İSTANBUL (AA) - İran Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Politik ve Uluslararası Araştırmalar Kurumu (IPIS) Başkanı Dr. Seyyed Kazem Sajjadpour, bölgeye gelen üçüncü tarafların ülkelerin arasını açmaya çalışmasıyla bölge insanının zarar görmeye başladığını belirterek, "ABD, bölgede, uluslararası hukuk normlarını dikkate almıyor. Kendi müttefiklerini bile dinlemiyorlar. Türkiye'nin güvenlik endişesi var ama ABD bunu dikkate almıyor.'' dedi.
Sajjadpour, Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM) ve IPIS iş birliğiyle Bayrampaşa'da bir otelde düzenlenen ''Türkiye-İran Sürdürülebilir Strateji'' ana temalı "10. Türkiye-İran Yuvarlak Masa Toplantısı''nda, bu toplantılarla Türkiye-İran ilişkileriyle ilgilenen kişilerin bir araya gelerek, ikili ilişkilere bir katma değer sağladığını söyledi.
Bölgedeki sorunların ne şekilde idrak edildiğinin ve bu bağlamda Türkiye ve İran'ın nasıl analiz edilebileceğinden bahseden Sajjadpour, bölgesel politikaların ve oyuncuların soğuk savaş sonrası dönemde yükseldiğini kaydetti.
Sajjadpour, zamanla bölgenin açık bir hale geldiğinin altını çizerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Bölgedeki bütün oyuncuları düşünelim. Katar küçük bir devlettir belki ama oyuncudur. Türkiye de bir oyuncudur fakat stratejik önemi var. İran da aynıdır. Bizim bölgemizde Türkiye ve İran en önemli oyuncular. Onun dışında Suudi Arabistan da önemli. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) de önemli bir oyuncu, bunu Yemen'de yaptıklarına bakınca görebiliyorsunuz. Türkiye-İran ilişkilerinin oyun değiştirici bir etkisi olmaya başladı. Türkiye ve İran daha yakın bir iş birliği yapmaya başladığından beri özellikle Suriye konusunda Rusya'yla yaptıkları iş birliğiyle oyunun kurallarını değiştirdi. Kuzey Irak'ta bağımsız bir Kürt devletinin kurulması meselesi vardı. O zaman planlanan süreç bizim iş birliğimizle oyunun kurallarını değiştirdi. Oyun değiştirici olabilme görevi benim bahsetmek istediğim son noktaydı.''
''ABD, uluslararası hukuk normlarını dikkate almıyor''Bölgede yüzyıllardır var olduklarını dile getiren Sajjadpour, şu değerlendirmelerde bulundu:
''Üçüncü taraflar gelmeye başlayıp, ülkelerin arasını açmaya çalışınca bölge insanı zarar görmeye başladı. ABD, bölgede, uluslararası hukuk normlarını dikkate almıyor. Kendi müttefiklerini bile dinlemiyorlar. Türkiye'nin güvenlik endişesi var ama ABD bunu dikkate almıyor. Büyük devletler buradaki peyzajı ve jeopolitiği değiştirmeye çalışıyorlar. Bu dışarıdan empoze edilme uluslararası oyuncularla yapılmaya çalışılıyor. Bunların başarısız olması bekleniyor. Çünkü doğal değiller. Herhangi bir empoze ediş başarısızlığa mahkumdur. İran devrimi doğal bir yanıttı. İran devrimi ile bu süreç devam etti. İran devriminin doğallığı, yerli olması, bölgeden gelmesi ve içinden gelmesi, bölge ile ilgili söylediğim süreçlerin yansımasıdır. Bölgeyi yeniden şekillendirmek isteyenler ciddiler. Burada yeni bir soğuk savaştan bahsetmiyorum. Ama bunları dikkate almalıyız. Bölgelerin vereceği doğal yanıtlara inanıyoruz. Türkiye İran arasındaki ilişkiler bölgesel barışa ve güvenliğe katkı sunmakta.''
''İsrail'le birlikte yarattığı müttefiklik bölgeden çekilmesine izin vermiyor''ABD ile ilgili kafa karışıklığı olduğunu söyleyen Sajjadpour, ''Bunlardan bir tanesi Trump meselesi, attığı tweetler ve şahsiyeti... Amerika'da var olan bir kurum var ve işliyor. Bu beyefendiyi kontrol ediyor. Amerika bölgede yorulmuş durumda çünkü planları gerçekleşemedi. Sözde Irak demokrasinin yaratıcısı olacaktı. İki devlet (Türkiye ve İran) de buna karşı çıkmıştı. Ne olduğunu gördük. Bunun bir başarısızlık olduğunu Obama söyledi. Amerikalı meslektaşlarımla konuştuğumda bölgeden çekilmeyeceklerini anlıyorum. İsrail'le birlikte yarattığı müttefiklik onun bölgeden çekilmesine izin vermiyor.'' ifadelerini kullandı.
Amerika'nın bölgede askeri güçleriyle var olmaya çalıştığını, askeri kararlar alma ve müttefik seçme eğiliminde olduğunu belirten Sajjadpour, Arabistan ve BAE'yle yapılan bu müttefikliğin şahsiliğe dönüştüğünü anlattı.
Rusya'nın stratejik bir eylem içerisinde olduğunu ve ne yaptığını bildiğini ifade eden Sajjadpour, sözlerini, ''Rusya'nın politikası daha organize ve düzenli gibi görünüyor. Bu politikada kendisi daha kademeli ve önemli bir role geçti. Rusya'nın yardımıyla Suriye'de Astana ve Soçi süreci başladı. Çin'in küresel bir perspektifi var. ABD'yle karşı karşıya gelmekten kaçınacaklar. Ortadoğu'ya gelmeleri pek mümkün görünmüyor. Belki Afganistan ve Pakistan. Amerikan'nın okyanus ötesi üstünlüğüne karşı bir dengeleme politikası güdebilir. Bu bizim yararımıza olabilir. Bütün kontrol Amerikanın eline verilmemeli. Dış oyuncular çeşitlendirilmeli. Bu yüzden Çin, Rusya ve Avrupa önemli.'' şeklinde tamamladı.
''Varlığımızı devam ettirebilmek için birbirimize bağlanmalıyız''İran Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Araştırma ve Eğitim Merkezi Başkan Yardımcısı ve Büyükelçi Morteza Daman Pak da ''Biz varlığımızı devam ettirebilmek için birbirimize bağlanmalıyız. İran ve Türkiye'nin püskürtülmesi gibi politikalar var. Ama iki ülke de buna karşı aktif rol oynayabilir. Bunun için iş birliği yapmalı. Böylece bu gibi çabalara karşı koyabiliriz. Terörist gruplar ve aşırıcılar her iki ülkeyi de tehdit ediyor. Bu İran'a ortaklık için sebep veriyor. Bu iş birliğini konuşurken bu tehditlerin nasıl ortadan kaldırılabileceği de düşünülmelidir. '' diye konuştu.
Muhabir: Zeynep Rakipoğlu
