Mücadeleden doğan bayram: 1 Mayıs

ANKARA (AA) - ABD'de işçilerin günlük çalışma süresinin 8 saate indirilmesi için 1884'te başlattığı mücadeleyle ortaya çıkan 1 Mayıs, dünyanın birçok ülkesinde emek ve işçi bayramı adıyla kutlanıyor.

1 Mayıs, 1886'da başlatılan kitlesel grevlerle yaygınlaşarak küresel nitelik kazandı.

Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatı'nın 1889 Paris Kongresi'nde (II. Enternasyonalin 1. kongresi), işçilerin dayanışmaları amacıyla yılda bir gün, işçilerin ortak bayramı ilan edildi. Amerikalı sendikacıların önerisi üzerine o gün ''1 Mayıs'' olarak belirlendi.

İşçilerin, günlük çalışma süresi konusunda küresel ölçekte dayanışmayla verdiği mücadeleden doğan 1 Mayıs, dünyanın birçok ülkesinde ''Emek Bayramı, İşçi Bayramı ve 1 Mayıs Bayramı'' adıyla resmi tatil olarak kutlanmaya başladı.

Dünyada 1890'lı yıllara kadar uzanan İşçi Bayramı, Osmanlı Devleti sınırlarında ilk olarak 1911'de Selanik'teki tütün, pamuk ve liman işçilerince kutlanırken İstanbul'daki ilk kutlama 1912 yılında gerçekleşti.

Türkiye Cumhuriyeti'nin Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkileri çerçevesinde, Ankara'da 1 Mayıs 1922'de işçi bayramı kutlandı. Cumhuriyet tarihinde ilk kez 1 Mayıs 1923'te resmi olarak işçi bayramı kutlamaları yapıldı.

Taksim Meydanı'nda 1977'de düzenlenen 1 Mayıs programı üzücü olaylara sahne oldu. Mitingde, DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler'in konuşması sırasında açılan ateş sonrasında 36 kişi yaşamını yitirdi.

Yaşanan bu olay gerekçesiyle 12 Eylül askeri darbesinin ardından 1 Mayıs'ın bayram olmaktan çıkarıldı ve kutlamalar yasaklandı.

Milli Güvenlik Konseyince 12 Eylül döneminde resmi tatil olmaktan çıkarılan 1 Mayıs, 2009 yılında "Emek ve Dayanışma Günü" olarak resmi tatil ilan edildi.

İşçi ve memur konfederasyonları, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü kutlamaları kapsamında, son yıllarda olduğu gibi bu yıl da farklı şehirlerde kitlesel etkinlikler düzenleyecek.

Türk-İş Hatay'da, Hak-İş Adana'da, Memur-Sen Kocaeli'nde, DİSK İstanbul'da kutlama programı düzenleyecek, Türkiye Kamu-Sen ise Anıtkabir'i ziyaret edecek.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanan iş kollarındaki işçi sayıları ve sendikaların üye sayılarına ilişkin 2018 Ocak ayı istatistiğine göre, Türkiye genelindeki kayıtlı 13 milyon 844 bin 196 işçi var. Bunların 1 milyon 714 bin 397'si sendika üyeliğine sahip.

Türk-İş, 925 bin 39 işçiyle en fazla üyeye sahip işçi konfederasyonu durumunda. Türk-İş'i, 615 bin 301 üye ile Hak-İş, 149 bin 187 üye ile DİSK izliyor.

Hizmet-İş, 251 bin 122 üyeyle en fazla üyeye sahip işçi sendikası konumundayken, Hizmet-İş'i üye sayısı bakımında 203 bin 574 üyeyle Türk Metal Sendikası, 62 bin 7 üyeyle Tez Koop İş, 58 bin 625 üyeyle Tes-İş ve 52 bin 711 üyeyle Yol-İş sendikaları takip ediyor.