Emtia piyasalarında güvenli liman arayışı hedefleri arttırdı

İstanbul

Emtia piyasalarında, ticari tarifelerin küresel enflasyonist baskıları artırabileceğine yönelik endişeler gündemdeki yerini korurken, ABD'nin izlediği korumacı ticaret politikalarındaki ılımlı hava fiyatlar üzerinde etkili oldu.

Karşılıklılık esaslı tarifelerin yarı iletken ve bazı teknoloji ürünlerine uygulanmayacağının açıklanmasının ardından hafta başında artan risk iştahı, takip eden gelişmeler ışığında belirli ölçüde azaldı.

ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, yaptığı açıklamada, "Şu ana kadar açıklanan tarife artışlarının seviyesi beklenenden çok daha büyük. Aynı durumun ekonomik etkiler için de geçerli olması muhtemel, bu etkiler arasında daha yüksek enflasyon ve daha yavaş büyüme yer alacaktır." ifadelerini kullandı.

ABD Başkanı Donald Trump ise Powell'a yönelik, "Gidecek, eğer (görevden) ayrılmasını istersem ayrılır. İşini yaptığını sanmıyorum. Her zaman çok geç kalıyor, biraz yavaş ve ondan memnun değilim. Eğer gitmesini istersem, inanın bana hemen gider." söylemlerinde bulundu. Powell'ın siyaset yaptığını öne süren Trump, faiz oranlarının düşmesi gerektiğini savundu.

Tarifelerin küresel ekonomiye olası etkilerinin değerlendirildiği bu dönemde Trump'ın Fed Başkanı Powell'ı hedef alan açıklamaları, bir süredir geride duran Fed-Trump uyuşmazlıklarına duyulan endişeleri yeniden gündeme taşıdı.

Öte yandan Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva, gelecek hafta yayımlanacak Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'ndaki yeni ekonomik büyüme tahminlerinde önemli aşağı yönlü revizyonlar olacağını ancak resesyon öngörülmediğini dile getirdi.

Altında hedefler yükseldi

Dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki tarifelere dayalı ticaret savaşı fiyatlar üzerinde etkili olurken, artan gerginlik ve küresel büyüme endişeleri güvenli liman talebini destekledi.

ABD merkezli Citi Research, yayımladığı raporda, Çinli sigorta şirketlerinden gelen yeni alımlar ve tarife riskleriyle piyasa zayıflığı ortamında artan güvenli liman talebi nedeniyle gelecek üç ay için altın fiyat hedefini ons başına 3 bin 200 dolardan 3 bin 500 dolara yükselttiğini açıkladı.

Banka, Çin'in 10 sigorta şirketine toplam varlıklarının yüzde 1'ine kadar altına yatırım yapma izni vermesinin, yıllık yaklaşık 255 tonluk bir talep yaratabileceğini belirtti.

Avustralya merkezli çok uluslu banka ve finansal hizmetler şirketi ANZ de yayımladığı raporda, yıl sonu altın fiyatı tahminini ons başına 3 bin 600 dolara yükselttiğini, altı aylık tahminini ise daha önceki 3 bin 200 dolardan 3 bin 500 dolara çıkardığını duyurdu.

ANZ'nin raporunda, "Daha derin bir resesyon riskinin artması, jeopolitik ortamda yeni bir değişim, küresel tedarik zincirlerinde yaşanan aksamalar, artan enflasyon endişeleri ve değişen faiz görünümü, altının öngörülebilir gelecekte güçlü bir zeminde kalacağını gösteriyor." ifadeleri kullanıldı.

Washington merkezli uluslararası sektör derneği Silver Institute tarafından yayımlanan rapora göre de 2025'te küresel gümüş arz açığının yüzde 21 azalarak 117,6 milyon ons seviyesine gerilemesi bekleniyor. Bu düşüşte, talepte yüzde 1 oranında azalma ve toplam arzda yüzde 2'lik artış etkili olacak.

Takı, elektronik, elektrikli araçlar ve güneş panellerinin yanı sıra yatırım aracı olarak da kullanılan gümüş, art arda beşinci yılında da yapısal bir piyasa açığıyla karşı karşıya kalacak.

Silver Institute adına danışmanlık firması Metals Focus tarafından hazırlanan yıllık raporda, sanayi kaynaklı toplam gümüş talebinin 2024'te ulaşılan 680,5 milyon onsluk rekor seviyenin ardından bu yıl sabit kalmasının beklendiği, buna karşın takı ve gümüş eşya talebinde düşüş öngörüldüğü belirtildi.

Bu gelişmelerin etkisiyle ons bazında fiyatlar, paladyumda yüzde 5, platinde yüzde 2,7, altında yüzde 2,3 ve gümüşte yüzde 0,4 arttı.

Bakır fiyat tahminleri yükseldi

Baz metaller, açıklanan makroekonomik veriler ve Trump'ın ılımlı tarife yaklaşımlarıyla karışık bir seyir izlerken, ABD'de açıklanan veriler sonrasında inşaat sektöründeki yavaşlama beklentileriyle sektörde kullanılan alüminyum ve çinkoda değer kaybı yaşandı.

Ekonomi sağlığının bir göstergesi olarak kabul edilen bakırda da tarife belirsizlikleri fiyatlar üzerinde etkisini sürdürüyor. Piyasalar, hem küresel imalat faaliyetlerine yönelik genel tarife tehdidini hem de ABD'nin bakır ithalatına uyguladığı özel tarifeleri aynı anda fiyatlamaya çalışıyor.

Citi, ABD Başkanı Donald Trump'ın son haftalarda tarifelere yönelik daha ılımlı bir tutum sergilemesini gerekçe göstererek, bakır için üç aylık fiyat hedefini ton başına 8 bin dolardan 8 bin 800 dolara yükseltti.

Banka, gelecek üç ayda düşüş riskinin azaldığını, Çin'den gelen beklenmedik güçlü alımlar ile ABD'de hurda bakır stoklarının artmasına bağlı olarak hurda piyasasında süregelen daralmanın etkili olduğunu kaydetti.

Citi'nin yayınladığı raporda, "Bu faktörlerin tümü, 2025'in ikinci çeyreğinde daha kademeli bir fiyat düşüşüne işaret ediyor. Önceden beklediğimiz hızlı ve derin yatırımcı satışlarına kıyasla daha yumuşak bir seyir öngörüyoruz. Fonlar hala net olarak yükseliş pozisyonunda." ifadeleri yer aldı.

Baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 3,5, nikelde yüzde 4,53 ve kurşunda yüzde 0,5 artarken, alüminyumda yüzde 0,8 ve çinkoda yüzde 2,4 azaldı.

Petrol fiyatları pozitif seyrediyor

Petrol fiyatlarında da ABD yönetiminin ticaret tarifelerini ertelemesi, dünyanın en çok petrol ithal eden ülkesi Çin'de petrol talebinin toparlandığına işaret eden veriler ve İran'daki gelişmeler etkili oldu.

Beyaz Saray Ulusal Ekonomi Konseyi Direktörü Kevin Hassett de tarife müzakerelerinde çok iyi anlaşma teklifleri aldıklarına değinerek, ABD'nin bu yıl "yüzde 100 ihtimalle resesyona girmeyeceğini" dile getirdi.

ABD'de resesyon endişelerinin hafiflemesi, dünyanın en çok petrol tüketen ülkesinin talep görünümünü olumlu yönde etkileyerek fiyatları artırıyor.

Çin'in petrol ithalatında toparlanmaya işaret eden veriler de ülkede talebin arttığı öngörülerini güçlendirerek fiyatları destekliyor.

Çin Gümrükler Genel İdaresi'nin açıkladığı verilere göre, ülkenin ham petrol ithalatı martta günlük 12 milyon varili aşarak, Ağustos 2023'ten bu yana en yüksek seviyesini kaydetti. Bu artışın, yılın başında ABD yaptırımları nedeniyle düşen İran ve Rus petrol akışlarının toparlanmasından kaynaklandığı belirtildi.

Bunun yanı sıra Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) ham petrol üretiminin düştüğüne ilişkin veri akışı da piyasa oyuncularının arz endişelerini besleyerek fiyatları yukarı çekti.

Analistler, fiyatlardaki yükselişte, ABD yönetiminin İran'a yönelik yeni yaptırımlarının küresel petrol arzını sekteye uğratacağına dair endişelerin etkili olduğunu ifade etti.

Doğal gaz fiyatlarında ise ABD'de üretimin rekor seviyeye ulaşması ve buna ek olarak sıcak hava tahminleri nedeniyle ısıtma talebinin düşeceği beklentisiyle düşüş yaşandı.

Bununla analistler, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ihracat talebinin yüksek olmasına rağmen, Avrupa'nın depolarının dolu olması nedeniyle küresel arzın yeterli olduğunu kaydetti.

Bu gelişmelerle bu hafta Brent petrolün varil fiyatı yüzde 4,2 artarken, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 8,7 değer kaybetti.

Beyaz Saray'dan çiftçiye destek

Tarım emtia fiyatlarında karışık bir seyir izlenirken, yatırımcıların odağına tarife gelişmeleri ve yerleşti.

Çin devletine ait gıda grubu Cofco International, Brezilya'da dünyanın en büyük ihracat liman terminalini inşa ederken, yapılan açıklamada firmanın Brezilya'da işe alım yaptığı duyuruldu.

Bu gelişme, Brezilya'dan Çin'e soya fasulyesi gibi tarım ürünlerinin satışını artırma eğilimini destekliyor.

Öte yandan, Arjantin'in Buenos Aires tahıl borsası, halihazırda rekor düzeyde buğday hasadı öngördüğünü belirtti.

Beyaz Saray ise yaptığı açıklamada, Çin ile ABD arasındaki ticaret savaşı devam ederken düşük fiyatlar ve yüksek stoklarla karşı karşıya kalan çiftçiler için destek önlemlerinin değerlendirildiğini bildirdi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, basın toplantısında, "Destek önlemleri değerlendiriliyor. Tarım Bakanının bu konuyu başkanla görüştüğünü biliyorum ve tekrar ediyorum, konu gündemde." dedi.

Bu gelişmelerle, bu hafta Chicago Ticaret Borsası'nda kile başına fiyatlar soya fasulyesinde yüzde 0,6, mısırda yüzde 1,3, pirinçte yüzde 0,3 ve buğdayda yüzde 1,5 azaldı.

Ayrıca ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'te libre bazında fiyatlar, şekerde yüzde 0,3 azalırken, kahvede yüzde 5,7, pamukta yüzde 0,2 yükseldi. Kakaonun ton başına fiyatı ise arz endişeleriyle haftayı yüzde 2 azalışla tamamladı.

Kaynak: AA