TAŞKENT - BAHTİYAR ABDUKERİMOV
Özbekistan'ın orta kısmındaki Karatau Dağı'nın güney yamacında yer alan Sarmışsay Vadisi, ilk çizimleri milattan önce 9 bin yılına kadar dayanan 5 binden fazla kaya resmiyle öne çıkıyor.
Orta Çağ dönemine ait çok sayıda mimari ve kültürel yapıtla göz kamaştıran Özbekistan'ın Sarmışsay Vadisi'ndeki kaya resimleri, günümüze kadar iyi bir şekilde korunmasına rağmen uluslararası bilim camiasında yeterince bilinmiyor.
Özbekistan'ın tarih öncesi devirlere ait sanatının doğal galerileri arasında önemli bir yer tutan ve ülkenin orta kısmında yer alan Nevai şehrinin 50 kilometre kuzeydoğusunda bulunan Sarmışsay, 1960'lı yıllarda Özbek bilim insanı ve arkeologlar tarafından bulundu.
Çeşitli dönemlerde yapılan farklı araştırmalar sonucunda, yörede 5 binden fazla kaya resmi olduğu ortaya çıkarıldı.
Sarmışsay Vadisi'nde kaya resimlerinin yanı sıra çeşitli dönemlere ait çalışma atölyeleri, sığınaklar, mağaralar, mezarlıklar ve küçük kaleler dahil 200'den fazla eski yapıt bulunuyor. Vadiye, 2004 yılında Nevai Valiliği tarafından "tarihi, kültürel ve doğal peyzaj müzesi" statüsü verildi, kaya resimleri koruma altına alındı.
Sarmışsay Vadisi'ndeki 5 bin hektarlık alana yayılan kayalıklara çizilen ilk resimlerin milattan önce 9 bin yılına dayandığı, en son kaya resimlerinin ise 12-13. yüzyıllarda çizildiği tahmin ediliyor.
"Sarmışsay, kaya resimlerinin bulunduğu bir açık hava müzesi"Sarmışsay'a ilişkin AA muhabirine açıklamalarda bulunan Özbek bilim adamı Bahram Usmanov, vadinin adeta bir açık hava resim müzesi olduğunu belirtti.
Sarmışsay'daki kaya resimlerini, kendine özgü tarih ve kültür ansiklopedisi olarak nitelendiren Usmanov, kaya resimlerinin en ilkel sanat eserlerinden biri olduğuna işaret etti.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
