'Özel kesim yatırımları ilk kez 1 trilyon lirayı geçecek'

TBMM

Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan, 2018'de kamu ve özel kesim yatırımları toplamının ilk kez 1 trilyon lirayı geçeceğini belirterek, "Özel kesimin 922 milyar, kamunun ise 141,2 milyar liralık yatırımı söz konusu olacak." dedi.

Küresel büyümenin yukarı yönlü olduğunu, ancak hala 2008 krizi öncesi büyüme rakamlarına ulaşılamadığını dile getiren Elvan, küresel ticaret hacminin de artış eğiliminde seyrettiğini fakat içe kapanma, korumacılık politikalarının artması, küresel sermaye akışının yavaşlaması gibi faktörler neticesinde, dünyanın son 5 yıldır ticaretsiz büyüme trendine girdiği kaydetti.

Elvan, 2017-2020 sürecinde küresel ticaret hacminin, bir miktar küresel büyümenin üzerinde olacağının tahmin edildiğini bildirdi.

Orta Vadeli Program (OVP) döneminde enflasyon oluşturmayan, istihdam dostu, yatırım ve ihracat odaklı, verimlilik artışına dayalı yapıyla ortalama yüzde 5,5 büyüme hızına ulaşılmasının hedeflendiğine dikkati çeken Elvan, "2017 temmuz dönemi itibarıyla son 1 yılda istihdam 1 milyon 122 bin artmasına rağmen, çalışma çağındaki nüfusun artması nedeniyle işsizlik oranı 10,7 ile bir önceki yıla göre aynı kalmıştır. Orta vadede istihdam odaklı büyüme hedefimiz doğrultusunda, işsizlik oranlarının aşağı çekilmesi amaçlanmaktadır." diye konuştu.

Elvan, enflasyonun kademeli olarak aşağı çekilmesinin OVP hedefleri arasında yer aldığının altını çizerek, 2018'de alınacak tedbirlerin etkileriyle enflasyonda gerilemenin başlayacağını, OVP dönemi sonunda ise enflasyonun kademeli olarak yüzde 5'e inmesinin beklendiğini söyledi.

OVP'de bu yıl sonunda ihracatın yüzde 9,8 artışla,156,5 milyar dolar olarak gerçekleşmesinin beklendiğini aktaran Elvan, "Önümüzdeki dönemde ekonominin üretim ve ticaret yapısının, mal ve hizmet ihracatını destekleyecek kompozisyona gelmesi, yüksek teknolojili ihracatın artırılması, ithal girdilere bağımlılığın azaltılması, küresel ticaret hacminin artması ve ticaret ortaklarımızda büyümenin kuvvetlenmesi öngörülmüştür. 2020 yılında ulaşmak istediğimiz hedef ise 195 milyar dolardır." ifadesini kullandı.

Elvan, ithalat için beklenen program tahmininin 2017 yılı için 222 milyar dolar olduğunu kaydederek, program döneminde büyümeyle birlikte ithalatta artışın öngörüldüğünü söyledi.

Güçlü ihracat performansına rağmen emtia fiyatlarındaki artış kaynaklı dış ticaret hadlerindeki kötüleşme, altın dengesindeki bozulma, yurt içi talep ve üretimdeki ivemelenme kaynaklı ithalat artışına bağlı olarak cari açıkta yükselme kaydedildiğini belirten Elvan, cari açığın finansmanı için doğrudan yabancı yatırımların payını artıracak yapısal önlemler alındığını kaydetti. Bu yıl cari açığın milli gelire oranının yüzde 4,6 olmasının beklendiğine işaret eden Elvan, altın hariç cari açığın milli gelire oranının yüzde 3,7'ye gerilediğini söyledi.

Elvan, dünya ihracatında Türkiye'nin payının küresel ölçekte yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen arttığını vurgulayarak, "15 Temmuz darbe girişimi sonrası ekonominin canlılığını koruması ve sürdürülebilir büyümenin sağlanması açısından aldığımız tedbirler neticesinde, kamu kesimi borçlanma gereği gayrisafi yurtiçi hasılaya oran olarak 2017'de yüzde 2,4, genel devlet açığının yine yüzde 2,4, bütçe açığının ise yüzde 2 civarında olması beklenmektedir. 2018, 2019 ve 2020 döneminde kamu kesimi borçlanma gereğinde, genel devlet ve bütçe açığında bir azalma görülecek." şeklinde konuştu.

Kamu ve özel sektör yatırımları hakkında da konuşan Elvan, hükümet olarak bu konuyu bütüncül bir bakış açısıyla ele aldıklarını söyledi. Kamu ve özel sektör yatırımlarının birbirini tamamlayacak alanlara yönlendirildiğini anlatan Elvan, yatırımların finansmanında kamu-özel iş birliği yöntemlerinden azami ölçüde yararlanılmaya çalışıldığını ifade etti.

2018 yılı yatırım ödeneklerinin tahsisinde büyüme odaklı öncelikli projeler ortaya konulduğunu belirten Elvan, söz konusu proje alanları hakkında bilgi verdi.

Elvan, bu yıl kamunun 127,5 milyar, özel kesimin de 801 milyar lira olmak üzere toplam 928,6 milyar liralık sabit sermaye yatırımı öngörüldüğünü dile getirerek, "2018 yılı programımızda ise kamu ve özel kesim yatırımları ilk kez 1 trilyon lirayı geçecek. Özel kesimin 922 milyar lira, kamunun ise 141,2 milyar liralık yatırımı söz konusu olacak." dedi.

Gelecek yıl kamu yatırım ödeneklerinin sektörel payları açısından değerlendirildiğinde ilk sırada ulaştırmanın yer aldığını kaydeden Elvan, bu alanı eğitim, tarım, sağlık ve enerji sektörlerinin takip ettiğini bildirdi.

Kamu-özel iş birliği yöntemiyle gerçekleştirilen projelere ilişkin de bilgi veren Elvan, halen işletmede 187, yapım aşamasında ise 34 olmak üzere toplam 221 projenin bulunduğunu kaydetti. Elvan, projelerin toplam yatırım tutarının 60,1 milyar, toplam sözleşme tutarının 131,4 milyar dolar olarak hesaplandığını söyledi.

Yoksulluk ve gelir dağılımı konusunda son 15 yılda önemli gelişmeler yaşandığını ifade eden Elvan, kişi başına günlük harcaması 4,3 doların altında olan nüfusun payının 2002'de yüzde 30,3 iken 2015 yılında yüzde 1,58'e gerilediğinin altını çizdi.

İnsani gelişmişlik endeksinde de olumlu gelişmeler yaşandığını dile getiren Elvan, "Şu anda biz yüksek insani gelişme kategorisinde yer alıyoruz ama en yüksek insani gelişme kategorisine girmeyi hedefliyoruz." diye konuştu.

Elvan, bu yıl sonunda tasarrufların gayrisafi yurtiçi hasılaya oranının yüzde 25, yatırımların oranının ise yüzde 29,5 seviyesinde gerçekleşmesini beklediklerini belirterek, söz konusu oranların OVP dönemi sonunda sırasıyla yüzde 26,5 ve yüzde 30,4'e yükselmesini öngördüklerini kaydetti.

Muhabir: Erdal Çelikel, Mehtap Yılmaz