABD olarak ön plana çıkarken baÅŸta Trump olmak üzere çok sayıda ABD’li yetkili projeye sert eleÅŸtirilerde bulundu.
ABD'nin Berlin Büyükelçisi Richard Grenell, Kuzey Akım 2 gaz projesiyle baÄŸlantılı ÅŸirketleri Amerikan yaptırımlarıyla karşılaÅŸabilecekleri konusunda 2019’un sonunda uyarıda bulunmuÅŸ, boru hattını döşeyen Ä°sviçreli Allseas ÅŸirketi söz konusu açıklamanın ardından projedeki çalışmalarını durdurmuÅŸtu.
Rus enerji ÅŸirketi Gazprom, toplamda yüzde 94’ünün tamamlandığı Kuzey Akım 2 projesinde boru döşeme iÅŸleminin devam etmesi için Akademik Çerskiy gemisini görevlendirmiÅŸti. Ancak gemi yaklaşık bir süredir Almanya’nın Mukran Limanı'nda beklemeye devam ediyor.
ABD’li Cumhuriyetçi Senatörler Ted Cruz, Tom Cotton ve Ron Johnson, Mukran Limanı yetkililerine yönelik geçen ay bir açıklama yaparak, Kuzey Akım 2 boru hattını tamamlamaya çalışan Rus gemilerine hizmet vermemeleri konusunda uyarıda bulundu.
Son olarak uluslararası gemi sigorta ÅŸirketlerinden oluÅŸan P&I Kulüpleri Grubu’ndan yapılan yazılı açıklamada da barındırdığı riskler nedeniyle Kuzey Akım 2 projesinde faaliyet gösteren gemilerin sigortalanmayacağı bildirildi.
- Almanya'da fikir ayrılılığı
Almanya ise kısa bir süre önceye kadar Kuzey Akım 2’nin arkasında kararlı bir ÅŸekilde dururken Navalnıy’ın zehirlendiÄŸine yönelik iddialar nedeniyle projeye desteÄŸini nispeten zayıflattı.
Almanya'da Federal Meclis DışiÅŸleri Komisyonu BaÅŸkanı Norbert Röttgen, Almanya BaÅŸbakanı Angela Merkel’e projeden çekilme çaÄŸrısı yaparak “Projenin tamamlanması, Rusya’nın insanlık dışı siyasetini onaylamaktır.” açıklamasında bulundu.
Alman YeÅŸiller Partisi de Navalnıy süreci nedeniyle Rusya’yı suçlayarak Åžansölye Merkel’in projeyi durdurması gerektiÄŸini savundu.
Avrupa Parlamentosu ise 17 Eylül’de kabul ettiÄŸi bildiriyle, Rusya’ya yönelik daha sert yaptırımlar ve Kuzey Akım 2 projesinin bloke edilmesi çaÄŸrısında bulundu.
Öte yandan, Alman Die Zeit gazetesinde yer alan bir haberde, Almanya'nın Kuzey Akım 2'ye yönelik yaptırımlardan vazgeçmesi karşılığında Washington yönetimine Almanya’da inÅŸa edilecek iki LNG terminaline 1 milyar avro yatırım yapmayı teklif ettiÄŸi de iddia edildi.
Gelinen son noktada, baÅŸta Merkel olmak üzere Almanya yönetiminin nasıl bir yol izleyeceÄŸi merakla bekleniyor. Bir yandan Rusya'yı Navalnıy meselesi yüzünden cezalandırmak isteyen Almanya, bir yandan da Kuzey Akım 2'yi durdurmanın ekonomisine ciddi bir zarar vermesinden endiÅŸe ediyor. Geçen yıl yaklaşık 89 milyar metreküp doÄŸal gaz tüketen Almanya’nın gaz ithalatının yüzde 40’ını Rusya karşılıyor.
Bir diÄŸer kritik nokta da projede yer alan Batılı ÅŸirketlerin geleceÄŸi. Alman Uniper ve Wintershall, Fransız Engie, Avusturyalı OMV ve Hollandalı Shell ÅŸirketleri projenin toplam maliyetinin yüzde 50’sinden sorumlu durumdalar. Projenin rafa kaldırılması halinde ÅŸirketlerin mali kaybının AB veya Almanya tarafından nasıl karşılanacağı netlik kazanmadı.
Rusya tepkili
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle gelirlerinde yüzde 50’ye yakın kayıp yaÅŸayan Gazprom ise tamamlanmaya çok yakın Kuzey Akım 2 projesini bitirmek için çözüm arayışını sürdürüyor.
Rus parlamentosunun alt kanadı Duma’nın Uluslararası Ä°liÅŸkiler Komisyonu üyesi Elena Strokova, dün yaptığı açıklamada, Rusya’nın projenin tamamlanması karşılığında Almanya’ya sevk ettiÄŸi doÄŸal gazda indirim yapması gerektiÄŸini dile getirdi.
Rusya Federasyon Konseyi Ãœyesi Sergey Tsekov da projeyi iptal etmek isteyen ülkelere yönelik eleÅŸtirilerde bulunarak “Birileri, Kuzey Akım 2'yi sadece birinin arzusu olduÄŸu için iptal etmenin mümkün olduÄŸunu veya ABD’nin önderliÄŸini takip edebileceÄŸini ve hiçbir ÅŸey olmayacağını düşünüyorlarsa çok yanılıyorlar.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.
Rusya DışiÅŸleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, ABD’yi haksız rekabetle suçlayarak “ABD, Batı Avrupa’yı pahalı Amerikan LNG’si ile kendisine baÄŸlamaya çalışıyor.” dedi.
Rusya gelinen noktada tepkilerinin odağına ABD’yi koyarken Almanya’nın atacağı adımları yakından takip etmekle yetiniyor. Kamuoyuna yansıyan müzakerelerin ışığında Kuzey Akım 2’nin kaderi 24-25 Eylül'den 1-2 Ekim'e ertelenen AB Liderler Zirvesi ve 3 Kasım’da ABD’de düzenlenecek baÅŸkanlık seçiminin ardından netlik kazanacak.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
