Kastamonu
Ahlat köyü Hacıbaklar Mahallesi'nde bulunan altıgen şeklindeki bazalt kayalar, görüntüsüyle dikkat çekiyor.
Hacettepe Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Genel Jeoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cemal Tunoğlu, AA muhabirine, bazalt kayaların soğuma çatlakları ile meydana gelmiş beşken veya altıgen kayalar olduğunu söyledi.
Bazaltın sert ve koyu renkli kayalar olduğunu belirten Tunoğlu, "Bazalt sütunlar, diğer akma veya lav bazaltları gibi yüzeyde akan ve soğuyan bazaltlar değildir. Onlarda sütunsal yapı yoktur." dedi.
Yarık ve çatlaklar boyunca yeryüzüne ulaşan lavın o zamanın topoğrafyasına uygun çukurlarda birikerek lav göllerini oluşturduğunu anlatan Tunoğlu, "1000-1200 derece sıcaklıktaki lavın çevreyle temastaki dış yüzeyi hızlı soğuma ile katılaşıp ince bir kabuk oluşturur. Bu kabuk, lav gölünün ısısını uzunca süre korumasını, soğumanın, taşlaşmanın geniş zaman almasını sağlar. Soğuma süreci boyunca lav, kütle olarak yüzde 5-10 oranında küçülür. Bu esnada beşgen-altıgen sütunları oluşturan soğuma çatlakları, lavın akış yönüne dik olarak gelişir." diye konuştu.
Bazalt sütunların lavın dik akması sonucu oluştuğunu dile getiren Tunoğlu, "Boyutları çok değişken olabilir. 50 santimetre, 1 metre çapında veya daha fazla olabilir. Bir parmak çapında olanlar dahi vardır. Bu, tamamen bazalt lavın özelliğine, içindeki gazların bolluğuna ve aynı zamanda soğumanın hızına bağlı." ifadesini kullandı.
"Burası, bölgede volkanizma faaliyetinin varlığını gösteriyor"
Tunoğlu, bazalt kayaların Türkiye'de farklı örneklerinin bulunduğuna işaret ederek, şöyle devam etti:
"Çok güzel görünümlü olanlar var. Türkiye, volkanik bir ülke. Özellikle 20-25 milyon yıl öncesinde Miyosen Dönem başından itibaren çok etkin volkanizmayla baş başa kalmış. Öyle tahmin ediyorum ki buranın yaşı 15-20 milyon yıla kadarki dönemle ilintili olabilir. Burası, bölgede volkanizma faaliyetinin varlığını gösteriyor. Kastamonu il sınırlarında bir volkan dağı yok ama hemen yakınımızda Ilgazları biliyoruz. Ilgazların diğer tarafında, Ilgaz, Tosya, Çerkeş, Kurşunlu, hatta biraz daha aşağılara inersek Kızılcahamam bölgesi Galatya Masifi, Kızılcahamam volkanitleri dediğimiz geniş bir alanı kaplıyor. Bu faaliyet döneminde bunların da meydana gelmiş olması muhtemel."
Bazalt kayalıkların bölgedeki nadir alanlardan biri olduğunu vurgulayan Tunoğlu, "Burayı jeosit, jeopark alanı çerçevesinde muhafaza edebiliriz." dedi.
Doğa fotoğrafçısı Cebrail Keleş ise gezilerinin birinde bazalt kayalıklarına rastgeldiğine dikkati çekerek, "Bir doğa fotoğrafçısı olarak sık sık gelip fotoğraflarını çekiyorum. Burası çok güzel ve korunmaya değer bir tabiat yapısı." diye konuştu.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
