İSTANBUL (AA) - Kale Grubu ve dünyanın en büyük uçak motor üreticilerinden Rolls-Royce, Türkiye'ye uçak motorları geliştirmek için el sıkıştı.
Yüzde 51 Kale Grubu, yüzde 49 Rolls-Royce ortaklığıyla bir şirket kuracak olan iki grup, başta Türkiye'nin milli savaş uçağı projesi TF-X olmak üzere, ülkenin sivil ve askeri alanda ihtiyaç duyduğu uçak motorlarını geliştirmeyi hedefliyor.
Söz konusu girişim sayesinde, Türkiye'nin dünyada az sayıdaki uçak motoru üreticisinden biri olması ve uçak motoru ihracatçısı konumuna yükselmesi bekleniyor.
Kale Grubu Başkan Yardımcısı Osman Okyay, anlaşmanın imza töreninde yaptığı konuşmada, küresel üretim kabiliyeti ve bilgi birikimlerinin kendilerini Türkiye'nin havacılık ve savunma sanayisi için daha büyük sorumluluklar almaya teşvik ettiğini söyledi.
Türkiye'nin yerli ve milli bir havacılık ve savunma sanayisine sahip olma konusunda büyük bir irade ortaya koyduğunu belirten Okyay, Milli Savunma Bakanlığı ve Savunma Sanayii Müsteşarlığı liderliğinde 15 yıldır giderek ivmelenen bu hedefin pek çok milli projenin hayata geçmesine imkan verdiğini kaydetti.
Okyay, Türkiye'nin 2000'lerin başında dünyanın en çok havacılık ve savunma ithalatı yapan 6'ncı ülkesiyken bugün 11'inci sıraya gelmesinin önemli bir aşama olduğuna işaret etti. Bugün ülkenin önündeki en büyük hedeflerden birinin kendi uçağını yapmak olduğunu aktaran Okyay, şöyle devam etti:
"Adına TF-X denilen milli savaş uçağından sivil uçaklara kadar çok büyük bir üretim hedefinden söz ediyoruz. Dünyada kendi uçağını üretebilen çok az ülke var ve bu gerçekten çok iddialı olmayı gerektiren bir hedef. Ülkemize ve üretim kabiliyetimize olan inancımız, bizi bu projede rol alma arayışına itti. Bu süreçte karşımıza en az bizim kadar hevesli bir grup olan Rolls-Royce çıktı. Kale Grubu ve Rolls-Royce olarak, ülkemizin sivil ve askeri uçak projelerinin motorlarını tasarlayıp üretmek üzere ortak olma kararı aldık."
- "Ülkemizin stratejik ihtiyaçlarını karşılayacak bir ortaklık"
Osman Okyay, kuruluş işlemleri devam eden şirketin yüzde 51'inin Kale Grubu'na, yüzde 49'unun Rolls-Royce'a ait olacağını bildirdi.
İlk aşamada 400 kadar Türk mühendisin görev yapacağı bu ortaklığın Türkiye havacılık ve savunma sanayisinde bir dönüm noktası olacağına inandığını ifade eden Okyay, "Enerjimizi, dünyanın en büyük uçak motoru üreticilerinden biri olan Rolls-Royce ile birleştirmekten büyük bir memnuniyet ve gurur duyuyoruz. Bu ortaklıkla çok uzun yıllar ülkemizin stratejik ihtiyaçlarını karşılayacak olmanın heyecanını yaşıyoruz." diye konuştu.
Okyay, Rolls-Royce'un, Türkiye'nin geleceğine ve Kale Grubu'na gösterdiği güvenin kendilerine hem gurur hem de cesaret verdiğini ifade etti.
Türkiye'nin birçok alanda kendi geliştirdiği özgün sistemleri tasarlayan, geliştiren, üreten ve ihraç eden lider bir ülke olmayı hedeflediğini belirten Okyay, "Bu hedefe ulaşmak için tasarım ve geliştirme deneyimi olan, güçlü, dinamik ve çok yönlü organizasyona sahip, güçlü sermaye yapısında ve istekli ana yüklenicilere ihtiyaç var. Sürdürülebilir, fark yaratabilen bir başarının sırrının Ar-Ge olduğu inancındayız. İşte bu ortaklık, ülkemizin ihtiyaç duyduğu teknoloji transferini ve sürdürülebilir bir üretim zincirini vadediyor." diye konuştu.
Bu imzanın sadece bir Türk ve bir İngiliz şirketinin ortaklığı olarak değerlendirilmemesi gerektiğini vurgulayan Okyay, şunları kaydetti:
"İngiltere, Avrupa Birliği'nden çıkma kararı aldıktan sonra Türkiye'yi gelecekte iş birliği artırılacak hedef ülkelerden biri olarak deklare etti. Bu çerçevede bu yılın başında iki ülke arasında Milli Muharip Uçak Projesi ve 2017 Havacılık Güvenliği İşbirliği Programı çerçevesinde iki işbirliği anlaşması imzalandı. İnşallah biz de ortağımız Rolls-Royce ile bu sürece katkı verecek, üzerimize düşen misyonu yerine getireceğiz. Ülkemize hayırlı olmasını temenni ediyorum."
- "İlk motoru 2023'te uçurmayı hedefliyoruz"
Konuşmasının ardından soruları yanıtlayan Okyay, ortaklık sürecinin, Türk mühendislerin işe alınıp onların İngiltere’de eğitimiyle başlayacağını bildirdi.
Okyay, proje kapsamında hedeflerinin çok büyük olduğunu belirterek, "Kale Grubu ve Rolls-Roys olarak Türkiye'de sivil ve askeri uçak motoru tasarlamak, geliştirmek, üretmek ve satış sonrası hizmetleri vermek üzere bir aradayız. Kendimize ilk hedef olarak TF-X savaş uçağı projesini aldık. Ancak bir jet motoru bir ülkenin ihtiyaçları için geliştirilmez. Bunu ihracat imkanının olması önemli. Biz de bu yola ileride ihraç edilebilir bir motor geliştirme hedefiyle çıktık. İhracat pazarı da aslında bütün dünya. Dolayısıyla ihracatta da önümüz açık." şeklinde konuştu.
Sıfırdan bir motor olacağı için projede uzun bir tasarım ve geliştirme dönemi bulunduğunu anlatan Okyay, "İlk motoru 2023'te uçurmak hedefimiz var. Ancak sertifikasyon ve iyileştirme süreçleri bir miktar daha vakit alacaktır. Bizim tahminimiz, bütün sertifikasyon süreçleri tamamlanmış halde en geç 2030 gibi seri üretime başlanmasıdır. İnşallah daha erken de bunu başarırız." ifadelerini kullandı.
Okyay, proje kapsamında öncelikle bir Ar-Ge merkezi kurulacağını, ardından bir üretim tesisine ihtiyaç olduğunu belirterek, "Bu projede uçak motoru üretimi anlamında yerli bütün kabiliyetleri kullanmak üzere bir gayretimiz olacak. Proje kapsamında istihdam edilecek personel sayısından öte aslında endüstriye çok büyük bir iş imkanı ortaya çıkacak." dedi.
- Kurulacak şirketin adı TAEC Uçak Motor Sanayi AŞ olacak
İleride başka motorların geliştirilmesini de hedeflediklerini aktaran Okyay, kurulacak şirketin adının TAEC Uçak Motor Sanayi AŞ olacağını söyledi.
Okyay, "Rols-Roys'un Türkiye'ye güven duyması ve ülkenin geleceğine yatırım yapıyor olması önemli. Partner olarak Kale Grubu'nu seçmesi de bizim için mutluluk ve gurur kaynağı." ifadelerini kullandı.
Kale Grubu içindeki savunma sanayisinin payının yüzde 30 civarında olduğunu belirten Okyay, ileride bu oranın yüzde 50'ye ulaşmasını hedeflediklerini kaydetti.
Okyay, savunma sanayisinde bugüne kadar 200 milyon dolarlık yatırım yaptıklarını bildirdi.
- "Türkiye'ye inanıyoruz"
Rolls-Royce Savunma ve Havacılık Grubu Başkanı Chris Cholerton da TF-X projesinde milli bir motor geliştirmek üzere Kale Grubu ile birlikte çalışma fırsatına sahip oldukları için mutluluk duyduklarını ifade etti.
Rolls-Royce olarak 2015 yılında bir Gelişmiş Üretim ve Teknoloji Merkezi kurma adımı atarak Türkiye'nin savunma ve havacılıkta küresel oyuncu olma iddiasına inancını ortaya koymuş bir grup olduklarını belirten Cholerton, "Bu ülkenin bu alandaki hevesi bizi de çok heyecanlandırıyor. Türkiye'nin dünya çapında güçlü bir savunma ve havacılık endüstrisi kurmasında önemli bir rol oynayacağımıza inanıyoruz." dedi.
Cholerton, Kale Grubu ile yaptıkları ortaklığın Türkiye'nin havacılık ve savunma sanayisi yetkinliklerinin artırılmasında önemli olacağını vurguladı. Böylelikle Türkiye'nin global bir oyuncu haline gelmesine katkı sunulacağını ifade eden Cholerton, şunları kaydetti:
"Kale Grubu'nun bugüne kadarki deneyimi ve başarısı sağlam bir ortaklığın temellerinin atılmasını sağladı. Birlikte havacılık ve savunmada köklü bir oluşum gerçekleştireceğiz. Hem Türkiye'nin hem de global piyasaların ihtiyaçlarını karşılayacağız. İhracat pazarları için de son derece cazip bir üretim yapabiliriz. Ortaklığımız Türkiye'nin havacılık ve savunma sektörü ile Silahlı Kuvvetler için ciddi fırsatlar teşkil ediyor. Bunun Türkiye'nin milli uçak üretme iddiasına yardımcı olacağına inanıyoruz."
Cholerton, bir soru üzerine, Türkiye'ye yepyeni bir motor teklifiyle geldiklerini, spesifik olarak TF-X savaş uçağı projesine uygun bir motor geliştireceklerini bildirdi.
Dünyada çok fazla savaş uçağı projesi bulunmadığını, dolayısıyla bu projeyle ilgilenen taraflar olacağını belirten Cholerton, "Bu uçağı olabilecek en başarılı uçak haline getirebilecek bir teklifle geldiğimizi göstereceğiz. Türkiye'de bu projeyi ileri taşıyacak motivasyon ve isteği görüyoruz. Türbin tasarım ve geliştirmede de istek var. Kale gibi güçlü ortak ile daha iyi mesafe kat edebileceğimizi düşündük." şeklinde konuştu.
Türkiye'nin savunmada yerlileşme hedefini desteklediklerini aktaran Cholerton, "Türkiye, bu projenin her aşamasında yer alacak. Sağlayacağı yerel katkıya çok inanıyoruz. İngiltere, Türkiye ile ortak olmak konusunda çok kararlı. Türkiye'ye inanıyoruz. Bu proje de Türkiye'ye bağlılığımızın bir göstergesi. Türkiye'de enerji alanında da bir heves var. Bu ve benzer projelerle kabiliyetimizi buraya taşımak bizim için güzel bir fırsat." değerlendirmesinde bulundu.
İngiltere'nin Ankara Büyükelçisi Richard Moore da bu anlaşmanın hem Türkiye hem de Birleşik Krallık için önemli olduğunu söyledi.
İki ülkenin yakın bir dost ve müttefik olduğunu belirten Moore, "Özellikle savunma sanayisinde bu dostluğun temsil edilmesi gerekiyor. Rolls-Roys gibi dev bir şirketle böyle bir ortaklık yapmak önemli. Birleşik Krallık bu ortaklığa tam destek veriyor. Her iki şirketi de tebrik ediyorum." dedi.
İmza törenine Kale Grubu Başkanı ve Üst Yöneticisi (CEO) Zeynep Bodur Okyay da katıldı.
