Dünyada Kovid-19 kısıtlamalarından 2,7 milyar çalışan etkileniyor

Ä°STANBUL (AA) - Dünya genelinde birçok ülke yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) yayılma hızını azaltmak, saÄŸlık sistemini rahatlatmak ve can kayıplarını önlemek için sosyal mesafeyi korumaya ve yeni önlemler almaya çalışıyor.

SokaÄŸa çıkma kısıtlamalarına baÄŸlı olarak iÅŸ hayatında aksaklıklar, seyahat kısıtlamaları, eÄŸitime ara verilmesi ve diÄŸer önlemler iÅŸçiler ve iÅŸletmeler üzerinde ani ve sert etkilere yol açıyor. Kimi iÅŸletmeler faaliyetlerini durdurmak zorunda kalırken bir kısmı da çalışma yöntemlerini deÄŸiÅŸtirme yoluna gidiyor.

Uluslararası Çalışma Örgütünün (ILO) Kovid-19 ve Ä°ÅŸ Dünyası raporunda, salgınının ekonomik etkilerinin 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana tecrübe edilenin en ciddisi olduÄŸuna iÅŸaret ediliyor.

Raporda, dünya genelindeki 3,3 milyar çalışanın yüzde 81'ine tekabül eden 2,7 milyar çalışan zorunlu ya da tavsiye üzerine kapanan iÅŸ yerlerinde istihdam edildiÄŸi belirtiliyor. Dünya genelinde, yılın ikinci çeyreÄŸinde çalışma saatlerinin yüzde 6,7'sinin ise ortadan kalkacağı öngörülüyor.

Gelir gruplarına göre çalışma saatinin oransal bazda en fazla düÅŸmesi beklenen grup "üst-orta gelir" olurken, bundan en fazla etkilenecek bölgeler ise Arap ülkeleri, Avrupa ve Asya-Pasifik olarak sıralanıyor.

Raporda, salgının iÅŸ piyasasına etkisinin ise sektörlere göre deÄŸiÅŸkenlik gösterdiÄŸi ifade ediliyor.

Salgının ekonomik aktiviteye etkisinin düÅŸük olacağı düÅŸünülen sektörlerin eÄŸitim, saÄŸlık hizmetleri, sosyal hizmetler, kamu hizmetleri, savunma ve alt yapı olacağı, tarımda ise düÅŸük-orta düzeyde bir etki beklendiÄŸine deÄŸiniliyor.

GeliÅŸmekte olan ülkelerdeki en büyük sektör olan tarımın üzerindeki ekonomik etkinin henüz hissedilmediÄŸine iÅŸaret edilirken, gıda zincirindeki aksamaların karantina tedbirleriyle belirginleÅŸmeye baÅŸladığı, salgının kırsal kesimlerde yayılımının artmasıyla da bu etkinin daha çok hissedileceÄŸi öngörülüyor.

Ä°nÅŸaat, finans ve sigorta faaliyetleri, madencilikte orta seviyede, sanat, eÄŸlence, ulaşım, depolama ve iletiÅŸimle ilgili sektörlerde ise orta-yüksek düzeyde etki bekleniyor.

En yüksek düzeyde etkilenmesi beklenenler ise konaklama ve gıda hizmetleri, gayrimenkul, iÅŸ ve yönetim faaliyetleri, imalat, toptan ve perakende ticaret ve motorlu araç bakım onarımı ile ilgili sektörler olarak sıralanıyor.

Yüksek risk altındaki bu sektörlerde dünya çapında 1,25 milyar iÅŸçinin çalıştığı belirtilen raporda, bunun dünyadaki tüm çalışan nüfusunun da yüzde 38'ine denk geldiÄŸine iÅŸaret ediliyor.

Riskli sektörlerdeki istihdam oranı dünya genelinde yüzde 37,5 iken bu oran yüzde 43,2 ile Amerika'da en yüksek ve yüzde 26,4 ile Afrika'da en düÅŸük seviyede bulunuyor.

Öte yandan, özellikle kayıt dışı istihdam oranının oldukça yüksek olduÄŸu orta ve düÅŸük gelirli ülkelerde, çalışanların saÄŸlık ve sosyal koruma hizmetlerine eriÅŸiminin de kısıtlı olduÄŸu vurgulanıyor.

Afrika yüzde 71,9 ile kayıt dışı istihdamın en yüksek olduÄŸu bölge olarak ön plana çıkıyor. Sosyal güvencenin en yüksek olduÄŸu bölgenin ise yüzde 84,1 ile Avrupa olduÄŸu belirtiliyor.

Raporda, salgından en çok etkilenecek olan sektörlerde ve geliÅŸen ülkelerde atılacak adımların iÅŸçileri ve iÅŸverenleri rahatlatmaya odaklanması gerektiÄŸi tavsiye edilirken, bu amaçla iÅŸletmelerin istihdam yaratmaya teÅŸviki için kamu kaynaklarının kullanılması gerektiÄŸinin altı çiziliyor.

Öte yandan, geliÅŸmekte olan ülkelerin mali alandaki hareket kabiliyetinin kısıtlı olmasından dolayı, salgın kaynaklı üretim kayıplarının bu ülkelerde daha uzun süreli ve etkili olacağı öngörülüyor.

Raporda, ILO'nun 2020 yılı için önceki küresel iÅŸsizlik artışı tahmininin 25 milyon olduÄŸu fakat yeni geliÅŸmeler ışığında bunun söz konusu tahminden daha yüksek gerçekleÅŸme ihtimalinin olduÄŸu vurgulanıyor.