WASHINGTON (AA) - Spor dünyasında "tüm zamanların en büyüğü" olarak anılan ve 2016 yılında 74 yaşında hayatını kaybeden efsanevi boksör ve ünlü ırkçılık karşıtı Müslüman aktivist Muhammed Ali vefatının 2. yılında çeşitli etkinliklerle anılıyor.
Efsane boksör Muhammed Ali onuruna, başta mezarının bulunduğu Kentucky eyaletinin Louisville kenti olmak üzere ABD'nin birçok kentinde törenler düzenlendi.
Uzun süre Parkinson hastalığı ile mücadele eden Muhammed Ali, 3 Haziran 2016 tarihinde solunum yolu rahatsızlığı nedeniyle tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirirken, sadece spor dünyasını değil uluslararası kamuoyunu da yasa boğmuştu.
Muhammed Ali kimdir?Müslüman olmadan önceki adı Cassius Marcellus Clay Jr. olan Muhammed Ali 17 Ocak 1942'de ırkçılığın hayli yoğun olduğu Louisville'de dünyaya geldi.
Afro-Amerikan kökenli olan Clay, henüz 12 yaşındayken boksla tanıştı ve kısa zaman içinde Ulusal Atletler Birliği ve Altın Eldiven Şampiyonasında amatör olarak müsabakalara girmeye başladı.
61 maçta 56 zaferAmatör ligde katıldığı 167 maçın 161’ini kazanarak bu alanda bir rekora imza attı. Profesyonel döneminde yaptığı 61 maçta sadece 5 kez yenilen, olimpiyat ve dünya şampiyonu olan Muhammed Ali, 37'si nakavt olmak üzere 56 maçını kazandı.
1960 yılında henüz 18 yaşındayken katıldığı Roma Olimpiyatlarında hafif ağır sıklette altın madalya kazandı ve bu madalya ile spor camiasında ismini duyurmaya başladı.
Altın madalya ile ABD'ye döndükten sonra gittiği bir restoranda siyahilere servis yapılmadığını duyunca çok sinirlendi ve kazandığı altın madalyayı yakındaki bir nehre attı. Bu olayla birlikte ülkesine bakış açısı değişmeye başlayan Clay, İslam'a ilgi duymaya başladı.
22 yaşında Müslüman olduHenüz 22 yaşındayken 1964'te Sonny Liston’u yenip en genç Dünya Ağır Siklet Boks Şampiyonu olan Clay, zaferinin ardından İslam dinini seçtiğini ve adını da Muhammed Ali olarak değiştirdiğini açıkladı.
Siyahilerin birçok temel haktan mahrum olduğu 1960'ların ABD'sinde aynı zamanda Müslüman da olan Muhammed Ali, ABD hükümeti tarafından 1966'da acil koduyla Vietnam Savaşına çağırıldı.
"Vietnamlılar bana hiçbir kötülük yapmadılar ki onlarla savaşayım." diyerek Vietnam Savaşına gitmeyi reddeden Ali, 5 yıl hapis ve 10 bin dolar para cezasına çarptırıldı. Lisansı, pasaportu ve unvanları elinden alındı. Kararı ABD Yüksek Mahkemesinde temyiz eden Ali, 3,5 yıl boyunca bokstan uzan kaldı ve dava süresince ciddi maddi sıkıntı içine girdi. 1971'de Yüksek Mahkemedeki temyiz davasını kazandı.
Müslüman olduğu ilk dönemde, ırkçı görüşlere de sahip olan "Nation of Islam" adlı grupla anılan Ali, ilerleyen yıllarda bu hareketten ayrılarak Malcolm X gibi Sünni İslam anlayışını benimsedi. 1972 ve 1988 yıllarında iki kez Hacca gitti.
3 dünya şampiyonluğuna ulaşan ilk isim1971'de Joe Frazier ile "asrın maçı" olarak adlandırılan müsabakaya çıktı ve profesyonel boks kariyerinde ilk defa bir maçı kaybetti.
1974'te bir kez daha karşılaştığı Joe Fraizer'ı bu sefer yenerek dünya ağır sıklet boks şampiyonu unvanını geri aldı. 1977'de Leon Spinks'e yenildi, ancak bir yıl sonra rakibini yenerek dünya şampiyonluğunu 3 kez elde eden ilk boksör olarak tarihe geçti.
1978'de boksu bıraktığında dünya şampiyonu unvanına sahipti.
1984 yılında Parkinson hastalığına yakalanmasına rağmen bunu gizleyip büyük para karşılığı iki maç daha yapıp kaybetti.
Bokstan sonraki yaşamı1984 yılında, dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan'ın yeniden seçilebilmesi için kendisine destek verdiğini açıkladı.1991 yılında Körfez Savaşı sırasında Irak'a gitti ve Amerikalı rehinelerin serbest bırakılmasını müzakere etmek amacıyla Saddam Hüseyin ile bir araya geldi.
17 Kasım 2002'de, "Birleşmiş Milletler (BM) Barış Elçisi" olarak Afganistan'a gitti. BM özel konuğu olarak üç günlük bir iyi niyet misyonu kapsamında Kabil'de bulundu.
27 Temmuz 2012 tarihinde ise Londra'da, 2012 Yaz Olimpiyatları açılış törenindeki olimpiyat bayrağını taşıdı. Parkinson hastalığından dolayı stadyumda bayrağı taşıyamayacak hale gelince eşi Lonnie tarafından ayakta durmasına yardımcı oldu.
1996 Atlanta Olimpiyatlarında da olimpiyat ateşini yaktı ve aynı olimpiyatlarda, 1960 yılında kazandığı ve nehre attığı altın madalyası düzenlenen bir törenle kendisine tekrar verildi.
Parkinson hastalığı yüzünden uzun süre Michigan'daki çiftliğinde gözlerden uzak yaşamayı tercih eden ünlü boksör, ringlerde 20 yıldır ağzından düşürmediği "Bütün zamanların en iyisiyim" lafını ispatlayarak bir efsane oldu.
Farklı dönemlerde dört evlilik yapan Ali'nin toplam 9 çocuğu oldu.
Uzun süre Parkinson hastalığı ile mücadele eden Muhammed Ali, solunum yolu rahatsızlığı nedeniyle tedavi gördüğü Arizona'nın Phoenix kentindeki bir hastanede 3 Haziran 2016 günü hayata gözlerini yumdu.
Muhabir: Hakan Çopur
