İSTANBUL (AA) - Kale Grubu'nın banttan çıkardığı Türkiye'nin ilk yerli turbojet motoru KTJ-3200, başarıyla test edildi. Motor, savaş uçağından atılan Satha Atılan Orta Menzilli Mühimmat'larda (SOM) kullanılacak.
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) desteğiyle Kale Arge tarafından geliştirilen KTJ-3200 turbojet motorunun testi, Tuzla'da gerçekleştirildi.
Kale Grubu Başkan Yardımcısı ve Teknik Bölüm Başkanı Osman Okyay, burada yaptığı konuşmada, turbojet motor geliştirme çalışmalarına 2012 yılında Kale Havacılık bünyesinde adım attıklarını hatırlatarak, motorun, bütün testleri sorunsuz şekilde geçtiğini söyledi.
Okyay, motorun ilk kullanım yerinin SOM füzeleri olduğunu belirterek, şu an füzelerin bir Fransız motoru ile uçtuğunu bildirdi.
Türkiye'de ilk defa turbojet motor geliştirildiğini ifade eden Okyay, Türkiye'de altyapı eksikliğinden dolayı motoru geliştirirken çekirdek motorun yanı sıra elektronik kontrol ünitesi, yakıt pompası, alternatör ve ateşleyici gibi alt sistemleri de geliştirdiklerini anlattı.
Okyay, "Bu motoru geliştirirken çekirdek motorun dışında alt sistemler de geliştirildi. Böyle bir kabiliyet kazanıldı. Bundan sonra Türkiye'de yapılacak olan jet motorlarının artık daha evvel alt sistemlerini yapmış bir şirketimiz, bir alt yapımız var." dedi.
- "Motoru optimize ederek geliştireceğiz"
Osman Okyay, SSB ile imzalanan Ar-Ge projesi kapsamında, zamanla netleşen milli seyir füzesi ihtiyaçlarına binaen, zorluk seviyesi gittikçe artan bir çalışma yürütmeye başladıklarını söyledi.
Motoru geliştirirken odaklandıkları temel konulara değinen Okyay, geliştirme ve test çalışmaları için gelişmiş bir irtifa test sistemi altyapısına, turbomakine tasarım ve geliştirme çalışmalarında faydalanılacak bir endüstriyel ekosisteminin yanı sıra turbomakine kontrol ve aksesuarlar uzmanlığı, elektronik kontrol üniteleri, yakıt pompaları, ateşleyiciler ve alternatörler üzerine çaba sarf ettiklerini anlattı.
Okyay, yoğun çalışmaları sonucu dünya çapındaki benzerlerinden aşağı kalmayacak ileri teknoloji bir turbojet motor üretmeyi başardıklarını kaydetti.
Üniversite iş birlikleri ve alt yapımcı anlaşmaları doğrultusunda, turbomakine tasarım ve geliştirme faaliyetlerinde özelleşmiş danışmanlar ve paydaş firmalar olduğunu belirten Okyay, hem Kale projeleri hem de sektörün diğer ihtiyaç duyduğu havacılık motoru projelerinde görev alabilecek paydaşların oluşumuna vesile olduklarını aktardı.
Okyay, tamamen özgün olarak geliştirilen motorun seyir füzelerine entegrasyonunu bu yıl yapmak istediklerini ifade ederek, gelecek dönemde motoru, hedef uçak ve insansız platformlara yönelik kullanım için optimize ederek geliştireceklerini söyledi.
- "F-35 uçaklarına parça üretimimiz devam ediyor"
Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Okyay, F-35 uçaklarına parça üretiminde bir sorun olup olmadığına ilişkin, "Bize yansıyan negatif bir gelişme yok. İmalatımız devam ediyor." dedi.
Okyay, motor geliştirme projesinin bedelinin SSB'nin desteğiyle birlikte yaklaşık 50 milyon doları bulduğunu belirterek, motorun doğal ihracat pazarlarının Avrupa ülkeleri ve ABD olduğunu vurguladı.
Bir motor ailesi kurma hedefleri olup olmadığına yönelik de Okyay, motorun uzun ömürlü ve daha uzun menzilli olması için çalışacaklarını ifade etti.
- KTJ-3200 turbojet motoru
Verilen bilgiye göre, SSB'nin alt yüklenicisi olarak Kale tarafından tamamen yerli imkânlarla özgün olarak geliştirilen KTJ-3200, özellikle seyir füzeleri ve hedef uçak gibi insansız platformlara yönelik kullanım için optimize edildi.
Kompakt tasarımı ile yüksek itki, düşük yakıt tüketimi ve farklı irtifa/hız şartlarında başlatılabilme özelliklerine sahip, kontrol ve aksesuarlarının tamamı Kale tarafından özgün olarak geliştirilen motor, yapılacak bazı modifikasyonlarla farklı hava platformlarına adapte edilebilecek.
Motor, TSK envanterindeki yerini, 2019 yılı içinde kalifikasyonun tamamlanmasının ardından TÜBİTAK SAGE tarafından geliştirilen ve ROKETSAN tarafından üretilen SOM füzesi üzerinde kullanılmak üzere alacak.
Öte yandan, yarın kapılarını açacak Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı'nda (IDEF) KTJ-3200 turbojet motorunun yanı sıra Kale'nin Kanatlı Güdüm Kiti, Krueger Flap, Milli Piyade Tüfeği (MPT76) ve hafif silahlar sergilenecek.
