'Gizemli yapı'yı görmek için binlerce kişi yer altına iniyor

BAYBURT - Abdulkadir Nişancı

Bayburt'un Aydıntepe ilçesinde tesadüfen bulunan ve kentin en önemli tarihi yapılarından biri olan yer altı şehrini geçen yıl 15 bin 500 kişi ziyaret etti.

Aydıntepe ilçesinde inşaat kazısı sırasında tesadüfen gün ışığına çıkarılan Aydıntepe Yer Altı Şehri, yüzeyden 2 - 2,5 metre derinde, hiçbir yapı malzemesi kullanılmadan, ana kayaya oyulmuş galeriler, odalar ve bu odaların açıldığı daha geniş mekanlardan oluşuyor.

Odalar, yaklaşık 1 metre genişliğinde ve 2 metre yüksekliğindeki galerilere, galeriler de her iki yana genişleyen salonlara açılıyor. Uzunluğu 1 kilometreyi aşan galerilerin tavanında gözetleme ya da havalandırma amaçlı olduğu düşünülen konik biçimde delikler yer alıyor.

Aydıntepe kent merkezinde evlerin, iş yerlerinin, cadde ve sokakların altındaki yer altı şehri, Bayburt'un en önemli kültürel ve tarihi değeri olarak dikkati çekerken binlerce yıllık gizemiyle ziyaretçilerini büyülüyor.

Aydıntepe Kaymakamı Mustafa Akın, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Aydıntepe'nin son yıllarda, sahip olduğu tarihi ve doğal güzellikleriyle ön plana çıktığını söyledi.

Bayburt'un tarihi alandaki en önemli simge yapılarından birinin Aydıntepe'deki yer altı şehri olduğuna dikkati çeken Akın, 2018 yılında 15 bin 500 kişinin Aydıntepe Yeraltı Şehri'nin bu güzelliğini görme şansı elde ettiğini belirtti.

Akın, harika bir dokusu olan yer aldı şehrinin binlerce yıllık geçmişi olduğunu ifade ederek, "O eserin oluşması için kayanın nasıl oyulduğu, insan emeğiyle bu yapının nasıl yapıldığı bugün insanımızı hayretler içerisinde bırakacak güzellikte. O yüzden ben bütün vatandaşlarımızı Aydıntepe Yer Altı Şehri'ni görmeye davet ediyorum." dedi.

Aydıntepe Yer Altı Şehri'nin halihazırda ortaya çıkartıldığı şeklinin buz dağının görünen kısmı olduğuna işaret eden Akın, "Bununla ilgili detaylı araştırmalar devam ediyor. Aydıntepe Yer Altı Şehri'nin buradan Bayburt Kalesi'ne kadar uzandığı rivayetleri var. Bununla ilgili araştırmalar, tetkikler İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünce devam ediyor. Bu yer altı şehrinin nerelere kadar uzandığıyla ilgili çalışmalarımızı devam ettiriyoruz. O çalışmalar tamamlandığı zaman cidden Türkiye'mizin, bölgemizin çok önemli bir cazibe merkezi olacağına inanıyorum." diye konuştu.

Akın, yer altı şehrinin mevcut haliyle yaklaşık 15 dakikada tamamlanacak bir güzergah olduğunu kaydederek şöyle devam etti:

"İçerisi bazen bir insan boyunun sığmayacağı, başınızı eğmeniz gerekecek şekilde, ara ara küçük galerilerin olduğu bir yer. Şu anda açık olan 800 metrelik bölüm, ilçe merkezinin tam altında bulunmakta. Bu, bizim tamamen tesadüfen bir inşaat kazısı sırasında bulduğumuz kısmı. Bundan sonraki kısımların artık jeoradar sistemleriyle fotoğraflanarak araştırılması gerekiyor. Şu anda bunlar projelendirildi. Halihazırda açığa çıkartılan kısmın da görselliğinin daha da artırılması için İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünce hazırlanan ışıklandırmayla ilgili proje Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'na sunulmuş durumda. Bunlar da tamamlandığı şu ankinden bile daha güzel şekilde orayı görebileceğiz."

İlçe merkezinde evlerin, iş yerlerinin, cadde ve sokakların üzerinde yer aldığı Aydıntepe Yer Altı Şehri'nin sağlamlığıyla ilgili herhangi bir sıkıntı bulunmadığını ancak korunması anlamında da bazı tedbirlerin alınması gerektiğini aktaran Akın, şunları söyledi:

"Orası kaya bloğunun el yordamıyla yontulmasıyla açıldığı için sağlamlık açısından herhangi bir sıkıntımız yok ancak tabii ki bu derece önemli tarihi eserlerin üzerindeki yapıların, özel kullanımların bulunmuş olması uzun vadede risk oluşturmaktadır. Şu anda buranın da koruma planı yapılmakta. Aydıntepe Yer Altı Şehri'nin geçtiği güzergahlarda Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunca onaylandıktan sonra imar planına göre Aydıntepe ilçesinde yapılaşmalar yapılacak. O imar planına uygun olmayan yapılaşmalar da uzun dönemde giderilmiş olacak."

Kaynak: AA