İstanbul
Dünya genelinde enflasyonla mücadele sürerken, resesyon endişeleri de gündemdeki yerini koruyor. Bu süreçte ABD Başkanı Trump'ın küresel ticaret savaşlarını körükleyebilecek adımları, piyasaların yönü üzerinde etkili oluyor.
Çin merkezli yapay zeka modeli DeepSeek'in daha az maliyetle yüksek performans sergilediğine yönelik yapılan yorumlar, ABD'nin teknoloji alanındaki hakimiyetine dair soru işaretleri oluştururken, bu alanda küresel ölçekte bir güç mücadelesinin yaşanması bekleniyor.
Öte yandan, Trump'ın Çin'in ardından ABD'nin diğer önemli ticaret ortaklarına da tarife uygulamaya hazırlanması, ülkede enflasyonist baskıları canlandırabileceği ve ABD Merkez Bankası'nın (Fed) enflasyonla mücadelede bu zamana kadar elde ettiği kazanımları gölgeleyebileceği yönündeki endişeleri güçlendiriyor.
Trump'ın izleyeceği politikalar ile Fed'in gelecekte atacağı adımlar arasında uyumsuzluk yaşanabileceğine dair kaygılar sürerken, gelecek hafta ABD'de açıklanacak enflasyon verileri ve Fed Başkanı Jerome Powell'ın Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi'ne yapacağı sunum, yatırımcılar tarafından yakından takip edilecek.
Bununla birlikte ABD Başkanı, Japonya Başbakanı İşiba Şigeru ile Oval Ofis'teki görüşmesi öncesi, gelecek hafta birçok ülkeyi etkileyecek karşılıklı ticaretle ilgili açıklama yapacağını duyurdu. Bu konuda basın toplantısı düzenleyeceklerini belirten Trump, bunun herkesi etkileyeceğini ifade etti.
Japonya Başbakanı İşiba ile düzenlediği ortak basın toplantısında da bu konuya değinen Trump, mütekabiliyet esasına dayalı tarifeler olacağını kaydederek, pazartesi veya salı günü toplantı yapacağını aktardı.
Bu arada Fed'in ABD Kongresi için yılda iki kez hazırlanan yarı yıllık Para Politikası Raporu'nun şubat sayısı yayımlandı. Raporda, bankanın maksimum istihdamı destekleme ve enflasyonu yüzde 2 hedefine geri döndürme konusunda güçlü kararlılığa sahip olduğu belirtilerek, politika faizinde yapılacak ek ayarlamalarda verilerin dikkate alınacağı bildirildi.
Raporda, iş gücü piyasasının gevşeme döneminin ardından istikrar kazandığı vurgulanarak, işsizlik oranının geçen yılın ilk yarısında yükseldiği ancak daha sonra çoğunlukla yatay seyrettiği belirtildi.
Ayrıca ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, yaptığı açıklamada, Trump yönetiminin 2017'de başlatılan vergi indirimlerinin kalıcı hale getirilmesini istediğini söyledi. Konuya ilişkin Bessent, "Enflasyonu düşüreceğiz, düzenlemeleri azaltacağız ve vergi indirimi yapacağız. Hedef, bunların kalıcı hale getirilmesi." ifadesini kullandı.
Bessent, Trump yönetiminin borçlanma maliyetlerini düşürme konusundaki odağının, Fed'in referans kısa vadeli faiz oranı yerine 10 yıllık hazine tahvili getirileri olduğunu söyledi.
Dolara alternatif rezerv para birimi olmadığını vurgulayan Bessent, diğer ülkelerin bu statüyü ABD'nin elinden almaya çalışabileceğini ancak ufukta başka rezerv para birimi olmadığını dile getirdi.
Bessent, ek gümrük vergilerine yönelik de açıklamalarda bulunurken, Trump'ın tarife planlarıyla imalatı ABD'ye geri getirmeyi hedeflediğini vurguladı.
Fed yetkililerinin de açıklamaları takip edilirken, Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin, bu yıl daha fazla faiz indirimine sıcak baktığını ancak Başkan Trump yönetiminin tarife, göçmen ve düzenlemelerle ilgili politikalarının etkilerine dair belirsizliğe işaret etti.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, sağlam büyüme ve düşüş gösteren enflasyonla birlikte tam istihdamın sağlandığı bir ekonominin, Fed'in faiz indirimlerine devam etmesi için olanak tanıyacağını ancak tarifeler ve diğer politika değişikliklerinin etkisine dair belirsizliğin daha yavaş bir yaklaşım gerektirdiğini ifade etti.
Boston Fed Başkanı Susan Collins, tarifelerin fiyatlar üzerinde etkisinin olmasının beklendiğini aktardı.
Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic de iş dünyasındaki bağlantılarının tarifelerle ilgili artan maliyetleri fiyatlara yansıtmayı planladıklarını bildirdi.
Makroekonomik veri tarafında ise Fed'in para politikasının seyri için önemli olan tarım dışı istihdam verileri, istihdam artışı ocak ayında yavaşlasa da iş gücü piyasasının gücünü koruduğuna işaret etti.
Ülkede tarım dışı istihdam ocakta 143 bin kişi artarak beklentilerin altında gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 4,1'den yüzde 4'e geriledi.
Fed'in dikkatle izlediği ortalama saatlik kazanç, ocakta yüzde 0,5 ile beklentilerin üzerinde arttı.
ABD'de Tedarik Yönetim Enstitüsü (ISM) hizmet sektörü Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), ocakta aylık bazda 1,2 puan azalışla 52,8'e indi. Piyasa beklentilerinin altında kalan endeks, hizmet sektöründeki büyümenin yavaşladığına işaret etti. Ayrıca, S&P Global tarafından açıklanan hizmet sektörü PMI verisi, ocakta 52,9'a revize edildi.
ABD'nin dış ticaret açığı geçen yıl aralıkta aylık bazda yüzde 24,7 artışla 98,4 milyar dolara çıkarak Mart 2022'den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Ülkenin dış ticaret açığı, 2024 genelinde ise önceki yıla kıyasla yüzde 17 artarak 918,4 milyar dolara yükseldi ve 1960'tan bu yana kaydedilen en büyük ikinci açık oldu.
ABD'de tarım dışı iş gücü verimliliği ise geçen yılın son çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,2 ile beklentilerin altında arttı.
Michigan Üniversitesince ölçülen tüketici güven endeksi, şubatta 67,8'e inerek Temmuz 2024'ten bu yana en düşük seviyesini kaydetti.
Söz konusu gelişmelerle geçen hafta ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,50 seviyesinde dengelenirken, dolar endeksi haftalık bazda yatay seyrederek 108 seviyesine tutundu.
Küresel çaptaki belirsizlikler güvenli liman varlıklara olan talebi artırırken, altının ons fiyatı rekor seviyede seyrederek haftalık bazda yüzde 2,3 yükselişle 2 bin 862 dolardan alıcı buldu.
Brent petrolün varil fiyatı da yüzde 2,4 azalışla 74,5 dolara indi.
New York borsası negatif seyretti
Kurumsal tarafta bilançolar yatırımcıların odağında bulunurken, perşembe günü piyasaların kapanmasının ardından finansal sonuçlarını açıklayan ABD'li e-ticaret devi Amazon'un hisseleri, şirketin net satış ve karının geçen yılın dördüncü çeyreğinde beklentileri aşmasına karşın bu yıla dair satış tahminlerinin yatırımcıları hayal kırıklığına uğratması sonrası cuma günü yüzde 4,1 değer kaybetti.
Çip üreticisi Nvidia'nın hisseleri ise haftalık bazda yüzde 8'i aşan artış kaydetti.
Bu gelişmelerle haftalık bazda S&P 500 endeksi yüzde 0,24, Nasdaq endeksi yüzde 0,06 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,54 değer kaybına uğradı.
Çarşamba enflasyon, Fed Başkanı Powell'ın sunumu, MSCI 2025 ilk dönem endeks revizyonları, perşembe Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), haftalık işsizlik maaşı başvuruları, cuma perakende satışlar, sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı verileri takip edilecek.
Avrupa'da büyüme ve enflasyon verileri izlenecek
Avrupa borsalarında geçen hafta pozitif seyir öne çıkarken, gözler gelecek hafta açıklanacak büyüme ve enflasyon verilerine çevrildi.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) İcra Kurulu Üyesi Piero Cipollone, ABD yönetiminin Çin ile ticaret savaşının Avro Bölgesi üzerinde olumsuz etki yaratabileceği konusunda uyarıda bulundu.
Bölgede, İngiltere Merkez Bankası (BoE) 25 baz puan indirerek politika faizini yüzde 4,5'e düşürdü. BoE'den yapılan açıklamaya göre, Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında BoE Başkanı Andrew Bailey dahil olmak üzere 7 üye politika faizinin 25 baz puan düşürülmesi yönünde oy kullandı, 2 üye ise 50 baz puan indirim yapılması yönünde görüş bildirdi.
BoE, Kasım 2024'te bu yıl için öngördüğü yüzde 1,5'lik ekonomik büyüme tahminini de sert şekilde düşürerek yüzde 0,75'e çekti. Karara ilişkin yapılan açıklamada, İngiltere'de yıllık enflasyonun geçen yılın son çeyreğinde yüzde 2,5 seviyesinde gerçekleştiği anımsatılarak, enflasyonist baskıların hafiflemesine rağmen hala yüksek olduğu kaydedildi.
Öte yandan ABD yönetiminin ek gümrük vergilerine yönelik haber akışı bölgede yakından takip edilirken, Avrupa Birliğine (AB) yönelik bir ek gümrük vergisinin etkilerinin sınırlı ve müzakere edilebilir olacağına yönelik beklentiler bölgedeki risk iştahını destekledi.
Avrupa'da yatırımcıların odağında ABD'nin gümrük vergisi uygulamaları, şirket kazançları, para politikası ve önemli ABD istihdam verileri yer aldı.
Makroekonomik verilerde Avro Bölgesi'nde aralıkta yüzde 2,4 olan yıllık Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ocakta yüzde 2,5'e yükseldi. TÜFE, ocakta aylık bazda ise yüzde eksi 0,3 oldu. Piyasa beklentisi, yıllık enflasyonun ocakta yüzde 2,4 olacağı yönündeydi.
Almanya'da yıllık öncü enflasyon, ocakta beklenmedik şekilde zayıflayarak yüzde 2,3'e indi. AB uyumlu TÜFE ocakta bir önceki aya göre yüzde 0,2 düşerken, yıllık bazda yüzde 2,8 yükseldi.
Avro Bölgesi'nde imalat sanayi PMI, ocak ayında 1,5 puan artarak 46,6 puan oldu. Almanya'da Aralık 2024'te 42,5 puan olan imalat sanayi PMI, ocakta 45 puana çıkarak Mayıs 2024'ten beri en yüksek seviyesine ulaştı.
Avro Bölgesi'ndeki tüketicilerin 2025'e yönelik enflasyon beklentileri ise sınırlı yükseldi. Tüketiciler, enflasyonun bu yıl yüzde 2,1, 2026'da yüzde 1,9 ve 2027'de yüzde 2 seviyesinde olacağını beklerken, 2025'e ilişkin öngörüleri yüzde 0,2 yukarı yönlü revize edildi. Tüketicilerin 2026 yılına dair enflasyon beklentileri ise değişmedi.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,29, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,26, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,29 ve İtalya'da MIB 30 endeksi ise yüzde 1,60 değer kazandı.
Gelecek hafta perşembe Avro Bölgesi'nde sanayi üretimi, Almanya'da enflasyon, İngiltere'de büyüme, sanayi üretimi, cuma Avro Bölgesi'nde büyüme verileri takip edilecek.
Asya borsaları Japonya hariç yükseldi
Asya tarafında ise Japonya hariç alıcılı seyir öne çıktı. ABD ve Çin arasında ticari restleşmenin tahmin edildiği kadar agresif olmaması, risk iştahını destekledi.
Öte yandan Japonya Merkez Bankasının (BoJ) yönetim kurulu üyesi Naoki Tamura, BoJ'un nisan ayında başlayacak mali yılın ikinci yarısına kadar faiz oranlarını en az yüzde 1'e yükseltmesi gerektiğini kaydetti.
Japonya'da açıklanan verilere göre, aralık ayına ilişkin hane halkı harcamaları yıllık bazda yüzde 2,7 artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Ülkede aralık ayı öncü göstergeler endeksi de öngörüleri geride bırakarak 108,9 oldu.
Bunlara ek olarak Hindistan Merkez Bankası (RBI), politika faizini beklentiler dahilinde 25 baz puan indirerek yüzde 6,5'ten yüzde 6,25'e çekti. RBI, en son mayıs 2020'de faiz indirmişti.
Bu gelişmelerle geçen hafta Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 4,49, Çin'de Şanghay Bileşik endeksi yüzde 1,63, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,18 yükselirken, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,90 değer kaybetti.
Gelecek hafta pazartesi Japonya'da dış ticaret dengesi, çarşamba Japonya'da ÜFE verileri takip edilecek.
Ayrıca salı günü Japonya'da piyasalar tatil sebebiyle kapalı olacak.
Yurt içinde ödemeler dengesi verileri takip edilecek
Yurt içinde geçen hafta düşüş eğilimi öne çıktı. Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 0,53 değer kaybederek 9.951,65 puandan tamamlanırken, gözler gelecek hafta açıklanacak ödemeler dengesi verilerine çevrildi.
AA Finans'ın Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından 13 Şubat'ta açıklanacak "Aralık 2024 Ödemeler Dengesi" verilerine ilişkin beklenti anketi, 13 ekonomistin katılımıyla sonuçlandı.
Ankete göre ekonomistler, cari işlemler hesabının aralık ayında 3 milyar 665 milyon dolar açık verdiğini öngördü. Ekonomistlerin söz konusu dönem için cari denge beklentileri, 4 milyar 800 milyon dolar açık ile 1 milyar dolar fazla arasında değişti. Ekonomistler, cari işlemler açığının 2024 yılında 9 milyar 651 milyon dolar olarak gerçekleşeceğini tahmin etti. Ekonomistlerin 2024 için cari açık beklentisi, 9 milyar dolar ile 10 milyar 406 milyon dolar aralığında yer aldı.
2025 sonunda ise cari işlemler açığının 19 milyar 909 milyon dolar olacağı tahmin ediliyor.
Öte yandan TCMB'nin yılın 1. Enflasyon Raporu'nun tanıtımı amacıyla ilk kez İstanbul Finans Merkezi'ndeki yerleşkesinde düzenlenen bilgilendirme toplantısı takip edildi.
TCMB Başkanı Fatih Karahan, burada yaptığı konuşmada, 2025 sonunda enflasyonun yüzde 24 seviyesinde gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini belirterek, "2026 yıl sonu için yüzde 12 olan enflasyon tahminimizi ise koruduk. Enflasyonun 2027 yılında yüzde 8'e geriledikten sonra orta vadede yüzde 5 seviyesinde istikrar kazanmasını hedefliyoruz." dedi.
Karahan, "(Faiz indirimleri) Burada herhangi bir şekilde oto pilotta değiliz, toplantıdan toplantıya gidiyoruz, veri odaklı gidiyoruz, belli bir alanımız olduğunu değerlendiriyoruz ama ihtiyatlı bir şekilde gitmek burada oldukça önemli." ifadesini kullandı.
Bu arada yurt içinde geçen hafta, enflasyon verileri öne çıkan önemli gündem maddeleri arasında yer aldı. Buna göre TÜFE, ocakta aylık bazda yüzde 5,03, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 3,06 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 42,12, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 27,2 olarak kayıtlara geçti.
Bununla birlikte Dolar/TL, haftayı bir önceki kapanışın yüzde 0,3 üzerinde 35,9680'den kapattı.
Yurt içinde gelecek hafta pazartesi sanayi üretimi, işsizlik oranı, perşembe ödemeler dengesi, cuma TCMB piyasa katılımcıları anketi ve konut satışları takip edilecek.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
