Enflasyondaki gerilemede gıda ve temel mal grupları öne çıktı

Ä°STANBUL (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından ekim ayına iliÅŸkin Fiyat GeliÅŸmeleri Raporu yayımlandı.

Rapora göre, ekim ayında tüketici fiyatları yüzde 2,0 artarken, yıllık enflasyon 0,71 puan azalarak yüzde 8,55'e geriledi. Enflasyondaki gerilemede gıda ve temel mal grupları öne çıktı, yıllık enflasyon enerji dışındaki tüm ana gruplarda düÅŸüÅŸ kaydetti. Bu dönemde gıda enflasyonundaki yavaÅŸlamada iÅŸlenmiÅŸ gıda fiyatları etkili olurken, temel mal grubundaki düÅŸüÅŸte diÄŸer temel mallar grubu kaynaklı baz etkisi öne çıktı.

Hizmet yıllık enflasyonu ulaÅŸtırma dışındaki grupların desteÄŸiyle gerilemeye devam etti. Öte yandan, enerji fiyatları geçen ayın ardından bu dönemde de yüksek bir oranda arttı.

Türk lirasındaki istikrarın yanı sıra enflasyon beklentilerindeki iyileÅŸme ve iç talep koÅŸullarının seyri çekirdek enflasyon göstergelerindeki düÅŸüÅŸü desteklemeye devam etti. B ve C göstergelerinin eÄŸilimindeki ılımlı seviyeler korundu. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık deÄŸiÅŸim oranları sırasıyla 1,26 ve 0,87 puan düÅŸüÅŸle yüzde 7,64 ve 6,67 olarak gerçekleÅŸti.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiÄŸinde, bir önceki aya göre gıda, temel mal, hizmet ve alkol-tütün gruplarının katkıları sırasıyla 0,39, 0,29, 0,19 ve 0,06 puan azalırken, enerji grubunun katkısı 0,13 puan arttı. Mevsimsellikten arındırılmış ve vergi etkisi düzeltilmiÅŸ verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamalarına göre B ve C göstergelerinin eÄŸilimi bir miktar geriledi. Bu geliÅŸmede temel mal grubu etkili olurken, hizmet grubu eÄŸilimi görece yatay seyretti

HaberleÅŸme fiyatları cep telefonu görüÅŸme ücretleri kaynaklı arttı

Rapora göre hizmet fiyatları ekim ayında yüzde 0,64 arttı, grup yıllık enflasyonu 0,53 puan azalarak yüzde 12,01 oldu. Yıllık enflasyon diÄŸer hizmetler ve lokanta-otel gruplarında gerilerken, ulaÅŸtırma grubunda yükseldi, kira ve haberleÅŸme gruplarında ise yataya yakın seyretti.

Bu dönemde, aylık bazda haberleÅŸme ve ulaÅŸtırma gruplarındaki fiyat artışları öne çıktı. HaberleÅŸme fiyatları cep telefonu görüÅŸme ücretleri kaynaklı artarken, ulaÅŸtırma hizmetlerinde havayolu ile yolcu taşımacılığı fiyatları (yüzde 9,93) ile ÅŸehirlerarası tren ücretlerindeki (yüzde 20,64) artışın etkileri gözlendi. Ekim ayında lokanta-otel grubunda yemek hizmetleri fiyatları ılımlı bir artış kaydederken, konaklama hizmetleri fiyatlarındaki düÅŸüÅŸ dikkati çekti.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu 1,06 puan düÅŸerek yüzde 1,92'ye geriledi. Bu düÅŸüÅŸte, güçlü baz etkisi, iç talep koÅŸullarındaki ılımlı seyir ve yakın dönemde Türk lirasında gözlenen istikrar ile fiyatları aylık bazda görece yatay seyreden diÄŸer temel mal grubu belirleyici oldu. Bu dönemde, giyim grubu yıllık enflasyonundaki düÅŸüÅŸ eÄŸilimi sürerken, dayanıklı mallarda yıllık enflasyon arttı. Dayanıklı mal grubu fiyatları ekim ayında diÄŸer elektrikli ve elektriksiz aletlerin fiyatlarındaki gerilemeye (yüzde 1,59) karşın, mobilya, otomobil ve beyaz eÅŸya fiyatlarındaki artışların (sırasıyla yüzde 2,61, 0,75 ve 0,72) etkisi ile yüzde 0,75 yükseldi.

Çay fiyatlarında son aylarda gözlenen artış eÄŸilimi yavaÅŸladı

Enerji fiyatları ekim ayında yüzde 4,82 arttı. Bu geliÅŸmede yüzde 14,90 artan elektrik fiyatları öne çıktı, tüp gaz ve akaryakıt fiyatları ise sırasıyla yüzde 5,16 ve 2,67 yükseldi. Böylelikle enerji yıllık enflasyonu 1,14 puan artışla yüzde 6 oldu.

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu ekim ayında 1,67 puan azalarak yüzde 7,85 oldu. Bu geliÅŸmede iÅŸlenmiÅŸ gıda fiyatları etkili olurken, iÅŸlenmemiÅŸ gıda yıllık enflasyonu bu dönemde yüzde 2,96 ile yataya yakın seyretti. AÄŸustos ayından bu yana olumlu seyreden iÅŸlenmiÅŸ gıda fiyatlarında ekim ayında da ılımlı bir aylık fiyat artışı (yüzde 0,66) gözlendi ve grup yıllık enflasyonu geçen yıldan gelen yüksek bazın da etkisiyle yüzde 12,47'ye geriledi. Bu grupta ekmek ve tahıl fiyatlarındaki artış öne çıkarken, çay fiyatlarında son aylarda gözlenen artış eÄŸiliminin oldukça yavaÅŸladığı gözlendi.

Bu dönemde taze meyve-sebze grubunda yıllık enflasyon 4,83 puan yükselerek yüzde eksi 0,46 olarak gerçekleÅŸti. DiÄŸer iÅŸlenmemiÅŸ gıda grubunda ise kırmızı ve beyaz et fiyatlarındaki düÅŸüÅŸler öne çıktı. Bu geliÅŸmelerle, taze meyve-sebze dışı gıda grubunda yıllık enflasyon yüzde 9,70'e geriledi.

Ana sanayi gruplarına göre fiyatlar ara malı grubunda geriledi

Rapora göre yurt içi üretici fiyatları ekim ayında yüzde 0,17 artarken, yıllık enflasyon yüzde 1,70 ile düÅŸük seviyesini korudu. Bu dönemde petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eÄŸilimi negatif deÄŸerini sürdürdü.

Ana sanayi gruplarına göre fiyatlar ara malı grubunda gerilerken, dayanıksız tüketim malı grubunda ılımlı bir seyir izledi, diÄŸer gruplarda ise artış gösterdi.

Ara malı grubu fiyatlarındaki gerilemede demir-çelik ve kağıt ürünleri ön plana çıkarken, dayanıksız tüketim mallarının seyrinde et ve et ürünlerindeki düÅŸüÅŸ belirleyici oldu.

Dayanıklı mal grubu fiyatlarındaki artışta mobilya ve ev aletleri; sermaye mallarında metal yapı ürünleri ve motorlu kara taşıtları; enerji grubunda ise elektrik fiyatları öne çıktı. Sonuç olarak, tüketici fiyatları üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı maliyet baskıları zayıf seyrini sürdürdü.

Muhabir: Murat Birinci