ANKARA (AA) - Milli Ä°stihbarat TeÅŸkilatı (MÄ°T), kuruluÅŸunun 90'ıncı yıl dönümü dolayısıyla "çok gizli" ibareli, doksan sayfadan oluÅŸan "90 Sene 90 Nesne" isminde bir kitapçık hazırladı.
Kökleri Cumhuriyet öncesine kadar uzanan MÄ°T'in, 90'ıncı yıl dönümünde 90 nesnelik seçkiyle kitapçık hazırlandı.
Türk istihbarat tarihinin deÄŸiÅŸik dönemlerine ait bazı doküman ve görsellerin yer aldığı kitapçığın ismi, kapaÄŸa Türkçe ve Osmanlıca yazıldı. Kitapçık, ilgililere "çok gizli" ibareli zarfla gönderildi.
TeÅŸkilatın ulusal güvenlik geçmiÅŸine ışık tutulması amaçlanarak hazırlanan kitapçıkta, istihbari faaliyetlerin sahip olduÄŸu stratejik önemin daha iyi anlaşılması gereÄŸine, istihbarat üretim süreçlerinin çok yönlü ve sistematik yapısına dikkat çekildi.
Bu kapsamda ilk olarak 90 senelik seçkiyle hayata geçirilen müze arÅŸivinin, zaman içerisinde geniÅŸ bir kaynak haline dönüÅŸtürülmesinin planlandığı belirtildi.
"TeÅŸkilat-ı Mahsusa'dan MÄ°T'e"MÄ°T'in, tarih boyunca hangi isimlerde ne tür istihbari faaliyetler yürüttüÄŸüne iliÅŸkin bilgi verilen kitapçıkta, kurumun bugüne geliÅŸ süreci kronolojik olarak anlatıldı.
Buna göre, 1913 yılında "TeÅŸkilat-ı Mahsusa" ismiyle baÅŸlayan istihbarat çalışmaları sırasıyla, "Karakol Cemiyeti", "Zabitan Grubu", "Yavuz Grubu", "Hamza Grubu", "Müsellah Müdafaa-i Milliye Grubu", "Milli Emniyet Hizmeti" isimlerinde faaliyet gösterdi ve son olarak "Milli Ä°stihbarat TeÅŸkilatı" ismini aldı.
Kitapçıkta, MÄ°T'in geçmiÅŸinden aldığı inanç ve tecrübeyle, milli menfaatlerin korunmasına yönelik çalışmalarını yurt içinde ve dışında sürdürdüÄŸü ifade edildi.
"Ayakkabı içerisine yerleÅŸtirilen gizli telsiz" fotoÄŸrafıMÄ°T'in tarihinin belgelenmesi amacıyla, istihbarat üretiminde kullanılan ve operasyonel çalışmalarda ele geçirilen deÄŸiÅŸik dönemlere ait nesneler bir araya getirildi.
Kitapçıkta, MÄ°T Sanal Müze ve teÅŸkilat genelinde sergilenen koleksiyona ait 90 seçki yer aldı.
Sergilenen nesnelerle istihbaratın stratejik öneminin daha iyi anlaşılması amaçlandı, 90 nesneyle ilgili hikayeler de söz konusu istihbari faaliyetin "gizlilik derecesi" izin verdiÄŸi ölçüde kitapçıkta sunuldu.
Söz konusu seçki, operasyonel bir faaliyeti adım adım göstermeyi amaçladığı kadar, istihbaratın gelecek açısından önemini gözler önüne seren "arÅŸiv çalışması" özelliÄŸini de taşıyor.
Seçkide teÅŸkilatın kuruluÅŸ belgelerinden mühürlü zarflarına, Osmanlı Türkçesi kullanılmış kriptolu yazışmalardan "Arabistanlı Lawrence" olarak bilinen Ä°ngiliz ajanı Thomas Edward Lawrence hakkında hazırlanan rapora, gizli mikrofon tesisatından ele geçirilen gizli dinleme tesisatına, ayakkabı içerisine yerleÅŸtirilen gizli telsizden sigara paketi görünümlü telsiz vericiye kadar birçok fotoÄŸrafa yer verildi.
Öte yandan Fetullahçı Terör Örgütü'nün 15 Temmuz darbe giriÅŸimine karşı yürütülen operasyon sırasında, ateÅŸ altındaki MÄ°T yerleÅŸkesinde hedef alınan ve Kobra tipi helikopterden atılan 20 mm çapındaki harp baÅŸlıklı fiÅŸeklerin isabet ettiÄŸi araçlardan birinin de fotoÄŸrafı paylaşıldı.
Mühür ve rumuzlar da anlatıldı"90 Sene 90 Nesne" dışında MÄ°T, 9 sayfadan oluÅŸan "Tarih Boyunca Milli Ä°stihbarat TeÅŸkilatı Mühürler ve Rumuzlar" baÅŸlıklı bir kitapçık da bastırdı.
Bu kitapçıkta kurumun geçmiÅŸte kullandığı rumuz ve mühürlerden oluÅŸan madalyon seçkisi yer aldı.
Muhabir: Ä°lkay Güder
