Malcolm X vefatının 55. yılında New York'ta anıldı

ABD'de ırkçılıkla mücadelenin sembol isimlerinden El-Hajj Malik El-Shabazz (Malcolm X) , vefatının 55. yılında mezarı başında ve suikasta kurban gittiÄŸi salonda düzenlenen etkinliklerle anıldı. Adalet ve özgürlük mücadelesini gerçekleÅŸtirdiÄŸi Harlem’deki Schomburg Center’da ise Müslüman aktivist Malcolm’a ait hatıralar sergilendi.

Amerikalı Müslüman lider Malcolm X’in ölüm yıl dönümünde sevenleri onun New York’un kuzeyinde, Ferncliff Cemetery’de bulunan mezarını ziyaret etti. ÇeÅŸitli eyaletlerden gelenler, siyahi liderin mezarına çiçek bırakarak, Kur'an-ı Kerim okudu.

Her sene Maryland eyaletinden gelerek, ölüm yıl dönümünde Malcolm’un mezarını ziyaret ettiÄŸini söyleyen Askiya Hussain, yanında getirdiÄŸi Kur'an-ı Kerim’i okurken gözyaÅŸlarını tutamadı.

Hussain AA muhabirine yaptığı açıklamada, ‘’Malcolm Müslüman bir lider olarak Ä°slam'ın ortaya koyduÄŸu insani deÄŸerler için mücadele verdi. Siyahi bir lider olarak da Amerika’da ırkçı bir sisteme karşı nasıl ayakta duracağımız konusunda bizim için çok iyi bir temsilciydi.’’ dedi.

Malcom X’in doÄŸduÄŸu yer olan Nebraska’nın Omaha ÅŸehrinden olduÄŸunu belirten Potso Binden de 'Amerika’da siyahi milliyetçilik onun sayesinde haklarını sahip çıkıyor. YaÅŸasaydı, hala eÅŸitsizliÄŸi eleÅŸtiriyor ama bizim de bu ülkede çok yol aldığımızı görmüÅŸ olacaktı. Fakat hala olması gereken yerde deÄŸiliz.'’ dedi.

Malcolm X'in 21 Åžubat 1965'te suikasta uÄŸradığı yer Malcolm X Betty Åžahbaz Kültür ve EÄŸitim Merkezi'nde her zamankinden büyük bir kalabalık anma töreni için bir araya gelirken, salona giremeyen misafirler uzun süre dışarıda beklemek zorunda kaldı.

Özel bir film kanalında yayınlanan ‘’Malcolm’u Kim Öldürdü’’ belgeselinden kesitler sunulan programda açılış konuÅŸmasını yapan Ä°mam El-Hacc Talib Abdur-Rashid, Malcolm X’in davası uÄŸruna öldürüldüÄŸünü anımsatarak, Bakara Suresi 154’teki "Allah yolunda öldürülenlere ‘ölüler’ demeyin. Bilakis onlar diridirler fakat siz hissedemezsiniz." ayetini okudu.

Malcolm X’in Nation of Islam hareketinden ayrıldıktan sonra vaizlik yaptığı Harlem’deki Ä°slami KardeÅŸlik (Mosque of Islamic Brotherhood) isimli mescidde imamlık yapan Abdur-Rashid, ‘’Malcolm tam olarak bu konuÅŸtuÄŸum kürsüde konferans verirken suikaste uÄŸradı. Burası yıllarca bir trajedi mekanıydı. Ama ÅŸimdi görüyorum ki bir eÄŸitim, kültür ve kutlama alanına dönüÅŸmüÅŸ, bu salonu ömrüm boyunca hiç bu kadar kalabalık görmemiÅŸtim.’’ sözleri ile programa olan ilgiden duyduÄŸu memnuniyeti dile getirdi.

Malcolm X suikastine dahil olmuÅŸ baÅŸka kiÅŸilerin olduÄŸu iddiası ile hazırlanan 6 bölümlük belgesel filmden bir kesitin de seyredildiÄŸi programda, ‘’Malcolm’u Kim Öldürdü’’ isimli belgeselin yapımcı, yönetmen ve oyuncularının da katılarak konuÅŸma yaptı. Malcolm X’in kızı Ä°lyasah Shabazz’ın da onur konuÄŸu olarak katıldığı geceye medya mensupları yoÄŸun ilgi gösterdi.

New York City’nin Harlem ÅŸehrindeki Schomburg Center isimli kültür merkezinde de siyahi lidere ait hatıralar bölge halkının ilgisine sunuldu. Schomburg Center Direktörü Novella Ford sergi ile ilgili ÅŸöyle konuÅŸtu:

‘’Burada, Malcom’a ait mektuplar, basın açıklamaları ve hayatından kesitler sunan görsellere yer verdik. Malcolm bu sokakların her köÅŸesinde en az bir konuÅŸma yapmıştır. Bu insanların birçoÄŸunun onunla ilgili hatıraları var. Burada onların bir parçasını bulmaları mümkün. Onunla ilgili yeni bilgiler açığa çıkıyor. Diziler, belgeseller çekiliyor. Bu da bize onun nasıl düÅŸündüÄŸü hakkında yeni bilgiler sunuyor.''

Asıl adı Malcolm Little olan Malcolm X, siyahi Amerikalıların özgürlüklerine kavuÅŸamayacağına ve Afrika'ya dönmeleri gerektiÄŸine inanan rahip Earl Little'ın oÄŸlu olarak 1925'te dünyaya geldi.

Henüz 5 yaşındayken babasını faili meçhul bir cinayete kurban veren ve annesi akıl hastanesine kapatılan Malcolm, yoksulluk ve zorluklar içinde geçen çocukluÄŸun ardından 1946'da hırsızlıktan hapse mahkum edildi.

Bu dönemde siyahi milliyetçiliÄŸi savunan Nation of Islam (Ä°slam Milleti) lideri Elijah Muhammed'in görüÅŸlerini benimseyen Malcolm, 1952'de cezaevinden çıkınca bu harekete katıldı. O tarihten itibaren X soyadını kullanmaya baÅŸlayan Malcolm, karizmatik kiÅŸiliÄŸi, enerjisi, sözünü sakınmayan ve hararetli hitap tarzı sayesinde kısa sürede hareketin önde gelen yüzlerinden biri oldu.

Zaman içinde hareketin odak noktaları, kullandığı yöntemler ve dine bakış konularında Elijah Muhammed ile anlaÅŸmazlığa düÅŸen Malcolm X, 1964'te Nation of Islam'dan ayrıldı.

Hayatının son döneminde Amerikan toplumunun ırk problemini çözmesi için Ä°slam dinini anlaması gerektiÄŸini ve tüm ırkların kardeÅŸliÄŸini esas alan insan hakları mücadelesini savunan Malcolm X, bu dönemde el-Hac Malik eÅŸ-Åžahbaz ismini kullanmaya baÅŸladı.

Malcolm X, 21 Åžubat 1965'te Harlem'de o zamanki adı ile Audubon Ballroom isimli salonda konuÅŸma yaparken silahlı saldırı sonucu öldürüldü.

Siyahi Müslüman lider Malcolm X'in, Afro-Amerikan edebiyatının önemli eserlerinden "Kökler" romanının yazarı Alex Haley ile kaleme aldığı hayat hikayesi, 20. yüzyılın en önemli otobiyografilerinden biri olarak gösteriliyor.