Kazakistan’da Türkiye ile 'geliştirilmiş stratejik ortaklık' kararı 'önemli' ola

Nur Sultan

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın daveti üzerine geniş bir heyetle Ankara’ya yaptığı resmi ziyaretin yankıları sürüyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde törenle ağırlanan Tokayev’in 10-11 Mayıs’taki Ankara ziyaretinin sonuçları ise Kazakistan medyasının ana gündem maddesi olmaya devam ediyor.

Söz konusu ziyaret kapsamında ilk önce baş başa ardından heyetler arası görüşmeler gerçekleştiren Tokayev ile Erdoğan’ın el sıkıştığı fotoğrafları, ulusal gazetelerin manşetlerinde yer aldı.

Kazakistan’ın ana ulusal basın organı olarak bilinen Egemen Kazakistan gazetesi, Tokayev’in Ankara ziyaretini manşete taşıdı.

Gazetenin “Güçlü kardeşlik ilişkileri veya Kazakistan ile Türkiye ilişkileri geliştirilmiş stratejik ortaklık düzeyine yükseltildi” başlığıyla yayımladığı haberde, Tokayev ile Erdoğan’ın, Ankara’da ikili ilişkileri “geliştirilmiş stratejik ortaklık” düzeyine çıkarma kararı aldıkları belirtildi.

Haberde, “Taraflar, söz konusu kararın iki ülke arasında siyasi, askeri, savunma, güvenlik, ekonomi, ticaret, yatırım, ulaştırma, transit, havacılık, sanayi, metalürji, turizm, enerji, çevre, tarım, ormancılık, sosyal hizmetler, acil durumlar, sağlık, kültür, eğitim, bilim, teknoloji, inovasyon, medya, gençlik ve spor, arşiv alanlarında ortak çıkarlar doğrultusunda iş birliğini güçlendirme bakımından önemli bir adım olduğunun altını çizdi.” ifadelerine yer verildi.

Rusça yayımlanan Kazahstanskaya Pravda gazetesinde de Tokayev’in Ankara ziyareti manşetten verildi.

Erdoğan ile Tokayev’in baş başa görüşmesi sırasında çekilen fotoğrafla desteklenen haber, “Kazakistan ve Türkiye: Geliştirilmiş stratejik ortaklığa” başlığıyla yayımlandı.

Söz konusu geliştirilmiş ortaklığın mevcut jeopolitik durum kapsamında ikili ve bölgesel ilişkiler için önemli olduğunun vurgulandığı haberde, Tokayev’in “Bu ülkelerimizin kardeşlik bağlarını güçlendirmek için kilit bir adımdır. Kazakistan ile Türkiye, Avrasya kıtasında istikrar ile barışın sağlanmasına büyük önem veriyor. Bugünde ülkelerimiz arasında hem bölgesel hem uluslararası düzeyde sıkı etkileşim var.” sözlerine yer verdi.

ANKA'nın Kazakistan'da üretilmesine yönelik anlaşma büyük yankı uyandırdı

Tokayev ile Erdoğan arasında imzalanan “geliştirilmiş stratejik ortaklık” bildirisi ülkede medya kadar kamuoyunda da büyük etki yarattı.

Özellikle iki ülke arasında imzalanan askeri istihbarat alanında iş birliği ve Türk insansız hava aracı ANKA’nın Kazakistan’da üretileceğine dair anlaşmalar, Kazak uzmanlar ile sosyal medya kullanıcıları tarafından “önemli” olarak değerlendirildi.

Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Darhan Kıdırali, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ikili ilişkileri “geliştirilmiş stratejik ortaklık” düzeyine yükseltme kararının Tokayev’in Ankara ziyaretinin önemini ortaya koyduğunu söyledi.

Kıdırali, Kazakistan ile Türkiye arasında stratejik ortaklık anlaşmasının 2009’da imzalandığını anımsatarak, “Geliştirilmiş stratejik ortaklık her sahaya yansıyan iş birliği anlaşmalarının toplamıdır.” dedi.

Bir tarihçi olarak arşiv alanında imzalanan iş birliği anlaşmasını önemli bulduğunu kaydeden Kıdırali, “Çünkü ortak tarihin yazımında bu arşiv belgeleri son derece önemlidir.” diye konuştu.

Kazak siyaset bilimci Yerbol Yedilov ise Telegram kanalından yaptığı değerlendirmesinde, Tokayev’in Türkiye’ye yaptığı ziyaretin kuşkusuz tarihi olarak nitelendirilmesi gerektiğini belirtti.

Yedilov, iki ülke arasında yüksek düzeyde imzalanan 14 iş birliği anlaşmasına işaret ederek, “Kabul edelim, her anlaşmanın hangisinin daha önemli olduğunu tartışmak zor. Ancak mevcut jeopolitik durumu göz önünde bulundurmak gerekirse, o vakit savunma alanındaki ikili iş birliğinin altı çizilmeli diye düşünüyorum.” ifadesini kullandı.

Yazısında Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Kazakistanlı kardeşlerimizin istikrarı, huzuru ve güvenliği için Türkiye sorumluluk almaya hazır” sözlerine dikkati çeken Yedilov, iki ülke arasında imzalanan askeri istihbarat alanında iş birliği ve Türk insansız hava aracı ANKA’nın Kazakistan’da üretilmesine yönelik anlaşmaların önemine işaret etti.

Trans Hazar Koridoru'nun önemi arttı

Yedilov, özellikle Kazakistan için petrol taşıma güzergahlarını çeşitlendirme konusunun ön planda olduğu bu süreçte Türkiye ile Trans Hazar Koridoru'nu birlikte geliştirmeye yönelik ortak adımın önemine dikkati çekerek, "Trans Hazar Koridoru üzerinden Horgos’tan (Kazakistan’ın Çin ile kara liman kapısı) İstanbul’a mal taşıma süresi 5 kat azalarak 60 günden 13 güne düşürüldü. Bu mevcut jeopolitik ortamda Kazak petrolünün Türk ulaşım koridorlarını kullanarak Avrupa’ya ihracat rotasını çeşitlendirmesine önemli olanak sağlayacak.” değerlendirmesinde bulundu.

Kazak siyaset bilimci Dosım Satpayev de Facebook’tan paylaştığı yazısında, Tokayev’in Türkiye ziyaretinin eski Sovyetlerin jeopolitik mimarisinin zorlu bir dönüşüm zemininde olduğu bir dönemde gerçekleşmesiyle dikkati çektiğini söyledi.

Satpayev, daha önce Ukrayna’daki savaşla ilgili yazdığı bir makalesine atıf yaparak, şunları kaydetti:

“Kazakistan’ın güvenliğinin temel ilkelerinden biri bölgedeki jeopolitik güç dengesini hem Rusya hem Çin’e karşı sürekli korumak olacaktır. Bu dengelerden biri de Türk devletleri arasında sağlanacak daha yakın askeri ve siyasi iş birliğidir.”

Bunun yanı sıra resmi görüşmelerin ardından masa tenisi oynayan Erdoğan ile Tokayev’in fotoğrafları, ülkede sosyal medya ağlarında da en çok beğeni toplayan paylaşım oldu.

Kaynak: AA