Ekonomi Bakanı Elitaş, Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Ekonomi Bakanlığı ile ilgili milletvekillerine sunum yaptı. Elitaş, dünyanın ekonomik ve siyasi olarak son derece zor bir dönemden geçtiğini belirterek, "Küresel ekonomistin büyüme performansı , ihracat ve ithalattaki canlılığı da negatif etkiliyor. Toplam mal ticaretinin miktar bazında 2015'te yüzde 2.8, 2016'da yüzde 3.9 artması bekleniyor. Değer bazında ise küresel ticaret 2015'in ilk 11 ayında yüzde 11.2 geriledi. Bu gerilemede doların önemli para birimleri karşısında değer kazanması ve petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarındaki düşüş etkili oldu. 2015 yılında bir önceki yıla göre, ihracatta ABD'nin yüzde 7.1, AB'nin yüzde 12.9, Çin'in yüzde 2.9, Japonya'nın yüzde 9.4 ve Güney Kore'de yüzde 8 daralma yaşadığını görüyoruz" ifadelerini kullandı.
2015 yılında Türkiye'nin ihracatının yüzde 8.7 gerileyerek 143.9 milyar dolar olduğunu kaydeden Elitaş, Türkiye'nin ithalatının yüzde 14.4 gerileyerek 207.2 milyar dolar seviyesine geldiğini ifade etti. Elitaş, "Dış ticaret açığımız 63.3 milyar dolar olurken, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 65.1'den yüzde 69.5'e yükseldi. Türkiye hem çevre ülkelerden daha hızlı büyümüş hem de cari açığını düşürmüştür. 2015 yılında ihracatımız miktar bazında bir önceki yıla göre yüzde 2 artış kaydetmiştir" şeklinde konuştu.
Cari işlemler açığının 2015 yılında bir önceki yıla göre yüzde 26.1 gerileyerek 32.2 milyar dolara düştüğünü aktaran Elitaş, "Bu değer son 6 yıldaki en düşük cari işlemler açığıdır. Bu azalmada düşük petrol fiyatları ve ithalattaki azalış kadar, disiplinli bir şekilde uygulamakta olduğumuz makro ihtiyati politika tedbirlerimizin de payı büyüktür. Cari açıkta bu olumlu eğilim sonrası yüzde 4.4 olan Orta Vadeli Program cari açık/hayırlı safi yurt içi hasıla oranı hedefini rahatlıkla yakalayacağımızı düşünüyorum" diye konuştu.
2015 yılında Türkiye'nin hizmet ihracatının 46.2 milyar dolar olduğunu hatırlatan Elitaş, "Bu dönemde turizm gelirlerimiz yüzde 9.9, taşımacılık gelirlerimiz yüzde 9.4 azalış gösterdi. Aynı dönemde hizmet ithalatımız 22.3 milyar dolar, net ticaret fazlamız ise 23.9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Müteahhitlik ve teknik müşavirlik sektöründe, 1972 yılında bu tarafa 2015 yılı sonu itibariyle yurtdışında 107 ülkede 322.6 milyar dolar değerinde 8 bin 693 proje üstlendik" şeklinde konuştu.
Elitaş, Türkiye markasına değinerek, "Biz tüm dünyaya açık bir davet yapıyor ve ülkemiz insan kaynağının gücünü, hizmet sektörümüzün kalitesini, kültürümüzü, sanatımızı keşfetmeye çağırıyoruz. Bu kapsamda 2 ay gibi bir sürede yaptığımız çalışmalarla 150 milyon kişiye bu davetimizi ulaştırdık. İhracatçı sayısını artırmak, mevcut ihracatçılarımızı daha kurumsal hale getirmek ve markalaşmayı ve tasarımı desteklemek amacıyla Bakanlık olarak ihracatçılarımızın yanındayız. Bu bağlamda, 2015 yılı olarak baktığımızda; 257 milli katılım ve 2.723 bireysel katılım fuar organizasyonu kapsamında 5.063 firmaya 189 milyon TL destek aktarılmıştır. 60 ülkeye toplam 176 sektörel ticaret heyeti organizasyonu gerçekleştirilmiştir.
Firmalarımızın 69 ülkedeki 1.371 ofis, mağaza, deposu için 71 milyon TL kira ve tanıtım desteği verilmiştir. Ülkemizin pazarlama/dağıtım/lojistik üssü vazifesi görecek Türkiye Ticaret Merkezleri desteğimizin altyapısı da olgunlaşmıştır. İlk etapta, Dubai ve Tahran’da Türkiye Ticaret Merkezleri açılacaktır" dedi.
Tuquality programı kapsamında 175 firmanın 187 markasının 369 milyon TL destek sağlandığını söyleyen Elitaş, "Turquality firmalarımızın ihraç birim fiyatlarının Türkiye ortalamasının yaklaşık 3 katı olması markalı, katma değerli ihracata verdiğimiz önemin ve bu çerçevede geliştirdiğimiz politikaların ortaya koyduğu bir başarıdır. Kümelenme esasına dayalı olarak geliştirilen 242 farklı Uluslararası Rekabetçiliği Geliştirme Projesi için 5 bin 235 firmayı destek kapsamına aldık. Söz konusu projelere toplam 27 milyon TL destek verdik. 'İhracatta Devlet Destekleri' kapsamında 2015 yılında 1 milyar 160 milyon TL ödeme gerçekleştirdik. Verilen desteğin ihracata oranı ise binde 3 civarında" ifadelerini kullandı.
"AB ile ticari ilişkilerimizin temelini oluşturan Gümrük Birliği’nin güncellenmesi; ticaret diplomasisi politikamızdaki en önemli gündem maddelerinden birini oluşturuyor” diyen Elitaş, şunları kaydetti:
“Bu çerçevede, Gümrük Birliğini ilgilendiren alanlarda karar alma mekanizmalarına dahil olmak, Serbest Ticaret Anlaşmalarının AB ile eş zamanlı yürürlüğe konmasını sağlayacak bir mekanizma tesis etmek ve ayrıca bazı Avrupa ülkeleri tarafından ülkemize uygulanan karayolu kotalarının kaldırılması temel hedeflerimiz arasındadır. Ayrıca güncelleme paketinin önemli bir unsuru olarak, hizmetler, kamu alımları ve tarım alanlarında da müzakereler yürüteceğiz. Anlaşmazlıkların halli mekanizması da görüşeceğimiz konular arasında yer alıyor. AB’nin Ortak Ticaret Politikasına uyum kapsamında, halen 18 Serbest Ticaret Anlaşması (STA) yürürlüktedir. Ayrıca, hâlihazırda 12 ülke/ülke grubu ile STA müzakerelerimiz devam ediyor.10 ülke/ülke grubu nezdinde de STA müzakerelerine başlama girişiminde bulunduk. Bugün itibarıyla, ihracatımızın yarıdan fazlası Gümrük Birliği ve STA ortaklarımızla gerçekleştiriliyor."
AHMET UMUR ÖZTÜRK
