Dünya

Irak'ta Erbil ile Bağdat arasındaki sorunlar ve 10 yıl sonra yapılan seçimler 2023’e damga vurd

Irak’ta 2023’te Irak merkezi hükümeti ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) arasındaki birçok sorun devam ederken, ABD ile İran yanlısı Şii milislerin gerilimi ve 10 yıl sonra gerçekleşen yerel seçimler ana gündem maddeleriydi.

Irak'ta Erbil ile Bağdat arasındaki sorunlar ve 10 yıl sonra yapılan seçimler 2023’e damga vurd
30-12-2023 13:18
Erbil

Bütçe ve memur maaÅŸlarının gönderilmesi dahil bir dizi konuda kalıcı çözüme varamayan Erbil ve BaÄŸdat’ın petrol ihracatı konusunda henüz anlaÅŸmaya varamaması da öne çıkan konulardan biri oldu.

Ä°sveç'in baÅŸkenti Stockholm’de Kur'an-ı Kerim yakılmasına tepki olarak BaÄŸdat’taki Ä°sveç BüyükelçiliÄŸine düzenlenen baskının yanı sıra bu yıl, Musul’da 100’e yakın kiÅŸinin ölümüyle sonuçlanan düğün salonu yangını en trajik olaylardan biriydi.

Kerkük’te ordu kontrolündeki binanın Kürdistan Demokrat Partisi’ne (KDP) devredilmesi konusunda yaÅŸanan protestolar da 2023 yılının ülke açısından hareketli geçmesine neden oldu.

ABD ve Ä°ran gerilimine sahne olan ülkede, Ä°srail’in Gazze’deki saldırıları sonrası ABD ve koalisyon güçlerinin üslerine yönelik saldırılar ise uzun bir aradan sonra yeniden baÅŸladı.

Irak’ta siyasi çekiÅŸmeler, saldırılar ve çözümsüz kalan birçok soruna raÄŸmen 10 yıl sonra gerçekleÅŸen yerel seçimler ise olumlu bir geliÅŸme olarak deÄŸerlendirildi.

Türk firmaları Musul’un yeniden imarında aktif rol aldı

Terör örgütü DEAŞ'ın 2014'te Irak'ın Musul kentini ele geçirmesiyle büyük tahribata uğrayan kentte, işgal sonrası kentin yeniden imarında Türk şirketleri önemli roller oynamaya devam etti.

Türk şirketleri, kentin yeniden imarına demir köprüler, kanalizasyon ve hastane inşası gibi çeşitli alanlarda önemli katkılar sundu.

DEAÅž iÅŸgaliyle kullanılamaz hale gelen Musul Uluslararası Havalimanı’nın onarımı da iki Türk ÅŸirketi tarafından üstenildi ve havalimanının gelecek sene sivil uçuÅŸlara açılması bekleniyor.

Ayrıca, Basra Körfezi'ndeki Büyük Faw Limanı'ndan başlayıp Irak'ın kuzeyine doğru devam ederek Türkiye'ye ulaşacak Kalkınma Yolu Projesi de mayıs ayında duyuruldu.

Asya'yı Avrupa'ya bağlayacağı söylenen projenin 1200 kilometre uzunluğunda demir yolu ve kara yolu altyapısını içermesi planlanıyor.

Bu projenin Basra, Bağdat ve Musul'u de içeren bir güzergahı takip ederek Türkiye'deki demir yolu ağına bağlanması hedefleniyor.

KDP ve KYB milletvekilleri Mecliste yumruklaştı

IKBY Meclisi 22 Mayıs’ta, Yüksek Seçim Komisyonu konulu tartışmalı oturum sırasında KDP ve Kürdistan Yurtseverler BirliÄŸi (KYB) milletvekillerinin kavgasına sahne oldu.

Mecliste çıkan arbedede bazı KDP ve KYB milletvekillerinin yumruklaştığı, kimi milletvekillerinin Meclis Başkanlık kürsüsünü işgal ettiği ve kürsüye doğru dosya ve çeşitli eşyalar attıkları görüldü.

Öte yandan, KDP ve KYB’nin seçim yasası ve azınlık kotaları gibi konularda yaÅŸadığı anlaÅŸmazlıklar nedeniyle IKBY milletvekili seçimleri de ikinci kez ertelenerek 25 Åžubat 2024 tarihinde yapılacağı duyuruldu.

Kur'an-ı Kerim yakılmasına tepki gösteren grup İsveç Büyükelçiliğini bastı

Irak’ın baÅŸkenti BaÄŸdat’ta bir grup protestocu, 29 Haziran’da Stockholm’de Kur'an-ı Kerim yakılmasına tepki göstererek, Ä°sveç BüyükelçiliÄŸine baskın düzenledi.

Grup önce bahçeye girdi ardından da binanın çatısına çıkarak "Kur'an’a evet" sloganları attı.

Irak güvenlik güçleri yaşananlar üzerine çevrede yoğun güvenlik önlemleri aldı ve hükümet binalarıyla yabancı misyon temsilciliklerinin bulunduğu Yeşil Bölge'yi trafiğe kapattı.

BaÄŸdat’ta 20 Temmuz’da ise Åžii dini ve siyasi lider Mukteda es-Sadr’ın lideri olduÄŸu Sadr Hareketi’ne baÄŸlı gruplar, Ä°sveç BüyükelçiliÄŸi binasına girerek bazı bölümlerini ateÅŸe verdi.

Bağdat ile Erbil arasında petrol ihracatı anlaşmazlığı çözülemedi

Paris merkezli Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nin Türkiye ile Irak arasındaki petrol ihracatı konusunda verdiği karar sonrası 25 Mart'ta Irak'tan Ceyhan Limanı'na petrol akışı durduruldu.

IKBY Dış Ä°liÅŸkiler Dairesi Sorumlusu Sefin Dizayi, 30 AÄŸustos’ta yaptığı açıklamada, IKBY petrolünün ihracatının durması nedeniyle Irak'ın yaklaşık 5,5 milyar dolarlık kayba uÄŸradığını belirtmiÅŸti.

Türkiye'nin ve IKBY’nin petrol ihracatının yeniden baÅŸlamasını istediÄŸini belirten Dizayi, "BaÄŸdat resmi olarak hazır olduklarını söylüyor ancak henüz pratik bir adım atmadı." demiÅŸti.

Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulgani ise Irak’tan Türkiye’ye petrol ihracatının yeniden baÅŸlaması için IKBY, petrol ÅŸirketleri ve Türkiye ile anlaÅŸma saÄŸlanacağını açıklamıştı.

Buna rağmen petrol ihracatı Bağdat ile Erbil arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle yeniden başlamadı.

Kerkük’te protestolar

Kentte Kerkük Ortak Operasyonlar Komutanlığı karargahının KDP'ye teslim edilme hazırlıkları 28 AÄŸustos’ta protestolara yol açtı.

KDP destekçisi bir grubun, ordu kontrolündeki binanın KDP'ye teslim edilmesine karşı çıkanların kapattığı Erbil-Kerkük kara yolunun açılması talebiyle düzenlediği protestoların ardından çıkan olaylarda 4 kişi ölürken, 15 kişi yaralandı.

Irak: İran rejim karşıtları silahsızlandırılarak sınırdan uzağa yerleştirildi

BaÄŸdat yönetimi, 19 Eylül’de Ä°ran rejimi karşıtı grupların silahsızlandırılarak, sınırdan uzak bölgeye yerleÅŸtirildiÄŸini bildirdi.

Irak ve İran arasında imzalanan güvenlik anlaşmasının uygulanmasından sorumlu hükümete bağlı Yüksek Komisyon, Irak'taki İran karşıtı grupların iki ülke sınırına yakın yerlerdeki bürolarının tamamen boşaltıldığını ve silahsızlandırılarak sınırdan uzak yere nakledildiklerini duyurdu.

Söz konusu İranlı muhalif grupların silahsızlandırılarak Mülteciler Yüksek Komiserliğinin mevzuatına göre mülteci sayılacaklarına dikkat çekilirken, bölgede daimi olarak Irak sınır güçlerinin konuşlandırıldığı ve Irak bayrağının asıldığı belirtildi.

Musul’da düğün salonunda çıkan yangında 93 kiÅŸi öldü

Irak’ın Musul kentinde bir düğün salonunda çıkan yangında 93 kiÅŸi hayatını kaybederken, 100’ün üzerinde kiÅŸi de yaralandı.

Ãœlkede yangın nedeniyle 3 günlük yas ilan edilirken, olaya iliÅŸkin soruÅŸturma baÅŸlatıldı ve düğün salonu sahibi Erbil’de yakalandı.

Filistin’e destek gösterileri

Irak'ın baÅŸkenti BaÄŸdat'ta 13 Ekim’de bir araya gelen binlerce Iraklı, Filistin'e destek gösterisi düzenledi.

Filistin ve Irak bayraklarıyla Bağdat'ın Tahrir Meydanı'nda toplanan Iraklılar, İsrail karşıtı ve Filistin'i destekleyen sloganlar attı.

Iraklılar 10 yıl sonra sandık başına gitti

Irak'ta 10 yıl sonra gerçekleştirilen yerel seçimler, federal bir yönetime sahip ülkede IKBY şehirlerini kapsamadı.

Şii lider Sadr, seçimleri boykot ederken, Şii partiler ülkenin özellikle güney vilayetlerinde ilk sıralarda yer aldı.

BaÅŸkent BaÄŸdat’ta birinciliÄŸe eski BaÅŸbakanlardan Nuri el-Maliki'nin "Kanun Devleti Koalisyonu" yerleÅŸti.

Enbar'da eski Meclis Başkanı Sünni lider Muhammed Halbusi'nin Takaddüm Partisi birinci geldi.

Güney kentlerinden Kadisiye, Necef, Babil, Zikar ve Meysan'da Haşdi Şabi'nin siyasi uzantılarının içinde bulunduğu "Nebni İttifakı" birinci sıraya yerleşti.

Musul'da eski Musul Valisi Necim Cuburi'nin oÄŸlu Muhannad Cuburi'nin liderliÄŸindeki liste birinci, KDP de ikinci oldu.

Kerkük'te ise 18 yıl aradan sonra ilk defa yapılan seçimde KYB birinci, Araplar ikinci ve Birleşik Irak Türkmenleri Listesi de üçüncü oldu.

Irak’ta, ABD güçleri ile Ä°ran’a yakın milis gruplar arasındaki gerginlik arttı

Ä°srail’in abluka altındaki Gazze’de devam eden saldırıları sonrası Irak’ta ABD güçlerinin bulunduÄŸu askeri üslere yönelik Ä°ran destekli bazı Åžii milis grupların saldırıları ve ABD’nin bu gruplara karşılık vermesi bölgedeki gerginliÄŸi tırmandırdı.

Irak'ta Ä°ran yanlısı Åžii milislerin içinde yer aldığı "Irak Ä°slami DireniÅŸ" adlı grup, "Gazze’deki saldırılara yanıt olarak", ABD ve öncülüğündeki DEAÅž karşıtı koalisyon güçlerinin bulunduÄŸu üslere sık sık saldırılarda bulunduÄŸunu duyuruyor.

Bu çerçevede Enbar’daki Ayn el-Esed Askeri Ãœssü, Erbil’deki Harir Hava Ãœssü, BaÄŸdat’taki Victory Askeri Ãœssü ve Erbil Uluslararası Havalimanı yakınındaki ABD üssü defalarca bomba yüklü insansız hava araçları ile hedef alındı.

Ä°ran'a yakın milis gruplar tarafından 18 Ekim’den bu yana, ABD’nin Irak ve Suriye’de bulunan üslerine 100 civarı Ä°HA saldırısı gerçekleÅŸtirildi.

ABD ise Irak’taki askeri üslerine saldırıları gerekçe göstererek son bir ayda Irak’taki milis gruplara yönelik 3 saldırı gerçekleÅŸtirdi.

Irak hükümeti saldırıları kınarken, koalisyon güçlerinin ülkedeki misyonunu sona erdirmeye yönelik çalıştıklarını da belirtti.

Kaynak: AA

dikGAZETE.com
SİZİN DÜŞÜNCELERİNİZ?
TÃœRKÄ°YE GÃœNDEMÄ°
BUNLAR DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
ÇOK OKUNAN HABERLER