ANKARA-Selma Kasap
Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nin (ODTÜ) Biyomalzeme ve Doku Mühendisliği Mükemmeliyet Merkezi kurucusu Prof. Dr. Vasıf Hasırcı ve doktora öğrencisi Dr. Menekşe Ermiş Şen, tükürük, kan, balgam, idrar gibi vücut sıvılarından kanserli hücreleri çok kısa zamanda belirleyen çip teknolojisi geliştirdi.
Kanserli hücrelerin çekirdeklerinin, geliştirilen mikro ve nano desenli özel plastik yüzeyler üzerine konulduğunda çok aşırı bir deformasyona uğradığının ve desenlerinin değiştiğinin keşfedildiği çalışma, ucuzluğu ve kısa sürede sonuç vermesiyle biyopsi gibi tanı sistemlerini geride bırakmaya hazırlanıyor.
Biyomalzeme ve Doku Mühendisliği Derneği Başkanı ve ODTÜ Biyomalzeme ve Doku Mühendisliği Merkezi (BİOMATEN) Kurucu Müdürü Prof. Dr. Vasıf Hasırcı ve doktora öğrencisi tıp doktoru Menekşe Ermiş Şen, "mikrodesenli yüzeylerin çekirdek deformasyonuna etkisi kullanılarak kanserli hücrelerin saptanması" projesini geliştirdi.
Prof. Dr. Hasırcı, kanser çipi konusundaki projelerine ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, ABD Stanford Üniversitesinden ve aynı zamanda Dr. Menekşe Ermiş Şen'in ortak tez danışmanı Prof. Dr. Utkan Demirci ile ortak yürüttükleri çalışmalarında ön patent aldıklarını, ayrıntılı bir uluslararası patent başvurularının, ODTÜ Teknokent aracılığıyla tamamlanmak üzere olduğunu bildirdi.
Çalışmayı ilk olarak mikrodesenli olarak ürettikleri yüzeylerin üzerine ektikleri kanserli ve kansersiz hücrelerin çekirdeklerinin normalde yuvarlağa çok yakın olan şekillerinin değiştiğini, çatallanmaya, uzamaya başladıklarını fark ettiklerinde bu şekil değişimini ölçmeye başladıklarını bildiren Hasırcı, bir yandan da hücrelerin çekirdeklerindeki şekil değişikliğine neyin ittiğini, hücrelerin sağlık durumlarıyla bu şekil değişikliklerinin arasındaki ilişkiyi araştırmaya başladıklarını anlattı.
Hasırcı, geliştirdikleri çipin maliyetinin çok düşük olduğunu belirterek, raf ömrünün de diğer kimyasal yöntemlere göre çok daha uzun olduğunu kaydetti.
Yorum için uzman görüşüne ihtiyaç kalmadıDr. Ermiş Şen ise yazılımın, deformasyon sonrası her bir çekirdeğin yüzey alanı, çevre uzunluğu, şekil olarak bir daireye yakınlığı gibi özelliklerinin ölçülmesi ve bunların kanserli olduğu bilinen hücrelerle sağlıklı hücreleri arasında bir farklılık saptayıp saptamayacağına dayandığını belirterek, "Eğer kalabalık bir grup hücre kullanılırsa bu rakamlar kanserli grupları tanımada yüzde 100, sağlıklı gruplarda ise yüzde 85 olarak hesaplanmıştır." bilgisini paylaştı.
Bu sonuçların özellikle hızlı ve ucuz bir tarama yöntemi olarak kanserli dokuyu yakalamakta daha hassas bir tanı koyma aracını geliştirmekte başarılı olduklarını gösterdiğine işaret eden Şen, "Sistemimizin çalışma prensibinde sonuçları yorumlayacak bir uzmana ihtiyaç yok." dedi.
Çip buluşlarının, önemli bilim dergilerinden Nature'un "Scentific Reports" isimli dergisinde yayımlandığını aktaran Dr. Menekşe Ermiş Şen, çalışmanın "2016 ODTÜ Prof. Dr. Mustafa Parlar En İyi Tez Ödülü"ne layık görüldüğünü de sözlerine ekledi.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
