BALIKESÄ°R (AA) - KapıdaÄŸ eteklerinde kurulan Kyzikos Antik Kenti'nde kazılara, 2 Temmuz'da Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Ä°nsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi ÖÄŸretim Üyesi Prof. Dr. Nurettin Koçhan baÅŸkanlığındaki ekip tarafından yeniden baÅŸlandı. Kazı ekibi, adını Roma imparatoru Hadrian'dan alan tapınakta çalışmalarını sürdürüyor.
UzunluÄŸunun 116 metre, geniÅŸliÄŸinin ise 62 metre olduÄŸu tahmin edilen tapınağın, Efes Artemis ve Didim Apollon tapınakları kadar büyük olduÄŸu belirtiliyor.
Koçhan, AA muhabirine, kazıya Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel MüdürlüÄŸü ile Balıkesir BüyükÅŸehir Belediyesinin destek verdiÄŸini söyledi.
Tapınağın kabartma kuÅŸağının 1,60 metreden fazla, sütun baÅŸlıklarının ise 2,49 metre boyunda olduÄŸunu belirten Koçhan, bunların emsalleri arasında en yükseklerinden olduÄŸunu anlattı.
"Gemiciler kentleri daÄŸlardan tanır ama sizin kent tapınaktan tanınıyor"Büyük ihtimalle tapınağın yapımının tamamlanamadığı bilgisini veren Koçhan, ÅŸunları kaydetti:
"Tapınağın hemen kuzeyinde büyük olasılıkla bir agora vardı. 166 yılında filozof Aristides bu agorada bir konuÅŸma yapıyor ve ÅŸöyle diyor, 'Öylesine büyük bir tapınak yapmışsınız ki daÄŸların yerini tutmuÅŸ. Gemiciler kentleri daÄŸlardan tanır ama sizin kent tapınaktan tanınıyor.' Gerçekten tapınak muhteÅŸem bir yapıya sahip. Tapınakta bulunan bezemeler kırmızı, mavi ve altın yaldızla boyanmış. Burada yaptığımız kazılarda, kabartma kuÅŸağına ait baÅŸ kısımları bulduk ve bir kadına ait olan başın saçlarında da altın yaldızlı boya ile karşılaÅŸtık. Korinth düzeninde, çift sıra sütunlu tapınağın dışa gelen sütunlarının baÅŸlıkları da altın yaldızla boyanmış. Buranın çatı kiremitleri mermerden yapılmış. Böylesine anıtsal bir yapı ama en önemli talihsizliÄŸi, sık depremlerden zarar görmüÅŸ olması. Bölge 1085'te Selçukluların egemenliÄŸine giriyor, bu dönemde artık Ä°stanbul öne çıkmaya baÅŸlıyor. Kyzikos'ta limanlar zamanla kapanıyor, kent eski önemini yitirmeye baÅŸlıyor. Bu nedenle de burada çöküÅŸ baÅŸlıyor."
Tapınağın ölçüleri de belirlendiProf. Dr. Koçhan, geçen yıl tapınağın kuzeybatı köÅŸesini bulduklarını, böylece geniÅŸliÄŸini belirleyebildiklerini aktardı.
Hadrian Tapınağı'nda buldukları parçaların genelde kabartma kuÅŸağına ait olduÄŸunu bildiren Koçhan, "TapınaÄŸa ait heykeltıraÅŸlık eserlerini hep parçalar halinde buluyoruz çünkü burası yüzlerce yıl kireç ocağı olarak kullanıldığından malzemeyi kırmışlar, bir kısmını kireç yapmışlar. Biz de onlardan artan kısımları bulabiliyoruz. Bu yıl da kabartma kuÅŸağına ait bazı parçalar çıkardık. Kalkanlı bir figürün gövde kısmı, figürlerin baÅŸ, kol kısımlarına ait parçaları bulduk." diye konuÅŸtu.
Koçhan, en önemli buluntularından birinin, 2013'te gün ışığına çıkardıkları sütun baÅŸlığı olduÄŸunu vurguladı.
Tapınağın ölçülerini tam olarak belirlemelerinin de önemli bir bulgu olduÄŸuna deÄŸinen Koçhan, "Buna göre en azından çizim ölçeÄŸinde de olsa tapınağın bu yıl yeniden kurma denemesini yapabileceÄŸiz." dedi.
GeçmiÅŸi milattan önce 5000'li yıllara uzanan Kyzikos'un en eski kavminin, Dolionlar olduÄŸu biliniyor. Milattan önce 1200'lerde Ege ve Balkanlar'dan göç eden bazı kavimlerin yerleÅŸtiÄŸi bölge, bir süre Ä°yonya ÅŸehirlerinin en önemlilerinden Miletos'un kolonisi olarak varlığını sürdürdü.
Kyzikos, baÄŸlı bulunduÄŸu zengin Lidya devletinin milattan önce 546'da yıkılmasıyla Pers egemenliÄŸine geçti. Milattan önce 364'te bağımsızlığını kazanan Kyzikos, 334 yılında Büyük Ä°skender'in Persler'i yenmesiyle Makedonyalıların egemenliÄŸi altına girdi.
Son olarak Romalıların eline geçen bölge, 300'lü yıllarda önemini yitirmeye baÅŸladı. 7-8'nci yüzyıllarda iki depremde büyük zarar gören Kyzikos, 1063'teki depremde neredeyse yerle bir oldu.
