Ä°STANBUL (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) BaÅŸkan Yardımcısı Murat Çetinkaya, ticari iÅŸlemlerde ücret, masraf ve komisyonlara iliÅŸkin yapılan düzenleme hakkında AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
"Neden böyle bir düzenleme yapılmasına ihtiyaç duyuldu?" sorusu üzerine Çetinkaya, mevcut durumda bankaların ticari müÅŸterilerinden farklı isimler altında ücret, komisyon ve masraf aldığını belirtti.
Çetinkaya, 2006/11188 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para KuruluÅŸları Hakkında Kanun tarafından TCMB'ye tanınan yetki çerçevesinde bir tebliÄŸ ile bu alana bir düzenleme getirdiklerini söyledi.
Bankaların ticari müÅŸterilerinden tahsil ettiÄŸi bu ücretlerin karşılaÅŸtırılabilir olmaktan uzak olduÄŸunu vurgulayan Çetinkaya, ÅŸunları kaydetti:
"Burada zaman zaman aşırı fiyatlamalar ile karşı karşıya kalınıyordu. Artan müÅŸteri ÅŸikayetleri üzerine bu konuda bir düzenleme ihtiyacı ortaya çıktı. Biz yaptığımız düzenleme ile bankaların ticari müÅŸterilerine sundukları ürün veya hizmetler karşılığı alınabilecek ücretlerin tür ve niteliklerini, azami miktar ya da oranlarını ve bunlara iliÅŸkin standartları belirlemeyi hedefliyoruz. Özetle, burada temel amaç tahsil edilen ücretlerin daha ÅŸeffaf, anlaşılır, öngörülebilir ve karşılaÅŸtırılabilir olmasını saÄŸlamak."
"TebliÄŸ ile temel olarak üç konuda düzenleme yapıldı"Çetinkaya, bankaların diÄŸer bankalar, finansal kiralama ÅŸirketleri, faktoring ÅŸirketleri ve finansman ÅŸirketleri ile Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere Ä°liÅŸkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik kapsamında yer alan finansal tüketiciler haricindeki tüm gerçek veya tüzel kiÅŸilere sunulacak ürün ve hizmetler karşılığında alınacak ücretleri kapsadığının altını çizdi.
"TebliÄŸ ne gibi düzenlemeler getiriyor?" sorusuna Çetinkaya, ÅŸu cevabı verdi:
"TebliÄŸ ile temel olarak üç konuda düzenleme yapıldığını söyleyebiliriz. Ä°lk olarak, mevcut durumda, bankalar ticari iÅŸlemler için çok fazla sayıda kalem altında ücret tahsil ediyor. Bu tebliÄŸ ile bankaların ticari müÅŸterilerine 'Ticari Krediler', 'Dış Ticaret', 'Nakit Yönetimi' ve 'Ödeme Sistemleri' olmak üzere dört kategoride sundukları ürün ve hizmetler karşılığında alınabilecek ücretleri 51 kalemle sınırlandırdık. TebliÄŸ bu 51 kalem için ücret listesini içeriyor. Ä°kinci olarak bazı ücret kalemlerine niceliksel veya niteliksel sınırlamalar getirdik. Üçüncü olarak ise ücretlendirmede ÅŸeffaflık saÄŸlamak için bankalara bilgilendirme yükümlülüÄŸü getirdik. Artık bankaların tüm ücret kalemlerine iliÅŸkin azami tarife ve diÄŸer güncel bilgileri internet sitelerinde açık, anlaşılır ve kolay eriÅŸilebilir ÅŸekilde ilan etmeleri gerekiyor."
Ürün ve hizmetler karşılığı alınabilecek ücretlerMurat Çetinkaya, "Bankalar ticari müÅŸterilerinden yalnızca tebliÄŸin ekinde yer alan ücretleri mi alabilecekler?" sorusu üzerine, tebliÄŸ ekinde yer alan 51 kalemlik ücret listesinin, bahsettikleri dört kategori kapsamındaki ürün ve hizmetler için olduÄŸunu söyledi.
Yani ticari krediler, dış ticaret, nakit yönetimi ve ödeme sistemleri kategorileri kapsamında sunacakları ürün ve hizmetler karşılığı alınabilecek ücretleri düzenlediklerini belirten Çetinkaya, "Bankalar bu dört kategori kapsamında sunulan ürün ve hizmetler için tebliÄŸ ekinde yer alan ücretler dışında, üçüncü kiÅŸilere ek bir masraf ödemesi söz konusu olmadıkça, herhangi bir ücret alamayacaklar." ifadelerini kullandı.
Kredi tahsis, kredi kullandırım ve erken ödeme ücretleri"TebliÄŸ, kredi tahsis, kredi kullandırım ve erken ödeme ücretleri gibi konuları nasıl düzenliyor?" ÅŸeklindeki soruya Çetinkaya, ÅŸöyle cevap verdi:
"Bankalar, ticari müÅŸterilerden kredi tahsis ve kredi kullandırım ücretini ayrı ayrı alabilecekler. Kredi tahsis ücretleri tahsis edilen limitin on binde yirmi beÅŸini geçemeyecek. Kredi kullandırım ücreti ise kullandırılan kredinin yüzde 1'ini geçemeyecek. Erken ödeme ücreti konusunda ise bankalar kredinin bir ya da birden fazla taksit ödemesinin vadesinden önce yapılması veya kredi borcunun tamamının erken ödenmesi durumunda erken ödeme ücreti tahsil edebilecekler. Ayrıca, ticari müÅŸterinin kredinin tamamı için erken ödeme talebinde bulunması halinde bankalar bu talebi kabul etmek zorunda olacaklar. Bu durumda, ticari müÅŸterilerden alınabilecek erken ödeme ücretinde de bir sınırlama söz konusu. Buna göre ticari müÅŸterilerden alınabilecek erken ödeme ücreti, kalan vadesi 24 ayı aÅŸmayan kredilerde yüzde 1'i, kalan vadesi 24 ayı aÅŸan kredilerde ise yüzde 2'yi geçemeyecek. TebliÄŸ öncesinde alınmış olan ticari kredilerin erken ödenmesi durumunda alınabilecek ücretler için de bu düzenleme geçerli olacak."
Para transfer ücretleriTCMB BaÅŸkanı Çetinkaya, para transferine iliÅŸkin olarak banka müÅŸterilerinin yararına olacak önemli bir sınır getirildiÄŸini belirtti.
Mevcut durumda yapılan transferlerde kanala veya bankaya göre çok deÄŸiÅŸken fiyatlamalar olduÄŸuna dikkati çeken Çetinkaya, "Düzenleme ile 1000 TL ve altındaki transferlerde EFT iÅŸlemlerinden alınabilecek ücret mobil bankacılık uygulamaları ve internet bankacılığı aracılığıyla yapılan iÅŸlemler ile düzenli ödemelerde 1 TL'yi, ATM'den yapılan iÅŸlemlerde 2 TL'yi, çaÄŸrı merkezi veya ÅŸube gibi diÄŸer kanallar ile yapılan iÅŸlemlerde ise 5 TL'yi geçemeyecek. Ä°ÅŸlem tutarının 1000 TL ile 50 bin TL arasında olması halinde bu sınırlar sırasıyla 2 TL, 5 TL ve 10 TL olarak belirlendi. Ä°ÅŸlem tutarının 50 bin TL üzerinde olması durumunda ise söz konusu azami ücretler sırasıyla 25 TL, 50 TL, 100 TL olarak uygulanabilecek." ifadelerini kullandı.
Çetinkaya, havale iÅŸlemlerinde ise en fazla bu sınıflandırmaya göre belirlenen ücretlerin yarısının uygulanabileceÄŸini dile getirdi.
TebliÄŸde yer alan düzenlemelerin, 1 Mart 2020'den itibaren yürürlüÄŸe gireceÄŸini belirten Çetinkaya, "Ancak, 1 Mart 2020'den önce kurulmuÅŸ sözleÅŸmelerin bu tarihten sonra gerçekleÅŸtirilecek iÅŸlemleri için de tebliÄŸ hükümleri geçerli olacak." diyerek sözlerini tamamladı.
